به گزارش همشهریآنلاین به نقل از ایسنا، این حمام در زمان فتحعلیشاه قاجار توسط حاج محمد ابراهیم خوانساری از شاگردان آیتالله بروجردی، امام خمینی(ره) و آیتالله اراکی ساخته شده و در واقع به این حمام که امروز به عنوان حمام چهارسوق شناخته می شود، در گذشته حمام حاج محمد ابراهیم گفته میشد.
حمام حاجمحمد ابراهیم به صورت شبانهروزی، ساعاتی برای مردان و ساعاتی برای زنان فعال بوده است و نحوه تغییر ساعت مردانه و زنانه نیز به وسیله بوق اعلام میشده است.
معماری این بنای ارزشمند که به مانند دیگر حمامها دارای سربینه(رختکن) مردانه و زنانه، هشتی(ارتباط سربینه و خزینه) و خزینه سرد و گرم و گرمخانه عمومی و خصوصی است، بسیار ویژه است، وسعتی در حدود ۸۰۰ مترمربع دارد و میتوان از آن به عنوان یکی از بزرگترین حمامهای ایران نام برد.
سقف بنا گنبد طاقی است که با مصالح آجر، ملات و گچ و آهک ساخته شده، اما سربینه یا رختکن زنانه این حمام گنبدی یکپارچه و بدون ستون دارد که این نوع معماری، زیبایی خاصی به بنا بخشیده است.
این حمام به کمک کاشی هفترنگ، کاشی معرق و کاشی معقلی با رنگهایی همچون زرد، آبی لاجوردی، فیروزهای، قرمز، نارنجی، سفید، سبز و خاکستری همراه با نقوشی از انسان و حیوان و گیاه تزیین شده است.
این بنای زیبا و قدیمی در طول سالهای گذشته دچار آسیبهای جدی شد ولی خوشبختانه با حضور بخش خصوصی در مرحله مرمت قرار گرفت، اما اخیرا صحبت از مرمت کامل و سفرهخانه شدن آن به میان آمده است که قطعا در فضایی مانند بازار تاریخی اراک که یکی از شاخصترین و بهترین آثار کهن استان مرکزی است، میتواند مامنی برای استراحت در دل تاریخ باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی در خصوص برنامههای پیش رو برای این حمام گفت: حمام چهارسوق بازار اراک یک حمام قدیمی است که متاسفانه میزان تخریب آن از پی بنا بسیار بالا بوده است، ولی با ورود بخش خصوصی و تحت نظارت کارشناسان میراث فرهنگی در حال مرمت است.
علیرضا ایزدی گفت: این حمام بسیار زیبا، آجری و مربوط به دوره قاجار است، پس از اتمام مرمت برای تبدیل شدن آن به سفرهخانه سنتی موافقت شده است، آشپزخانه بنا خارج از مجموعه تاریخی است و میتواند برای گردشگران بازار تاریخی اراک محل مناسبی برای پذیرایی باشد.
وی افزود: ملک حمام شخصی است و تمامی هزینههای مرمت ازسوی مالک تامین میشود که طبق برآورد انجام شده با تامین تجهیزات حدود یک میلیارد تومان هزینه در پی خواهد داشت.
ایزدی بیان کرد: خوشبختانه بنا هنوز سرپاست، با سرمایهگذاری مالک، تحت نظارت میراث فرهنگی استان عملیات مرمتی آغاز میشود و پروانه بهرهبرداری در قالب سفرهخانه سنتی پس از اتمام عملیات صادر خواهد شد.
بر اساس این گزارش، یکی از سیاستهای مهم وزارت میراث فرهنگی واگذاری ابنیه تاریخی به بخش خصوصی است، چراکه دولت با محدودیتهای اعتباری مواجه است و مسلما ورود بخش خصوصی و مشارکت مردم در مرمت و حفظ بناهای تاریخی میتواند از تخریب بیشتر تاریخ این سرزمین بسیار کمک کننده باشد.
بازار اراک و ابنیه تاریخی ساخته شده درون آن مانند حمام چهارسوق، تاریخ و هویت اراک است. خوشبختانه عملیات مرمت و احیای بازار چندی است که آغاز شده است و مرمت و احیای بخشهای دیگر آن از جمله حمام مذکور ازسوی بخش خصوصی نیز میتواند به سرعت گرفتن مرمت کامل بازار کمک کند.