دنیای عکاسی از 11 آوریل (اواخر فروردین ماه) برای چهارمین بار در چارچوب سهسالانه عکاسی میهمان شهر هامبورگ است. از زمان پایه گذاری این رویداد هنری که از سال 1999 هر سه سال یکبار برگزار میگردد شهر هامبورگ به پایتخت عکاسی آلمان تبدیل شده است.
هامبورگ بهعنوان شهر رسانهها و مطبوعات همواره مکانی ایده آل برای عکاسی بوده است بهطوریکه مهمترین مجموعههای عکس در آلمان، به این شهر تعلق داشته و تمامی موزهها، گالریها و دیگر مؤسسات موجود در آن، نمایش آثار عکاسی را در اولویت برنامههای خویش قرار میدهند.
به گفته صاحبنظران محوریت موضوعی چهارمین سه سالانه عکاسی در هامبورگ را میتوان در چند زمینه خلاصه کرد نخست آنکه، با گرد هم آمدن افراد مبتکر و خلاق زمینهای مناسب برای خلق آثار نوین عکاسی ایجاد شود، علاوه بر آن امکان تمرکز ایدههای استثنایی و جدید، تخیلات مهار ناپذیر و مهمتر از همه فعالیتهای عکاسی اقصی نقاط آلمان، در یک منطقه و در قالب نمایشگاه، سخنرانی، فیلم ،مسابقه و اسلاید فراهم گردد.
از دیگر اهداف چهارمین سه سالانه عکاسی در هامبورگ ایجاد فضایی است که عکاسان دیگر کشورهای جهان نیز بتوانند ایدهها، دریافتها و تجربیات خویش را در ارتباط با رویدادهای جهان ترسیم نمایند. از سوی دیگر برگزاری سه سالانه چهارم عکاسی در هامبورگ زمینه تثبیت آثار هنرمندان مهم و سرشناس را فراهم کرده و در ایجاد میدان رقابت برای حضور استعدادهای جدید مؤثر خواهد بود.
با وجود سه سالانههای عکاسی سالهای گذشته، که تنها به برگزاری همزمان نمایشگاههای عکاسی متمرکز در این شهر اختصاص داشت ، سه سالانه چهارم با بر برپایی بیش از 80 نمایشگاه از 140 هنرمند عکاس، که در موزه ها، کانونهای هنری، مؤسسات فرهنگی و گالریهای شخصی هامبورگ برگزار میشوند، به معرفی سیر هنر عکاسی از گذر دورههای مختلف هنری میپردازد.
ضمن آنکه سه سالانه عکاسی امسال، اجرای برنامههای متنوع هنری «چادر سفید» را هم در صدر برنامههای خویش قرار داده است. نقطه ثقل آثار به نمایش در آمده در چهارمین سه سالانه عکاسی، به آثار عکاس، مجموعه دار و پایه گذار خانه عکاسی هامبورگ، اف. سی. گوندلاخ تعلق دارد.
فرانس کریستین گوندلاخ مهمترین عکاس «مد» در سالهای پس از جنگ آلمان محسوب میشود که در حدود بیش از چهار دهه توانسته است در آثار خویش روند مد را بهطور بینالمللی همراهی نماید بهطوریکه به گفته برخی کارشناسان سیر تاریخی- هنری مد را میتوان به وضوح از ورای آثار عکاسی خلق شده از سوی گوندلاخ به مانند قطعه داستانی گویا مشاهده کرد.
سالنهای دایشتور خانه عکاسی هامبورگ با ارائه 350 اثر دیدنی، بزرگترین نمایشگاه برپا شده از این هنرمند در تاریخ برپایی سه سالانههای عکاسی در هامبورگ به شمار میرود. فرانس کریستین گوندلاخ که تمایل دارد وی را اف.سی. گوندلاخ بنامند خود معتقد است:« در تمام طول سالهای عکاسی میدانستم که من بیش ازآنی که عکاس باشم یک قصه گو هستم.»
این موضوع را میتوان به وضوح از آثار این هنرمند 82 ساله نیز دریافت ؛ آثاری که محوریت موضوعی آنها از خوشبینیهای سالهای بیحاصل پس ازجنگ گرفته تا زیبایی شناسی هنر پاپ و سالهای آغازین پست مدرن است.
وی در سالهای ظهور معجزه اقتصادی، با وجود دیگر افراد جامعه آنروز آلمان، مشغول شکل دهی دریافتهای خویش از مد در چهار چوب هنر عکاسی بود. وی در این باره میگوید: من این امکان را داشتم که برای عکاسی به اقصی نقاط این جهان پهناور پرواز کنم.
در بیش از 100 لی اوت اریژینال - از جلد مجلات گرفته تا صفحات نخستین روزنامهها و کاتالوگهای طراحی مد -می توان به روند تحولات تاریخی- فرهنگی بسیاری، از سالهای 70 تا به امروز پی برد.
