تاریخ انتشار: ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ - ۱۶:۱۸

عمید نمازی خواه: تاکنون شاید بارها و بارها واژه وب ۲ را شنیده باشید و شاید هم این سؤال‌ها برایتان به وجود آمده باشد

که این وب ۲ با همان وب قبلی خودمان چه تفاوتی دارد؟ نسل جدیدی از انواع ارتباطات است؟ نیاز به دستگاه‌های پیشرفته تری برای استفاده دارد؟ زبانش فرق می‌کند؟  و یا هزاران سؤال دیگری که مربوط به آن است.

جواب متقنی نمی‌توان به این سؤال داد زیرا بزرگان و کارشناسان عرصه وب هم هنوز به یک تعریف یکسان و همگون در باب وب ۲ نرسیده‌اند.

از سوی دیگر هنوز هم مخالفانی در حال مجادله با موافقان تعریف وب ۲ به صف ایستاده‌اند و می‌گویند که نمی‌توانیم برای وب ۲ تعریفی به همسانی نسل دوم وب بیاوریم.

بیشتر کاربران، نگاه یک طرفه‌ای به وب دارند. درک غالب ما از اینترنت، گرفتن مطلب است و  به واسطه ارتباطی که با وب سایت‌ها برقرار می‌کنیم از طریق www با چالش‌هایی مواجه است.

ولی این موضوع که آیا امکان استفاده مطلوب از وب سایت‌ها در شرایطی که میلیون‌ها خبر و مطلب را عرضه می‌دارند وجود دارد؟ آیا راهی هست که اینترنت را تعاملی‌تر کند؟ و... اینجاست که نسل جدید وب با نام وب ۲ به میان می‌آید. وب ۲ یک رویکرد نو با استفاده از برخی فناوری‌های نوین است برای پاسخ به این چالش ها.

در وب ۲ رویکردی متفاوت با نسل اول وب به وضوح مشخص است و آن هم تمرکز بر کاربر (User-Focussed) آن است. برای درک بهتر این موضوع شاید بهترین مثال همین دایره المعارف ویکیپدیا معروف است که احتمالا تاکنون چندین بار از آن استفاده کرده اید. ویکیپدیا تحت «وب۲» طراحی شده است.

این دایره المعارف آن لاین توسط کاربران نوشته و مدام ادیت می‌شود. چنین تعامل بی‌نظیری مشخصه اساسی نسل دوم وب خواهد بود که در آن کاربران علاوه بر استفاده از متون و محتوای هر سایت می‌توانند به همان میزان و حتی بیشتر از آن به تولیدات محتوایی بپردازند.

مثال‌های دیگری از این نسل عبارتند از:
۱) Dig :‌که در آن کاربران داستان‌هایی را ارسال می‌کنند و خودشان به آنها رأی می‌دهند.
۲) Technerati: یک موتور جست‌وجوی وبلاگ است که وبلاگ‌ها را بنا بر اینکه دیگر وبلاگ‌ها چقدر به آنها لینک داده‌اند، ردیف می‌کند.
۳)Flicker: سایتی که هر کسی می‌تواند تصویری(عکسی) ارائه کند و همه در این تصاویر سهیم و شریکند و می‌توانند از آن استفاده کنند.

در واقع در نسل دوم، رابطه کاربر با اینترنت به معنی واقعی کلمه تعاملی می‌شود. دیگر این خود کاربران هستند که وب را می‌چرخانند و جالب است که این نسل جدید با استقبال جهانی بی‌نظیری هم روبه‌رو شده است.

در حالی که شرکت‌های تجاری بیش از گذشته به فناوری‌های وب ۲ علاقه نشان می‌دهند، گزارش‌ها حاکی از آمادگی آنها برای سرمایه‌گذاری حدود ۵ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۱۳ در زمینه شبکه‌های اجتماعی است.

به گزارش بی‌بی‌سی، نتایج یک تحقیق تازه نشان می‌دهد بیش از نیمی از شرکت‌های تجاری در آمریکای شمالی و اروپا، وب ۲ را اولویت سال آینده خود ارزیابی کرده‌اند. این خبر در حالی منتشر می‌شود که سان فرانسیسکو میزبان نمایشگاه وب ۲ در زمینه نسل تازه اینترنت بود.

طی چهار روز برگزاری این نمایشگاه، فناوری‌های تازه‌ای عرضه شدند که راه‌های کاملا متفاوتی را برای برقراری ارتباط شرکت‌ها با کارمندان و مشتریانشان به نمایش خواهند گذاشت.

