در شرایطی که بحران اقتصادی وکاهش مخاطبان، جدیترین مشکل سینمای ایران در سالهای اخیر بوده، در همین مدت کوتاه میتوان شاهد تاثیر بسزای سینما آزادی در جذب تماشاگر بود، سینمایی که اهمیتش صرفا در کارکرد نوستالژیک آن خلاصه نمیشود و امروز با 5 سالن مجهز و مدرن و با بهترین کیفیت صدا و تصویر، میزبان تماشاگران است.
در اکران نوروزی امسال، سهم سینما آزادی از مجموعه فروش فیلمهای ایرانی نزدیک به 10 درصد است که رقم فوقالعادهای محسوب میشود. جواد طوسی معتقد است استقبال مردم از سینما آزادی نشان میدهد که مردم به سرویس دهی مناسب فرهنگی پاسخ مثبت میدهند.
این مسئله که سینماهای ما برای مخاطب متکثر کافی نیست واقعیتی غیرقابل انکار است. ظرفیت محدود سالنهای ما جوابگوی تعداد مخاطب ما نیست. زمانی سینماهای لالهزار مشتری زیادی داشت و آن منطقه نوستالژیک بود، سینماها شلوغ بود و از طبقات مختلف برای تماشای فیلمها به آنجا میرفتند اما حالا شرایط به شکل دیگری است.
اگر از سینما کریستال بهعنوان یک نشانه قدیمی و نوستالژیک نام ببریم امروزه میبینیم که این سینما دیگر مخاطب ندارد.
براساس شرایط جغرافیایی باید سینماها را رونق بدهیم. در این میان سینما آزادی و سینمای پارک ملت که قرار است در آیندهای نزدیک تاسیس شود، بخشی از این مهم است.
مکمل این استقبال این است که ما برای این سینماها شرایط مناسب اکران را هم در نظر بگیریم. فیلمها باید از جذابیت و استحکام و نشانههای حرفهای برخوردار باشند. قصه فیلم باید جذاب باشد تا مخاطب را از طیفهای مختلف جذب کند اما متأسفانه قطعا این اتفاق نمیافتد.
ما نمیتوانیم استقبال فعلی از سینما آزادی را ملاک قرار دهیم. جامعه ما نیازمند یک سیاستگذاری راهبردی و تاکتیکی است.
به اعتقاد این منتقد سینما، سینمای ایران اگر خنثی و سترون باشد، حتی سینما آزادی هم نمیتواند صفهای آن را انبوه و مستمر کند.
او میگوید: برای یک طیفی از مخاطبین، سینما آزادی جنبه نوستالژیک دارد ولی این مسئله نمیتواند تا ابدالدهر امتداد یابد. باید برای مخاطب شخصیت قائل شویم و کیفیت نمایش را بالا ببریم، فیلم را با صدای خوب عرضه کنیم؛ اینها همه در جذب مخاطب تاثیرگذار است.
فیلمهای مناسب باید برای نمایش در این سینما انتخاب شود تا زمینه تاثیرگذاری را براساس شرایط و مخاطبشناسی روز ایجاد کند. سیاست ساخت و ساز و سالنسازی نیز باید بهطور جدی ادامه پیدا کند و مشمول مرور زمان نشود.
در حال حاضر در مناطقی همچون شرق و غرب تهران مشکل کمبود سالن داریم. در کنار این مسئله دستور کار اصلی ما تولید فیلم مناسب است که برای این کار لازم است از علم مخاطبشناسی سررشته داشته باشیم. باید بدانیم چه فیلمی در جنوب شهر مخاطب دارد و چه فیلمی در شمال شهر فروش خوبی دارد.
همیشه مخاطب را توده مردم تشکیل میدهند که میخواهند قصه ساده و سرراست و بدون تکلف ببینند، باید در سقف تولید سالانه جایگاهی برای اینگونه فیلمها در نظر بگیریم. باید به مردم انگیزه بدهیم نه اینکه آنها را با اعمال شاقه جذب کنیم.
امروزه دیگر سینما جذابیت کلاسیکش را از دست داده است. در دهه 40 همه شوق فیلم دیدن داشتند، این اشتیاق امروزه از بین رفته است، چون مردم ما دچار روزمرگی شدهاند.
پس دستاندرکاران باید تمهیداتی در نظر بگیرند تا سینما در سبد فرهنگی طیفهای مختلف جایگاهی داشته باشد. در وهله اول، سینما، خوراک جذاب میخواهد.
سینما آزادی پیشی میگیرد
ایرج تقیپور، تهیهکننده تاثیر سینما آزادی در چرخه اکران را بسیار مثبت و مؤثر دانسته و میگوید: بهتر است به اطراف خودمان جدیتر نگاه کنیم.
