همشهری آنلاین‌ـ مهین قاسمخانی: روزگاری روستاهای کوشک و خانلق مایملک خاندان پهلوی بود و آخر هفته‌هایشان را در این روستاها سپری می‌کردند. «محمود معصومعلی» عضو شورای روستای خانلق می‌گوید: «روستاهای خانلق و کوشک، منطقه‌ای ارباب‌نشین بود و نام خانلق که واژه‌ای آذری است، در لغت به معنای منطقه خان‌نشین است. روزگاری اشرف پهلوی، خواهر دوقلوی شاه مالک اینجا به حساب می‌آمد. او باغ بزرگی در این روستا داشت و آخر هفته‌ها با هواپیمای کوچکی به اینجا می‌آمد. امروزه از آن باغ بزرگ و میوه‌های رنگارنگش خبری نیست، اما دیوارهای آن همچنان باقی است. ۹سال قبل از اینکه طرح اصلاحات ارضی اجرا شود، خانلق نخستین روستایی بود که این طرح در آن به‌صورت آزمایشی اجرا شد.»
خانلق ۲قلعه داشت که به قلعه بالا و قلعه پایین معروف بود. امروزه از آن قلعه‌ها نشانی باقی نمانده است، اما برخی از خانه‌های خشت و گلی روستا همچنان پابرجا هستند. به گفته معصومعلی، روستای خانلق قدمتی ۴هزار و ۸۰۰ساله دارد. او خرابه‌هایی را در فاصله چند صدمتری از روستا نشان می‌دهد و می‌گوید: «خانلق واقعی آنجا بوده که اکنون اداره میراث فرهنگی و گردشگری دور تا دور آن را حصارکشیده است. دلیل این حصارکشی هم پیدا شدن اشیای تاریخی در همین خرابه‌ها بود که اکنون در موزه آستان حضرت عبدالعظیم(ع) نگهداری می‌شود. براساس همین یافته‌ها بود که قدمت خانلق حدود ۵هزار سال تخمین زده شد.»
در فاصله کمتر از یک کیلومتری از روستای خانلق، روستای کوشک قرار دارد که امروزه محدوده‌ای متروکه است. معصومعلی می‌گوید: «روستای کوشک زمانی ۵۰۰خانوده را در خود جای داده بود و جزء روستاهای بزرگ تهران محسوب می‌شد. «شاهپور غلامرضا» برادر محمدرضا پهلوی، برای مدتی صاحب زمین‌های اینجا بود و به همین دلیل خیلی زود صاحب برق شد. این روستا حتی پستخانه، درمانگاه و گرمابه داشت، اما از حدود ۳۰سال قبل که مشکل کم‌آبی جدی شد، رفته رفته اهالی اینجا را ترک و به شهرهای اطراف رفتند و صدها هکتار زمین خود را رها کردند. تنها یادگار باقیمانده از روستای کوشک، بقعه امامزادگان یوشع و ایوب(ع) است که گفته می‌شود از نوادگان امام زین‌العابدین(ع) هستند. این بقعه به همت اهالی و مسئولان محلی روستای خانلق بازسازی شده و میزبان زائرانی است که گذرشان به این نقطه دورافتاده می‌افتد.»