گروه شهری: تعیین نشدن محدوده بافت‌های تاریخی کشور بنا بر آنچه در برنامه 5‌ساله چهارم توسعه مشخص شده بود، سبب آسیب‌پذیری بیش از پیش بافت‌های تاریخی کشور شد

تا آنجا که بافت تاریخی کرمانشاه قربانی توسعه تجاری و ساخت 5 مجتمع تجاری – اداری شد. آخرین مشاهدات خبرنگار همشهری از بافت تاریخی کرمانشاه حاکی از آن است که این محدوده از شهر به سبب ساخت مجتمع‌های تجاری - اداری بزرگ گل، برلیان، عقیق و پیروزه غرب ارزش خود را از دست داده است. بافت ناهمگون سازه‌های جدید با سازه‌های تاریخی کرمانشاه نیز سبب برجسته‌تر شده شکاف به وجود آمده در این شهر تاریخی شده است.
در همین حال اقامت 3 ساله استانداری در امارت کلاه فرنگی قاجاری بیرجند به این بنا  آسیب رسانده و الحاقات نامناسب، این اثر تاریخی را خدشه دار کرده است.

محمدعلی جنتی، کارشناس سازمان میراث‌‌فرهنگی‌، صنایع‌دستی و گردشگری به میراث‌خبر دراین‌باره گفته است:« میراث فرهنگی بیرجند پیش از این نسبت به مرمت این بنا اقدام کرده بود اما گزارش‌ها و بازدید کارشناسان میراث حاکی از آن است که طی 3سال حضور استانداری در این بنا،  الحاقاتی نامتناسب با‌ارزش و اهمیت این اثر تاریخی به بنا نصب شده است. »

در حالی که تنها 2 سال دیگر تا زمان اتمام برنامه چهارم توسعه دولت باقی است و اداره کل حفاظت‌از بافت‌های تاریخی موظف بود محدوده بافت‌های تاریخی را تعیین کند  اما هنوز در هیچ‌یک از شهرهای دارای بافت تاریخی چنین اتفاقی روی نداده است.

این در حالی است که سال 1386 سال بافت‌های تاریخی تعیین شده بود و انتظار می‌رفت در این شرایط تعیین محدوده بافت‌های تاریخی سرعت داشته باشد.

تأخیر در ساماندهی بافت‌های تاریخی
از سوی دیگر با وجود توافق میان اداره کل بافت‌های تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و سازمان شهرداری‌های وزارت کشور مبنی بر ساماندهی بافت‌های تاریخی به ویژه تعیین شهردار بافت تاریخی هنوز چنین اتفاقی در بافت‌های تاریخی و شهرهایی که بافت‌های دارای ارزش دارند، نیفتاده است.

با این حال در نیمه دوم سال گذشته شهرداری نراق با ابتکار خود اقدام به تعیین شهردار بافت تاریخی و ساماندهی این بخش از شهر کرد. همچنین شهر یزد به واسطه داشتن وسعت قابل توجهی بافت تاریخی در سال گذشته با اقدام اداره کل بافت‌های تاریخی، شهردار بافت تاریخی را تجربه کرده است.

بافت تاریخی تهران نیز از جمله شهرهایی است که نتوانست در مقابل روند غیرقابل کنترل ساخت و ساز مقاومت کند و عملا محله‌های ارزشمند از نظر شاخص‌های تاریخی نظیر عودلاجان را از دست داد. این در حالی است که هنوز برای بافت‌های تاریخی پایتخت، شهردار تعیین نشده است.

در میان شهرهایی که بافت‌تاریخی دارند، شیراز از جمله شهرهایی است که وضعیت نسبتا مناسبی دارد زیرا مدیر پایگاه شیراز - یعنی علیرضا قلی‌نژاد - خود مدیرکل بافت‌های تاریخی کشور است و حساسیت لازم در مدیریت آن لحاظ شده است. اما این تنها یک شهر از مجموعه شهرهایی است که دارای بافت تاریخی ارزشمند هستند ولی به‌دلیل نبود شهردار بافت تاریخی و بودجه مناسب، قربانی شدن در راه توسعه بساز و بفروشی را تجربه می‌کنند.

در سال 1386 بودجه بافت‌های تاریخی پایتخت 3 میلیارد تومان بودکه تنها با آن می‌توان یک یا دو تک‌بنای ارزشمند را خریداری کرد و اصلا مناسب ساماندهی و حفاظت نیست. بودجه اداره کل بافت‌های تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در سال گذشته در مجموع حدود 11 تا 12 میلیارد تومان بود.