مطالعات تازه نشان می‌دهد شرکت‌های بزرگی چون جنرال موتورز و مک دونالدز نه تنها قصد دارند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند، بلکه در حال حاضر نیز بسیاری از امکانات وب ۲، نظیر وبلاگ، آر اس اس، پادکست و شبکه‌های اجتماعی را به کار گرفته‌اند.

برآورد شده که ۵۶ درصد دیگر از شرکت‌های آمریکای شمالی و اروپا وب ۲ را اولویت سال ۲۰۰۸ خود تلقی می‌کنند. از میان امکانات مختلف وب ۲، نظیر وبلاگ، مش آپ‌ها (mashups)، پادکست، آر اس اس، شبکه‌های اجتماعی، ویجت‌ها (widgets) و ویکی‌ها (wikis)، شبکه‌های اجتماعی بیشترین جذابیت را برای سرمایه‌گذاران دارند.

با این حال یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، تبدیل میلیون‌ها بازدید از این سایت‌ها به پول است. حتی سایت پرطرفداری چون فیس بوک (Facebook) نیز تاکنون در زمینه جذب آگهی و کسب درآمد چندان موفق نبوده است. با این وجود برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با فراگیر شدن اینگونه امکانات و تعبیه آنها در سایت‌ها، تب سرمایه‌گذاری در این زمینه فروکش خواهد  کرد.

نتایج تازه‌ترین تحقیقات شرکت تحقیقاتی فارستر نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۱۳ سرمایه‌گذاری در بازار جهانی نسل دوم وب به ۴.۶ میلیارد دلار می‌رسد. این میزان سرمایه‌گذاری با یک رشد ۴۳ درصدی سالانه همراه است.

تحلیلگران این شرکت پیش‌بینی کرده‌اند سرمایه‌گذاری آینده شرکت‌ها در بازار نسل دوم وب روی فناوری‌هایی چون شبکه‌های اجتماعی، فرمت‌های RSS، بلاگ‌ها، ویکی‌ها و... انجام می‌شود و بیشتر این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری‌های خود را در بازار آمریکای شمالی، اروپا و در مناطق آسیا، اقیانوسیه متمرکز می‌کنند.

در این خصوص فارستر توضیح داده است که فناوری‌های  Web 2.0 به این دلیل حائز اهمیت هستند که توانسته روش جدیدی در برقراری ارتباط با مشتریان موجود و آینده با یکدیگر و شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات ایجاد کنند. در این میان ۵۶ درصد از شرکتهای آمریکای شمالی و اروپا در سال ۲۰۰۸ وارد Web 2.0 می‌شوند.

جی. الیور یانگ تحلیلگر تحقیقات فارستر معتقد است: شرکت‌های نرم افزاری می‌توانند از فروش نرم افزارهای تجاری  Web 2.0مزایای اقتصادی زیادی به دست آورند. در حقیقت بازار ابزارهای تجاری Web 2.0 در پنج سال آینده از اقبال زیادی برخوردار خواهند شد هر چند پیش از هر چیز این تولیدکنندگان باید با چالش‌هایی مبارزه کنند.

فارستر معتقد است که فروشنده‌های خدمات نسل دوم وب در عرضه نرم افزارهای شرکتی با سه چالش مواجهند. اول آنکه بخش اعظم ابزارهای وب 2 در بازار نهایی مصرف‌کنندگان به‌صورت رایگان عرضه می‌شود.

دوم آنکه فروشگاه‌های فناوری اطلاعات به‌صورت ناپایدار و تنها با هدف جلب رضایت مصرف‌کننده به فروش این محصولات اقدام می‌کنند و بنابراین تخفیف‌های ویژه‌ای را در نظر می‌گیرند که اغلب در حدود قیمت تولید است.

سوم آنکه فناوری‌های وب ۲ در فضای شلوغی که تحت سلطه نرم افزارهای تکراری است عرضه می‌شوند. این درحالی است که ویکی‌ها (دانشنامه‌های آزاد آن‌لاین) و بلاگ‌ها از بیشترین اقبال در توسعه نسل جدید وب بهره می‌برند.

با این اوصاف انکارناپذیر است که استفاده از اینترنت وارد مرحله جدیدی شده و دیگر محدود به دسترسی یک سویه کاربران به اطلاعات نیست.

امروزه اغلب کسانی که در آمریکا از اینترنت استفاده می‌کنند با شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس بوک یا مای اسپیس آشنا هستند، سایت حراج اینترنتی‌ای بی‌را می‌شناسند، نام فروشگاه عظیم آمازون را شنیده‌اند و اگر نه هر روز، گهگاه سری به وبلاگ‌ها می‌زنند. در ایران هم این شبکه‌ها کم طرفدار ندارند. لازم است اسم بیاوریم؟