همشهری آنلاین / زهرا کریمی : بنابراین نیاز است همه اقشار جامعه مهارتی برای تشخیص اخبار موثق و غیرموثق داشته باشند. «اکبر نصرالهی» پژوهشگر و استاد دانشگاه کارنامه ای از پژوهش های مختلف درباره اخبار جعلی در مواقع بحران دارد. با او درباره مهارت شناخت منابع خبری و ویژگی های خبر کذب صحبت کردیم.
خانواده ها با شروع قرنطینه خانگی در روزهای شیوع بیماری کرونا سر و کار بیشتری با خبرها داشتند و به دنبال آن با خبرهای کذب مواجه شده اند. در ایام قرنطینه باید اخبار را هم قرنطینه کرد؟
معمولاً یکی از دغدغه های مسئولان و مدیران منابع خبر در شرایط بحران، سونامی اخبار فیک است. برخی از گروه ها با اهداف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دنبال منافع خودشان هستند و در این مواقع قصد دارند با انتشار اخبار جعلی افکار عمومی را با خود همسو کنند تا به مقاصد سازمانی برسند. داشتن مهارت سواد رسانه ای برای عموم مردم در عصر حاضر یک اصل مهم و جدانشدنی از زندگی شهرنشینی است. نباید فراموش کنیم استفاده از ابزار ارتباط جمعی نیاز به هوشمندی شهروندان آن جامعه دارد. امروزه در شرایط بحران به هیچ وجه امکان قرنطینه خبر نیست. هر یک از ما باید منبع خبری موثق را برگزینیم و اطلاعات را از منابع خبری مطمئن پیگیری کنیم.
شهروندان پایتخت چگونه می توانند منبع خبری را برای دریافت اخبار موثق انتخاب کنند؟
در عصر ارتباطات فردی که ابزار ارتباطی مانند تلفن همراه هوشمند دارد می تواند با عکسبرداری، ضبط صدا و فیلمبرداری از یک رویداد و اتفاق، یک رسانه به شمار آید و اطلاعات را به خارج از مرزها ارسال کند. بنابراین عموم شهروندان باید به خبرهای منتشر شده توجه ویژه داشته باشند. معمولاً اخبار فیک یکسری ویژگی دارد که مخاطب با دیدن و شنیدن آن به صحتش تردید دارد. بنابراین منبع خبری را که انتخاب کرده ایم بشناسیم. برای کنترل استرس و اضطراب دروازه بان اخبار در زندگی باشیم. مدیریت خبر در خانواده ها حرف نخست را می زند. قرنطینه پیام در رسانه مفهومی ندارد. برای شناخت خبر کذب و جعلی هوشمندی حرف اول را می زند. چنانچه پیامی ذات عینی و واقعی داشت و انگیزه تولیدکنندگان خبر دور از مقاصد سازمانی بود و نوع رسانه و نوع پیام مورد تأیید است باید به اطلاعات آن پیام توجه کرد.