امروزه سیستم تولید و نمایش فیلم در دنیا تغییراتی کرده است و بر همین مبنا، رفتار و سلیقه مردم نیز در مورد سینما رفتن دستخوش تغییراتی شده است. امروزه در همه دنیا مولتی پلکسها و مجتمعهای سینمایی، جای سینماهای معمولی قدیم را گرفتهاند.
ما در ساخت سینماهای جدید باید این ذائقه جدید را هم در نظر بگیریم. سینما آزادی نشان میدهد که راهی که آغاز کردهایم مثبت است و نتایج خوبی دربردارد.
در گذشته 8 تا10 درصد کل فروش سینماهای ما، مربوط به سینما فرهنگ بود. چون این سینما بازسازی شده بود و علاوه بر فضای خوب داخلی، مدیریت خوبی نیز دارد.
امیدوارم در مورد سینما آزادی همین اتفاق بیفتد. حتی به احتمال قوی سینما آزادی از سینما فرهنگ پیشی خواهد گرفت. اگر در تهران و در کل کشور به همین صورت سینماسازی صورت بگیرد، قطعا این اقدام تاثیر بسیار مثبتی در درآمدزایی سینما خواهد داشت.
افزایش رغبت تماشاگر
سید جمال ساداتیان تهیهکننده نیز معتقد است مردم دوست دارند فیلم خوب را در سینمای خوب ببینند و این اتفاق میتواند در سینما آزادی رخ دهد.
او میگوید: فیلم خوب و سینمای خوب، بسیار مورد توجه مردم است. گاهی فیلمهای خوب ساخته میشود ولی به خاطر پایین بودن کیفیت سالنهای نمایش، مردم از آنها استقبال نمیکنند.
بهعنوان مثال در حال حاضر برای فیلم «دایره زنگی» بیش از 20 سالن در اختیار ماست، ولی عملا تعداد سینماهایی که از نظر کیفیت قابلقبولند، حتی به اندازه انگشتان یک دست نیست.
مردم ما رغبتی به حضور در سینماهای بیکیفیت ندارند. ولی این روزها مردم به تماشای سینما آزادی میروند و در آن فیلمها را با کیفیت صدا و تصویر بسیار خوب میبینند.شاید بعد از مدتها این اتفاق تکرار شده که مردم برای فیلم دیدن به سینما آزادی هجوم میبرند.
به اعتقاد این تهیهکننده مردم دوست دارند در سینماهای خوب فیلم خوب ببینند. او میگوید: امروزه در اریکه ایرانیان هم این اتفاق میافتد.
کیفیت خوب سالنهای نمایش بهخودی خود، در جذب مشتری مؤثر است. تصویر خوب، سالن راحت و امکانات کامل؛ اینها برای تماشای یک فیلم میتواند کافی باشد.
پایهگذار تغییر در دیگر سینماها
همایون اسعدیان، کارگردان سینما بدعت سینما آزادی در نصب بیلبورد و پخش تیزر فیلمهای اکران شده در این سینما را یکی از نقاط قوت این سینما در قیاس با سینماهای دیگر دانسته و میگوید: بیلبورد دیجیتال و پخش تیزرها باعث میشود مخاطب بیشتری به سینما جذب شود.
خوب است سینماهای دیگر نیز این کار را بکنند، این قبیل ابداعات باعث بازگشت رونق به سینمای ما میشود. سینماهایی مثل آزادی باعث داغ شدن جو اکران فیلم میشوند و همین مسئله بهخودی خود موجب افزایش فروش در مجموعه سینماها میشود.
به اعتقاد رئیس شورای صنفی نمایش هیچ کس تصور نمیکرد سینما آزادی از روز اول افتتاح، با استقبالی اینچنین مواجه شود، او میگوید: استقبال از سینما آزادی با همه کمبودهایی که هنوز از نظر پارکینگ و... دارد، بینظیر است. سینما آزادی میتواند پایهگذار ایجاد تغییرات در سینماهای دیگر باشد.
یک جاذبه شهری
فرهاد توحیدی، فیلمنامهنویس، سینما آزادی را سینمایی میداند که نوستالژی چند نسل را به همراه دارد. او در مورد تأثیرات مثبت این سینما در چرخه اکران میگوید: صرف راهاندازی این سینما یعنی ایجاد جاذبه.
افتتاح سالنهای استاندارد میتواند توقعات تماشاگر را از سالن و نسبت به فضا و حال و هوای درونی سینما و ارتباطی که محیط سینما با مخاطب برقرار میکند برآورده کند.
آزادی صرف نظر از فیلمهایی که در آن اکران میشود، یکی از جاذبههای شهر تهران است و میتواند باعث جذب تماشاگر شود. من در طول تعطیلات سال نو، عمدا از مقابل سینما میگذشتم و همیشه آن را شلوغ دیدم، مشتری این سینما برای فیلم دیدن اشتیاق دارد.