برخی خبرگزاری‌ها و محافل خبری و سیاسی از ساعت‌های پایانی شب گذشته و صبح امروز، محمدرضا رحیمی را فرد مورد نظر رئیس‌جمهور برای سرپرستی احتمالا 3 ماهه یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌های کشور دانستند. وی اکنون رئیس دیوان محاسبات کشور بوده و نکته قابل تامل آن است که از روز معرفی به مجلس هفتم برای تصدی دیوان محاسبات تا کنون در برهه‌های مختلف خبر ساز شده است.
اینچنین است که درصورت تایید رسمی این خبر از سوی مسئولان دولت نهم باید آن را مهر پایانی بر گمانه زنی‌های هفته‌های اخیر صاحب‌نظران سیاسی ارزیابی کرد. در واقع پس از طرح خبر برکناری دو تن از وزرای شاخص کابینه نهم یعنی مصطفی پورمحمدی و داوود دانش جهفری – مردان شماره 1 وزارتخانه‌های کشور و امور اقتصادی – تحلیل‌های فراوانی در نشریات و سایت‌های خبری به چشم می‌خورد که به بررسی دلایل و اهداف این تحولات اشاره داشت.
پاسخ به چرایی تکذیب و تایید جنجالی و پر حاشیه این خبر از سوی سخنگوی دولت نهم از یک سو و تبعات و پیامد‌های مدیریتی، سیاسی و حقوقی جدا شدن این دو وزیر شاخص از دولت نهم از سوی دیگر، بخش‌های اصلی این تحلیل‌ها را به‌خود اختصاص می‌داد. اینکه به احتمال زیاد قرار بر این شده تا وزرای بعدی این دو وزارتخانه از جمع حلقه نزدیکان رئیس جمهور یا مردان پشت پرده و متنفذ دولت نهم گزینش شوند تا کابینه در سال آخر کامل عمر خود، خالص‌تر و یک دست‌تر از 3 سال گذشته گردد.
در چنین شرایطی بود که گزینه‌های متعددی از سوی محافل سیاسی مطرح شدند که در میان آنها می‌شد نام‌هایی نظیر مجتبی هاشمی ثمره مشاور ارشد و شیخ الاسلامی رئیس دفتر رئیس‌جمهور تا حیدر مصلحی و ابوترابی از روحانیون نزدیک به دولت به چشم می‌خورد. اگر چه هر یک از این نام‌ها در مقابل سوابق و شهرت مصطفی پور محمدی، چندان قابل دفاع نبودند اما مخالفت حامیان احمدی‌نژاد با حضور پور محمدی در کابینه و طرح این مدعا که وی چندان با رئیس دولت همراستا نبوده و کارنامه قابل دفاعی از نظر آنها در دو انتخابات گذشته نداشته است، تکیه نزدیکان رئیس‌جمهور بر صندلی وزارت کشور را برای آنان توجیه‌پذیر می‌ساخت.
اینچنین بود که با حضور قریب به یقین محمد رضا رحیمی در مقام سرپرست وزارت کشور اما یک مسئله غیرقابل انکار به‌نظر می‌رسد: «سرپرست وزارت کشور از بین مردان شماره 1 نزدیک به رئیس‌جمهور انتخاب نشد». با نگاهی گذرا به عملکرد رئیس‌جمهور این مسئله تقریبا ثابت شده که وی سرپرست انتصاب شده از سوی خود را به‌عنوان وزیر به نمایندگان مجلس معرفی می‌کند. آنچه اکنون محل تردید است اینکه با نظر به مواجهه برخی نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم با رحیمی - که بعضا به مجلس هشتم نیز راه یافته‌اند- رای اعتماد به رحیمی با مشکل روبه‌رو شود.
زمزمه‌های زود هنگام مخالفت
اگر چه در هنگام معرفی رحیمی از سوی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس به نمایندگان برای کسب آرا (برای تصدی ریاست دیوان محاسبات) صف مخالفان وی در مجلس سعی در همراه ساختن اکثریت نمایندگان برای رای ندادن به وی داشتند اما در همان هنگام حمایت برخی دیگر از نمایندگان متنفذ مجلس هفتم از رحیمی سبب شد تا وی به ساختمان دیوان محاسبات کشور گام نهد.
