به گزارش همشهری آنلاین، بهتن به نقل از نیویورک تایمز نوشت: «وقتیکه بچه بودم، بازیهای آزاد زیادی داشتیم که نیاز به تعامل والدین نبود. اما بچههای ما حتی پنج دقیقه نمیتوانند تنها باشند. چه کاری رو اشتباه انجام دادیم.»
این پست فقط یکی از پیامهای درخواست کمکی است که در صفحه فیسبوکم از طرف والدینی که به خاطر ویروس کرونا در قرنطینه هستند، دریافت کردم. والدین در تلاشند که از خانه کار کنند درحالیکه بچهها به جای مدرسه، در خانه آموزش میبینند، آن هم در دورانی که حتی بازی با دوستان همسن از قبل برنامهریزی میشود، و برنامههای روزانه بچهها پر از کارهای مختلف و تماشای برنامههای تلویزیونی است. این موقعیت جدیدی است.
مگان لیحی، مربی والدین و نویسنده کتاب والد بودن خارج از خطوط، میگوید: «ما والدین بدی نیستیم چون به بچههایمان برنامه منظم میدهیم و کار میکنیم.» و حالا، هنگاهی که تمام روتینها به هم خورده است، ما بهترین کاری که از دستمان برمیآید رو انجام میدهیم. تحقیقات نشان داده است که زندگی شلوغ و با برنامههای زیاد منجر به کاهش مقدار زیادی از وقت آزاد بچهها شده است، در نتیجه آنها مهارت به تنهایی بازی کردن به اندازهای که در شرایط کنونی لازم است را ندارند.
ولی اشکالی ندارد. به گفته کارشناسان، با استفاده از چند ابزار میتوانیم به بچههای خود یاد بدهیم که مستقلتر بازی کنند، و اینگونه به آنها منفعتی مادامالعمر بدهیم. دانا روزنبلوم، یک مادر و مربی کودک، میگوید: «مستقل بازی کردن، مدیریت زمان، عملکرد اجرایی و مهارتهای سازمانی و آگاهی عاطفی و جسمی را تقویت میکند.» و با این عملکرد، میتوانیم زندگی کنونی خود را کمی سادهتر کنیم. لیحی میگوید: «فرزندان ما از کار نیفتادهاند. اما اکنون زمان خوبی است که به آنها بگوییم، مغز شما تواناییهای دیگری دارد که هرگز از آنها استفاده نکردهاید ولی میتوانیم به کار بیندازیمشان.»
به این ترتیب:
- با ارتباط شروع کنید
دکتر لارنس جی کوهن نویسنده کتاب والدین پرشور میگوید: «در زمان اضطراب و نگرانی، طبیعی است که بچهها عقبگرد کنند، (در اینجا) منظور میزان وابستگی آنهاست. آنها برای راحتی نیاز به نزدیکی جسمی، محبت و ارتباط لازم دارند و این یک تناقض است، ولی وابستگی نقطه مقابل استقلال و آرامش و امنیت نیستند. اگر می خواهید فرزندانتان اعتماد به نفس کافی برای تنها بازی کردن داشته باشند، روز خود را با بازیهایی باکیفیت شروع کنید. تایمر را برای ۲۰ دقیقه تنظیم کنید و به فرزندتان بگویید که ۲۰دقیقه زمان برای بازی با آنها دارید. بپرسید دوست داری چی بازی بکنیم؟ سپس همان کاری که آنها میخواهند را انجام دهید. خودتان را در خدمت آنها قرار دهید و کمکشان کنید.» دکتر کوهن پیشنهاد میکند:«به آنها نگویید که چه کاری باید انجام بدهند.»