به گفته اولریش روتر یکی از طراحان اصلی این نمایشگاه هدف از به نمایش گذاشتن آثار گوندلاخ تنها معرفی وی بهعنوان یک عکاس نیست بلکه مقصود، ارائه زمینههای متفاوت کاری این هنرمند نظیر گزارش سفر ، عکاسی مهندسی و پرتره ستارگان هنری است. برای نمونه میتوان به عکسهای سیاه و سفیدی اشاره کرد که گوندلاخ از زندگی شخصی ستارگان هنری نظیر ماریا اشنایدر و جینابیریجیدا شکار کرده است.
یکی از شاخصههای اصلی سه سالانه عکاسی امسال همانگونه که اشاره شد اجرای برنامهها و رویدادهای هنری متنوع در مقایسه با سه سالانههای عکاسی گذشته است. از آن جمله میتوان به حضور کارشناسان عکاسی نظیر آندریا هوتس از خبر گزاری پاریس اشاره کرد که در سخنرانیهای زمان بندی شدهای به معرفی آثار هنرمندان جوان و همچنین معرفی سبکهای مختلف عکاسی در دیگر کشورها میپردازد.
از دیگر برنامههای چهارمین سه سالانه عکاسی هامبورگ گفتوگو با عکاسان سرشناس ، طراحی کارگاه عکاسی و مهمتر از همه برگزاری یک جشنواره عکس در چادر سفید بر پا شده در مقابل سالن دایشتور به همراه اعطای یک جایزه عکس بینالمللی است. اما در این میان یکی از برنامههای مهم و جالب توجه، برپایی یک گرد همایی با عنوان بگو سیب است که با نگاهی علمی به موضوع لبخند در عکاسی میپردازد.
علاوه بر آن همانند شهر آرلس فرانسه - محل برپایی بزرگترین جشنواره عکاسی در جهان - یک کتاب مصور عکس تحت نظارت کارشناسان عکاسی بینالمللی ، در اختیار بازدیدکنندگان قرار میگیرد. ضمن آنکه عکاسان نسل جوان نیز این امکان را دارند که در چارچوب این جشنواره عکس، به معرفی آثار خویش در قالب یک پوشه بپردازند.
از جمله این عکاسان میتوان به توماس زلیش از موزه عکس وینترتور(شهری در سوئیس) و کاتی ریان از مجله نیویورک تایمز اشاره کرد. اف. سی. گوندلاخ بهعنوان یکی از عکاسان صاحب سبک آلمان پس از جنگ ، بارزترین مشخصه جشنواره عکس سه سالانه چهارم را ، امکان ملاقات با دیگر عکاسان و تبادل اطلاعات عکاسی در میان صاحبان این شاخه هنری دانست.
موزههای شرکتکننده در سه سالانه عکاسی امسال علاوه بر آکادمی هنر که به نمایش آثاری از هنرمند اهل کلن کاندیرا هوفر اختصاص دارد، موزه هنر و صنعت هامبورگ است که با ارائه بیش از 250 اثر عکاسی از ژانر رپورتاژ، منظره، طبیعت بیجان و پرتره هنرمندان، به معرفی عکاس اهل هامبورگ کارین اسکزی میپردازد. از نمایشگاههای شرکتکننده در این سه سالانه نیز که تا سپتامبر 2008 دایر خواهند بود، میتوان به نمایشگاه زندگی دوباره پیش از مرگ اشاره کرد.
این نمایشگاه که یکی از احساسات برانگیزترین نمایشگاههای برپا شده در سه سالانه امسال به شمار میرود به والتر شلز تعلق دارد. پرترههای خلق شده از سوی این هنرمند مربوط به ساکنان یک خانه سالمندان است که مدت کوتاهی پیش از مرگ عکاسی شده است.
موزه کار در هامبورگ نیز برای نخستین بار در آلمان از پایان ماه آوریل میزبان نمایشگاهی دیدنی از آثار عکاسی خلق شده در شب، اثر وینستون لینک خواهد بود. ضمن آنکه از هفته آینده ضلع شمالی سالن دایشتور هامبورگ نیز به نمایش آثاری از دو هنرمند اهل سوئیس پیتر فیشل و دیوید وایس با عنوان گل و پرسش اختصاص خواهد داشت. علاوه بر آن کانون هنری هامبورگ نیز در چارچوب سه سالانه چهارم عکاسی به معرفی آثار هنرمند مفهومی اهل آمریکا شارون لوک هارت میپردازد.
وی از هنرمندانی است که در آثار خویش شاخصههای فیلم و هنرهای تجسمی را در اولویت توجه قرار میدهد. چهارمین سه سالانه عکاسی هامبورگ تا اواخر ماه آوریل (اوایل اردیبهشت ماه) میزبان علاقهمندان است.