از صبح امروز اما نخستین واکنش‌ها به این انتخاب با تحلیل جالب توجه سایت الف ( سایت نزدیک به احمد توکلی ) کلید خورد. این سایت در ذیل خبر احتمال انتصاب احتمالی رحیمی به سرپرستی وزارت کشور موضع گیری کرده است. در این موضع‌گیری این سایت سخنان رحیمی در حضور آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست‌جمهوری و همچنین اظهارات پر‌حاشیه وی در دیدار احمدی‌نژاد از دیوان محاسبات را آورده و تاکید نموده رحیمی در انتخابات ریاست‌جمهوری نهم به هاشمی رای داده است.
حرف و حدیث‌های گذشته
رحیمی اما در دوران دو ساله حضور در دیوان محاسبات کشور چند موضع گیری جالب توجه داشت که یکی از آنها به شدت مورد انتقاد فعالان سیاسی اصلاح طلب و حتی نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم شد:
وی در روز هفدهم خرداد ماه سال گذشته در افتتاحیه همایش سراسری مدیران دیوان محاسبات کشور پیش از سخنان محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور مطالبی بیان کرد که باعث تعجب برخی از حاضران، خبرنگاران و حتی باعث تعجب رئیس جمهور شد.
رحیمی در بخشی از سخنان خود که دقیقا از روی نوار ضبط شده پیاده شد، خطاب به احمدی‌نژاد اینگونه گفت: «دیوان محاسبات از تمام مدیران کل، معاونان، مستشاران و دادیاران که در آن حضور دارند از پایین به بالا و از بالا به پایین معتقدند که دولت شما یک دولت خدمتگزار است و باید به آن کمک کرد.
در سفر اخیرم به ترکیه و سوریه دو نکته را متوجه شدم. در یکی از این سفرها که آقای طاهری نیز با من همسفر بود وقتی که مردم با ما برخورد می‌کردند به وجود شما افتخار می‌کردند و حتی در یک جا به برکت وجود شما به ما هدیه دادند و به ما گفتند که رئیس‌جمهور شما کسی است که یک تنه در برابر استکبار ایستاده است.
در سوریه نیز در شهر تاریخی بصری که ممکن است خیلی‌ها اسم آن را نشنیده باشند، یکی از مسلمانان به من گفت: معتقدم که اگر بنا بود بعد از پیامبر فرد دیگری به‌عنوان پیامبر انتخاب می‌شد آن فرد احمدی‌نژاد هست.
این همه توجهات، افتخارات بزرگی برای ما محسوب می‌شود. در شهر حلب وقتی ما حرکت می‌کردیم و مردم متوجه می‌شدند که ما ایرانی هستیم ما را مورد نوازش قرار می‌دادند و ما را به صرف چای و بستنی دعوت می‌کردند و می‌گفتند احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور ما نیز هست.
...این مطالب را نباید اینجا می‌گفتم ولی از قصد گفتم تا مشخص شود که دیوان محاسبات به چه میزان با دولت شما همکاری دارد من سابقه دیرینه‌ای با شما دارم و قصد داریم با شما همکاری همه‌جانبه‌ای داشته باشیم. دیوان جایی است که به هیچ دستگاهی نیاز ندارد اما ما در کنار شما خواهیم بود».
این اظهارات رحیمی واکنش‌های فراوانی را برانگیخت. اگرچه محمود احمدی‌نژاد که در ردیف جلوی سالن دیوان محاسبات نشسته بود، حین سخنان رحیمی و هنگامی که وی درخصوص اظهارات یکی از مسلمانان شهر بصری ترکیه سخن می‌گفت، جملاتی در واکنش به این اظهارات بیان کرد که برای حاضران معلوم نبود چه چیزی گفت. اما انتظار می‌رفت آقای احمدی‌نژاد برای جلوگیری از برخی تعریف و تمجیدهای بیجا و تندروی در این زمینه تذکرات و هشدارهای لازم را بدهد.
واکنش نمایندگان
این سخنان رحیمی به اندازه‌ای غیرقابل توجیه بود که حداد عادل را نا گزیر از موضع گیری کرد. رئیس مجلس هفتم در مورد اعتراض نمایندگان به اظهارات رئیس دیوان محاسبات کل کشور گفت: اگر خبرنگاران بگذارند موضوع خاتمه یافته است، به خاطر این موضوع سرکسی را که نمیبرند.
حدادعادل رئیس مجلس هفتم، در حاشیه بازدید از نمایشگاه صنایع‌دستی در جمع خبرنگاران پارلمانی در پاسخ به سؤال پیگیری نامه 70 نماینده برای عزل رئیس دیوان محاسبات، کل کشور پس از اظهاراتش در همایش مدیران دیوان محاسبات تصریح کرد: عدهای از نمایندگان خواستار عزل ایشان شده‌اند اما تعداد دیگری از نمایندگان که تعدادشان بیشتر هم هست، موافق ایشان هستند.
