به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر مریم واعظ‌جلالی عضو هیات علمی گروه میکروبیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: ویروس‌های دارای ژنوم RNA بسیار مستعد جهش هستند. اکنون مشخص نیست جهش ویروس کرونا سبب ضعیف‌تر و یا قوی‌تر شدن آن می‌شود، اما براساس منطق ویروس‌شناسی پیش‌بینی ما این است که ویروس کرونا در صورت جهش، ضعیف می‌شود.
مثلا آنفلوآنزای H۱ N۱ با آن طوفانی که در جامعه بشری ایجاد کرد، الان به یک ویروس آنفلوآنزای فصلی تبدیل شده است که برای افراد عادی عوارض حادی به دنبال ندارد، چراکه هم تمام ابعاد و عفونت‌های ثانویه آن شناخته شده و قابل پیشگیری است، هم خود ویروس به سمت سازگاری با جامعه بشری تغییر کرده و هم در جامعه نسبت به آن ایمنی جمعی ایجاد شده است. همه این عوامل دست به دست هم می‌دهد و در نهایت رفتار ویروس را تعدیل می‌کند.
- فرضیه ضعیف‌تر شدن ویروس با گردش در جامعه صحت دارد؟
این عضو هیات علمی دانشگاه درباره فرضیه ضعیف‌تر شدن ویروس کرونای جدید با گردش پی در پی در جامعه تصریح کرد: از منظر ویروس‌شناسی با توجه به رفتار ویروس و تمایل آن به حضور پایدار در جامعه انسانی پیش‌بینی ما این است که ویروس به مرور ضعیف‌تر می‌شود، ولی هیچ‌کس نمی‌تواند در حال حاضر این فرضیه را به صورت قطعی ثابت کند.
وی در این باره با بیان این‌که ادامه نسل ویروس با انتخاب طبیعی دنبال می‌شود، توضیح داد: تمام نسل‌های یک ویروس کامل نیستند و زمانی که نسل‌های جدیدی از یک ویروس تولید می‌شود، برخی دارای مشکل بوده، برخی توان ورود به سلول را نداشته، برخی وارد سلول شده ولی توان زندگی در داخل سلول را ندارند و برخی در سلول زندگی می‌کنند ولی به سرعت از بین می‌روند.
بر این اساس انتخاب طبیعی ویروس کامل را انتخاب می‌کند، به این معنا که در طبیعت آن گونه ویروسی باقی می‌ماند که ویروس کاملی باشد، نسل‌های ضعیف‌تر یا باید از سایرین کمک بگیرند یا محکوم به مرگ‌اند.
واعظ‌جلالی خاطرنشان کرد: با این حال قدرت نسل‌های بعد ویروس فعلی کوویدـ۱۹ قابل پیش‌بینی نیست.
این ویروس‌شناس پزشکی با بیان این‌که انتخاب طبیعت همیشه انتخاب قوی‌ترهاست، افزود: البته به این شرط که ویروس میزبان خود را از بین نبرد و به یک همزیستی مسالمت‌آمیز با انسان اکتفا کند به گونه‌ای که نه خودش از بین برود و نه میزبانش. با همین منطق انتظار ما این است که کوویدـ۱۹ با چرخش در جامعه انسانی به مرور ضعیف‌تر شود.
وی با تاکید بر این‌که محققان از همین رفتار ویروس ممکن است برای ساخت واکسن استفاده کنند، گفت: یعنی به جای این‌که منتظر چرخش ویروس در جامعه بمانیم، آن را چندین باره در محیط آزمایشگاه کشت می‌دهیم تا ضعیف شده و در نهایت سویه واکسن آن پیدا شود. با این حال احتمال دارد با کشت‌های مکرر ویروس وحشی‌تر شود، بنابراین رفتار ویروس قابل پیش‌بینی نیست و تمام این‌ها چالش‌های زندگی با ویروس و ترفندهای آن برای زنده ماندن است.
واعظ‌جلالی با بیان این‌که به همین دلیل تحقیقات ویروس‌شناسی حتی درباره بیماری‌های ریشه‌کن شده همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: ویروس‌ها برای زنده ماندن رفتار خود را تغییر می‌دهند. درباره کوویدـ۱۹ امیدواریم که با توجه به تجربیات گذشته به تدریج ضعیف‌تر شود و در نهایت طی چند سال اکثریت جامعه در برابر آن ایمنی پیدا کنند یا با تهیه واکسن ایمنی کلی در برابر آن ایجاد شود.
- فرضیه نابودی ویروس کرونا با شروع فصل گرم
این عضو هیات علمی ویروس‌شناسی همچنین با رد فرضیه نابودی ویروس کرونا در فصول گرم سال و مناطق گرمسیر گفت: ویروس کوویدـ۱۹ با انسان و محیط زندگی انسان همزیستی پیدا می‌کند و ناپدید نمی‌شود.
از منظر ویروس‌شناسی، کوویدـ۱۹ کاملا هوشمند است و کار خود را با برنامه‌ریزی پیش می‌برد لذا ضمن تغییر رفتار با محیط سازگاری پیدا می‌کند، البته این ویروس جدید بوده و هنوز رفتار و ویژگی‌های آن کاملا مطالعه نشده است.
وی با اشاره به تاثیر گرما بر ویروس کوویدـ۱۹ توضیح داد: در تابستان احتمالا میزان پایداری و ماندگاری ویروس روی سطوح کمتر می‌شود و همچنین افزایش آگاهی و ارتقای سطح بهداشت عمومی به کاهش سرعت انتقال ویروس کمک می‌کند.
- سرانجام کوویدـ۱۹ در پاییز و زمستان
این ویروس‌شناس پزشکی با بیان این‌که ویروس کوویدـ۱۹ از جامعه بشری محو نمی‌شود تصریح کرد: بنابراین اصطلاح بروز مجدد آن در پاییز صحیح نیست به عبارت دیگر سیکل انتقال بیماری به طور کامل قطع نمی‌شود که مجددا در پاییز یا هر زمان دیگری آغاز شود. تنها مساله موجود افزایش و یا کاهش سرعت شیوع و انتقال آن است که به سطح ایمنی افراد در جامعه بستگی دارد.
واعظ‌جلالی افزود: البته در فصول سرد سال شرایط برای ویروس سرمادوست کوویدـ۱۹ مهیاتر است و از آنجا که افراد بیشتری در معرض سرماخوردگی و یا آنفلوآنزا قرار می‌گیرند و سطح ایمنی افراد کاهش پیدا می‌کند، بروز و تکثیر عفونت‌های تنفسی شدت بیشتری پیدا می‌کند. همچنین احتمال دارد افراد هم‌زمان در معرض چند ویروس قرار بگیرند که یکی هم کوویدـ۱۹ است. به همین دلیل شیوع بیماری در فصول سرد سال شدت بیشتری می‌گیرد.