اینک که 3 ماه از آن موعد گذشته است، مدیرکل حفاظت از بافت‌های تاریخی خبر از آن می‌دهد که علاوه بر تعیین محدوده از طریق نقشه‌های مهندسی محدوده بزرگ‌تری نیز در نظر گرفته شده است که در آن می‌توان ارزش‌های تاریخی- اجتماعی، تاریخی- اقتصادی و... را ردیابی و حفاظت کرد وی همچنین اعلام می‌کند این کار در بهمن ماه به پایان می‌رسد.
علیرضا قلی‌نژاد دراین‌باره تاکید می‌کند که علاوه بر میراث‌کالبدی در این برنامه به میراث‌معنوی نیز توجه کرده‌ایم که در ادامه پاسخ‌های او در این گفت‌وگو را می‌خوانید.
- قرار بود محدوده بافت‌های تاریخی در شهرهای تاریخی تعیین و اعلام شود زیرا تاکید بر این بود که تا محدوده تعیین نشود نمی‌توان به حفاظت پرداخت؟
ما محدوده را تعیین کرده‌ایم ولی کار ،کمی بزرگ‌تر از آنچه قرار بود انجام بگیرد انجام شد و دلیل تاخیر مربوط به این بخش است.
- این بزرگ‌تر شدن کار چه وصفی دارد که حاضر شدید برای آن تعیین محدوده را به تاخیر بیندازید؟
ببینید شهر تاریخی و به عبارتی بافت تاریخی یک محدوده‌ای دارد که براساس آخرین اسناد موجود در نقشه‌های فعلی تعیین می‌شود. این کار را ما علاوه بر بررسی‌هایمان از نظر تاریخی باید به خرید نقشه می‌پرداختیم که انجام شد.
این همان بخشی بود که ما باید به تکلیفمان عمل می‌کردیم. اما این کار فقط شامل میراث کالبدی می‌شد.
- میراث‌معنوی مورد نظر شما در بافت‌های تاریخی چیست که برای آن به تعیین نقشه و محدوده پرداختید؟
با همه تجاربی که از دهه 30 به بعد داریم باید بر این نکته تاکید کنیم که بافت تاریخی فقط کالبد نیست و در بافت تاریخی زندگی هست و این زندگی با خود فرهنگی را حمل می‌کند که باید به آن توجه داشت.
در بسیاری از شهرهای تاریخی ما، کالبد به‌دلیل بی‌توجهی یا هر دلیل دیگری از بین رفته است اما فرهنگ بافت تاریخی و زندگی برخاسته از آن هنوز جاری است و همین امر سبب شده تا مفهوم شهر تاریخی و زندگی ناشی از فرهنگ آن همچنان بر قرار باشد.
اگر بخواهم برای این نمونه مثالی بزنم باید به شهر رشت اشاره کنم که دیگر بافت تاریخی در آن نمی‌بینیم ولی روابط سنتی و فرهنگ آن نیازمند تعریف یک محدوده جدید است.
ما چنین کاری کردیم و با این کار هم یک محدوده تاریخی تعریف کردیم و هم یک محدوده جدید که حامل میراث معنوی بود و در حال حاضر مشغول تعیین این محدوده‌ها هستیم که فکر می‌کنم تا پایان بهمن به اتمام برسد.
- خب؛ در این محدوده جدید چه مولفه‌هایی شرکت داده شده که شما از آن به‌عنوان میراث‌معنوی یاد می‌کنید؟به عبارتی این تعیین محدوده به چه پرسش‌هایی پاسخ می‌دهد؟
اگر ما فقط محدوده کالبدی را تعیین می‌کردیم، بازهم در قبال تک‌بناها و مسائل دیگر به هنگام کار، نوسازی و بهسازی سؤالاتی پیش می‌آمد که باید تک‌تک پاسخ می‌دادیم.
در این کار ما به این سؤالات پاسخ می‌دهیم که در کجای شهر رفتارهای شهر تاریخی برایمان مهم است.
در کجا موضوع شهر تاریخی اهمیت پیدا می‌کند و در کجا کالبد تاریخی حائز توجه است. در این حالت در جایی که باید از رفتارهای اجتماعی شهر تاریخی حفاظت صورت بگیرد عملیات بهتری صورت می‌گیرد و مثلا ما شاهد آن نیستیم که در نایین با وجود مرمت و بهسازی بازار آن فضایی خلوت را تجربه کنیم زیرا اساسا بازار نبض تپنده شهر است.
به هر حال با این کار همه موارد در حفاظت مورد توجه قرار می‌گیرد و یکی فدای دیگری نمی‌شود.