باید ببینیم آیا آیین نامه مجلس اجازه برکناری رئیس دیوان محاسبات را به رئیس مجلس میدهد یا خیر؟
حداد عادل در پاسخ به این سؤال که منظورتان این است که عذرخواهی رحیمی در کمیسیون برنامه و بودجه کفایت می‌کند، افزود: بله، عذرخواهی ایشان را پذیرفتیم.
یکی دیگر از مواضع سؤال جنجال بر انگیز وی نیز به هنگام ارائه گزارش دیوان در یک نشست خبری اتخاذ شد؛ جایی که درخصوص قرارداد کرسنت که برای فروش گاز به امارات منعقد شده بود، سفر‌های خارجی مقامات دولتی و برخی تخلفات در صنعت نفت و گاز به ارائه آمار پرداخت.
داریوش قنبری، نماینده ایلام نیز در آن برهه نسبت به اظهارات رحیمی رئیس دیوان محاسبات کشور در همایش مدیران دیوان محاسبات در حضور احمدی نژاد واکنش نشان داد. به گزارش آفتاب، قنبری در تذکر آیین نامه‌ای خطاب به حدادعادل گفت: فلسفه به وجود آمدن دیوان محاسبات، نظارت بر دستگاه‌های اجرایی در مصرف بودجه است.
وی اظهار داشت: اینکه رئیس دیوان محاسبات به رئیس‌جمهوری گفته است در گذشته گزارش خطای مدیران ارائه می‌شد اما مدیران دولت نهم مدیران معصومی هستند که امکان لغزش و خطا در مورد آنها وجود ندارد و بنابراین گزارشی ارائه نمی‌شود، خلاف وظایف ایشان است.
عضو کمیسیون امنیت ملی افزود: رئیس دیوان محاسبات باید به‌عنوان یک داور بیطرف به تخلفات رسیدگی کند ولی اظهارات اخیرشان به نقش ایشان خدشه وارد می‌کند.
اختلافات دامنه دار
در حالی که در روزهای اخیر نیز انتقاد نمایندگان از عملکرد دیوان محاسبات، همانند ماه‌های گذشته پاسخ‌های این دیوان را در پی داشت، معرفی رحیمی به‌عنوان سرپرست وزارت کشور بدون شک فضای سیاسی را تحت‌تأثیر خود قرار خواهد داد. به ویژه اینکه نمایندگان مجلس خواهان ابقای پور محمدی هستند.
الیاس نادران عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در روز 30 فروردین درخصوص اظهارات وزیر اقتصاد مبنی بر برکناری بی‌دلیل اعضای هیأت‌مدیره سابق بیمه ایران و ادعای دیوان محاسبات مبنی بر تائید گزارش این دیوان درخصوص متخلف بودن مدیران برکنار شده در کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: وقتی خبر عزل اعضای سابق هیأت‌مدیره بیمه ایران منتشر و مشخص شد این کار براساس گزارش دیوان محاسبات صورت گرفته است، مجلس درصدد تحقیق درباره منشأ گزارش و صحت و سقم آن برآمد.بر این اساس دیوان محاسبات نامه‌ای به مجلس فرستاد و درباره اتفاقات به‌وجود آمده توضیح داد.
وی خاطرنشان کرد: پس از ارائه این توضیحات من نامه‌ای به شخص رئیس دیوان محاسبات نوشتم و پرسشهایی را مطرح کردم که تا به امروز به این سؤالها پاسخی داده نشده است.
دیوان نیز در یک پاسخ به اظهارات نادران موضع گیری کرده و در جوابیه‌ای دو پاسخ برای کذب‌بودن خبر مذکور مطرح کرده است. اول اظهارات مخبر کمیسیون اقتصادی مجلس که پس از جلسه کمیسیون مذکور با خبرگزاری‌ها سخن گفت و خبر آن با عنوان «گزارشات دیوان محاسبات مفید و قانع‌کننده بود» منتشر شد.
در آن مصاحبه سیدکاظم دلخوش، نماینده صومعه‌سرا و مخبر کمیسیون اقتصادی به‌عنوان مرجع رسمی انتقال اخبار کمیسیون گفت: با حضور رئیس و مسئولان دیوان محاسبات مسائل پیش آمده درخصوص چند بیمه کشور در جلسه کمیسیون بررسی و از سوی دیوان، گزارش‌های مبسوط و مفیدی به اعضا ارائه شد.