اما میتوانید آنها را تشویق کنید. دکتر لارا مارخام، سردبیر و موسس وبسایت آها! والدین، پیشنهاد میدهد: «کارهایشان را بدون قضاوت توصیف کنید و اظهارنظر کنید. این ممکن است برای شما کمی خستهکننده باشد، اما برای فرزندتان خوب و لازم است. “آخجون، مامان و بابا دوست دارند بازی کردن من را تماشا کنند، من این کار را خوب انجام میدهم.» وقتی تایمر بوق میزند، به فرزندتان بگویید: «من تماشا کردن بازی تو را خیلی دوست دارم و بازهم این کار را میکنم. آنها را بغل کنید و بعد سراغ کارهای خود بروید. معمولا آنها به بازی خود ادامه میدهند.»
- با قدمهای کوچک شروع کنید
دکتر کاترین پرلمن نویسنده نادیده بگیرید میگوید: «برای کودکی که به تنهایی بازی نکرده است، یک ساعت زمانی بسیار طولانی است. با زمانهای کوتاه ۵ یا ۱۰ دقیقه شروع کنید و سپس طولانیتر کنید.” او همچنین پیشنهاد میکند بعد از تمام شدن بازی تکنفره با آنها کاری را کنید که خیلی دوست دارند.
- بازی را سرراهشان قرار دهید
یک مفهوم رایج در دنیای آموزش بدون مدرسه (یکرویکرد آموزش در خانه که اجازه میدهد کودک بر اساس علاقهاش آموزش ببیند)، پاشیدن نام دارد. گزینههای مختلفی برای بازی کودک قرار بدهید که در زمانی که تنهاست خودش آنها را کشف و انتخاب کند. اویتال شریبر-لوی، مربی والدین در نیوجرسی که وبسایت راهنمای بازی در زمان قرنطینه را برای والدین طراحی کرده است، میگوید: «این یکی از بهترین ترفندهای تجاری است.» شما به روشی غیرمنتظره وسایل و اسباببازیها را سر راه آنها قرار میدهید و اجازه میدهید فرزندتان به انتخاب خودشان با آنها درگیر شوند.
به عنوان مثال، روی یک ورقه شیرینیپزی یکنقاشی بکشید -مثلا چند تا عروسک دارند چایی میخورند یا چند تا کامیون با بار لولبیا. لگوها را براساس رنگ مرتب کنید یا یکساختمان نصفه بسازید. قطعات پازل را مرتب روی زمین بیچیند.
شربر-لوی همچنین پیشنهاد میکند که اسباببازیها را چرخشی جلوی بچهها بیاورید و بعد از مدتی کنار بگذارید. او میگوید: «وقتی یک اسباببازی برای مدت زیادی بدون استفاده جلوی چشم آنهاست بدون استفاده باقی میماند. نکته مهم این است که آنها را جدید و جذاب کنید یا آنها را کنار بگذارید یا با آنها بازیهای جدیدی انجام دهید.»
- جا برای به هم ریختگی باز کنید
شرایبر-لوی میگوید: «بازیهای شلخته یا لمسی -بازی بارنگ، شن، خمیر، مهره یا آب- کارهایی است که والدین از آنها اجتناب میکنند، برای اینکه بهمریختگی دردسر است.» اما برای بچهها، واقعا آرامشبخش است و آنها را برای مدتی طولانی سرگرم میکند. یکی از راههای مهار بهمریختگی ایجاد فضایی خاص برای آن بازی است. بهترین انتخاب، بازی در فضایی خارج از خانه است، ولی میتوانید با سطل یا سینیهای بزرگ و حوله در خانه فضا ایجاد کنید. شرایبر-لوی اضافه میکند بچههای دو و چهار سالهاش به مدت یک ساعت و نیم با خمیر ریش در وان بازی کنند، درحالیکه خودش میتواند با کامپیوتر در نزدیکی آنها کار کند.