دیوان محاسبات می‌افزاید: جای سؤال باقی است که آقای الیاس نادران به‌عنوان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس که خود در مهم‌ترین جلسه رسیدگی به موضوع تخلف مدیران بیمه در کمیسیون غایب بوده و در جلسات دیگر کمیسیون‌ها از جمله کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و کمیسیون اصل 90 نیز حضور نداشته‌اند بر چه اساسی به اظهارنظر درخصوص بیمه ایران می‌پردازند؟ ضمن آنکه دیوان محاسبات براساس اسناد و مدارک و مذاکرات موجود در کمیسیون‌های مذکور به تمامی سؤالات نمایندگان محترم مجلس پاسخ مبسوط و قانع‌کننده داده است.
دیوان محاسبات در پایان تکذیب سخنان این نماینده مجلس درخصوص نظر کمیته حقیقت‌یاب کمیسیون برنامه و بودجه و ضمن محفوظ دانستن حق طرح دعوی حقوقی به خاطر نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی اعلام کرد: اینگونه سخنان خلاف واقع و از روی بی‌اطلاعی بوده و آقای نادران سعی کرده با بازی با کلمات باطل خود، حقانیت کمیته حقیقت‌یاب را مخدوش جلوه داده و بدون تردید از نظر اکثریت اعضای محترم آن کمیته کاملا بی‌خبر است.
عشرت شایق، عضو کمیسیون اصل 90 مجلس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خانه ملت نسبت به عدم‌پاسخگویی رئیس دیوان محاسبات کشور در مورد نقض اصل 53 قانون اساسی انتقاد کرد و گفت: سال گذشته طی نامه‌ای به رئیس دیوان محاسبات کشور خواستار بررسی نقض اصل 53 قانون اساسی شدیم که متأسفانه با عدم‌پاسخگویی آقای رحیمی مواجه شدیم.
نماینده تبریز با اشاره به این مطلب که براساس اصل 53 قانون اساسی باید تمامی در آمدهای دولت به خزانه واریز شود گفت: طی نامه‌ای به دیوان محاسبات کشورکه بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی نیزهست، خواستار بررسی این مسئله شدیم که آیا درآمدهای بیع متقابل، فروش گاز، سود مالیات 56 شرکت غول‌پیکر پتروشیمی و بانک‌ها به خزانه دولت واریزمی شود یا خیر؟ که پس از چند ماه در سال گذشته مجددا از ایشان خواستار پاسخ شدیم و ایشان گفتند که نمی‌توانم افشا کنم و پاسخی به نمایندگان مجلس ندادند و افزودند که پاسخ را به روسای سه قوه و دفتر مقام معظم رهبری می‌فرستیم.
وی افزود: پس از پیگیری‌های فراوان روز گذشته آقای رحیمی، رئیس دیوان محاسبات کشور اعلام کرده‌اند که بله اصل 53 قانون اساسی نقض شده است! نماینده تبریز با انتقاد از عدم‌پاسخگویی رئیس دیوان محاسبات به نماینده مجلس گفت: پس از یک‌سال و چند ماه که پیگیر پاسخگویی دیوان محاسبات بودم بازهم پاسخی به من ندادند.
شایق تصریح کرد: دیوان محاسبات کشور به‌عنوان بازوی نظارتی مجلس چرا متخلفین را معرفی نمی‌کند؟ چرا با جسارت کامل افرادی را که اصل 53 قانون اساسی را نقض کرده‌اند معرفی نمی‌کند؟ چرا افرادی را که مانع واریز سود حاصل از کارکرد شرکت‌های دولتی خصوصا حوزه نفت و گاز به خزانه دولت شده‌اند را معرفی نمی‌کند؟ چرا متخلفین را در دادگاه مالی دیوان فرانخوانده است؟
در روزهای آینده به‌طور حتم واکنش‌های بیشتری به خبر انتصاب رحیمی در فضای سیاسی کشور مطرح خواهد شد و لابد برای این پرسش، پاسخی پیدا خواهد شد که چرا رئیس‌جمهوری، سرپرست وزارت کشور را نه در میان حلقه اول مردان خود که از رقیبان دیروز برگزیده است.
با نیم‌نگاهی به سرنوشت برخی وزیران غیر همراه با رئیس‌جمهور که منجر به کنار‌ه‌گیری آنها از کابینه شد احتمال می‌رود تضمین‌های لازم در این مورد به رحیمی داده شده است.