- فضایی برای حرکت ایجاد کنید
شرایبر-لوی میگوید: «بچهها نمیخواهند بخوابند یا خوب رفتار کنند مگر اینکه بدن خود را خسته کنند.» فعالیتهای خارج از خانه خیلی خوبند، ولی شما میتوانید فضای امنی در داخل خانه درست کنید تا آنها جستوخیز کنند. مبلمان را دورتر ببرید، با وسیلههای نرمی مثل پتو، بالش، تشک یوگا و کیسه خواب، جایی مناسب پریدن و حرکت درست کنید. به احتمال خوبی بچهها با آنها قلعه درست میکنند و ساعتها سرگرم میمانند.
- با آنها در ارتباط بمانید
دکتر کوهن میگوید: «اغلب اوقات وقتی والدین پیشنهاد بازی آزاد به فرزندان خود میدهند، انگار دری را به روی بچه میبندند و میگویند برو بیرون بازی کن. به جای آن، فرزندان خود را به چالش فعالیتهایی بکشانید که بعدا بتوانید در آن شرکت کنید، مثلا بگویید برای شما یک نقاشی بکشد، یا راهی برای غافلگیر کردن یکی دیگر از افراد بزرگسال در خانه پیدا کند و یا اینکه با بالش و صندلی مانع درست کنید.» دکتر کوهن پیشنهاد میدهد: «به آنها بگویید وقتی راهش را پیدا کردی، بیا و به من نشان بده، من برای تو وقت دارم. ارتباط داشتن با آنها خیلی مهم است، حتی وقتی به تنهایی بازی میکنند.»
- برای فرزندتان برنامهریزی کنید
روزنبلوم میگوید: اگرچه بازی آزاد قابل تعلیم است، ولی طبق مشاهداتم برای کودکان مختلف بسته به سن و رشد شخصیتی آنها متفاوت خواهد بود.
روزنبلوم پیشنهاد میکند برای کودکان با اختلال .A.D.H.D یا با مهارتهای عملکرد اجرایی پایین، استفاده از تختهسیاه برای کمک به آنها برای برنامهریزی زمانشان، را توصیه میکند. روزنبلوم میگوید: «یکی از بزرگترین نقاط قوت افرادی مبتلا به اختلال .A.D.H.D این است که میتوانند بیش از اندازه به روی موضوعی که برای آنها اهمیت دارد تمرکز کنند و برای مدتی طولانی درگیر بمانند.» موضوعهای مورد علاقه آنها رو برای بازی انتخاب کنید. وی گفت: «اگر بازیهای مناسب و مورد علاقه آنها را انتخاب کنید، آنها برای مدت طولانیتری بطور مستقل بازی میکنند.»
و فرزندان خود را با دیگران مقایسه نکیند. لیحی میگوید: «به بچههای همسایه نگاه نکنید. به اینستاگرام نگاه نکنید. بازیهای خودتان را انجام بدهید و در حلقه افرادی شبیه خودتان باشید.»
- صبور باشید
شرایبر-لوی میگوید: «اگر بچههای شما تمام روز در مدرسه یا درحال تماشای تلویزیون هستند، لازم است که تنها بازی کردن را یاد بگیرند، توانایی که به خاطر نحوه زندگی به تحلیل رفته است. ما میخواهیم همهچیز در یک لحظه اتفاق بیفتد. اما باید بدانیم که این یک تغییر است برای همه ما و باید صبر کنیم، تا این اتفاق رخ دهد.»
و این نهتنها به والدین کمک میکند تا کار خودشان را انجام دهند، بلکه به کودکان شما هم در این موقعیت ترسناک اطمینان خاطر میدهد. شرایبر-لوی میگوید: «بازیکردن برای کودکان درمان است. اگر بچهها بخواهند دنیای خودشان را بسازند و در آن زندگی کنند، آنها به موضوعاتی میپردازند که اذیتشان میکند. با بازی کردن می توانند کنترل امور را بهدست بگیرند و از نظر عاطفی اتفاقی که میافتد را پردازش کنند. این چیزی است که ما اکنون به آن احتیاج داریم.»