همشهری آنلاین_ مرضیه موسوی: تعاونی مسکن چند نهاد و ارگان زمین‌های آن حوالی را به کارکنانشان واگذار کرده بودند و به جز مجتمع‌های مسکونی یاس فرهنگیان خانه‌ای آن حوالی به چشم نمی‌خورد. کیوسک ژاندارمری بود و ساختمان اداری شهرک آزمایش. دهه ۵۰ کم‌کم سر و کله نخستین ساکنان غیرشهرکی این محله پیدا شد و کلنگ نخستین خانه‌ها با صاف شدن تپه‌ها به زمین خورد. انشعاب آب و برق و تلفن و بعدها گاز هم با پیگیری همین اهالی به محله آمد. نخستین مدرسه‌ها و مساجد و بوستان‌ها به دست اهالی شهرک آزمایش ساخته شد. بیش از یک دهه از خصوصی شدن آموزش رانندگی در تهران می‌گذرد اما هنوز نام این محله شهرک آزمایش است و یادآور روزهایی که تهرانی‌ها برای دریافت هر گواهینامه‌ای باید خود را به این نقطه از شهر می‌رساندند.
- ژاندارمری نخستین ساختمان محله
دهه ۴۰ بود که با ساخته شدن ساختمان ژاندارمری، شهرک آزمایش به محلی برای آزمون رانندگی تبدیل شد. راننده‌های کامیون و ماشین‌های سنگین آزمون «تپه» می‌دادند؛ موتورسیکلت و خودروهای سواری دیگر هم در مسیرهای مشخص و مخصوص به خود آزمونشان را سپری می‌کردند. «حاج محمد دهقان» نخستین فردی است که در دهه ۵۰ کلنگ ملک شخصی غیرسازمانی را در این محله بر زمین زد و خیلی زود بقیه هم از راه رسیدند. او می‌گوید: «خبری از بزرگراه و جاده نبود. اینجا یکسره تپه بود. من برای ساخت خانه‌ام تپه‌ای به ارتفاع ۷متر را صاف کردم. نزدیک اینجا روستایی بود به نام کهک که یک آسیاب آبی در آن قرار داشت. سال‌های گذشته این روستا به محلی مثل فرحزاد تبدیل شد و چند قهوه‌خانه و رستوران جای خانه‌های روستایی را گرفت. تعدادی از سربازان بیرون از محدوده شهرک قندیل و مانع‌های فیزیکی چیده بودند و به افرادی که می‌خواستند در شهرک آزمایش آزمون بدهند آموزش می‌دادند یا در ازای تمرین در این پیست‌ها، از آنها پول می‌گرفتند. به کمک اهالی این مسیرها از بیرون از محدوده شهرک جمع شد و در زمین‌های این حوالی پارک و فضاهای شهری ساخته شد. »
- اهالی، محله را ساختند
تماشای تمرین رانندگی تهرانی‌ها از تفریح‌های بچه‌های محله شهرک آزمایش بود و ترساندن آنها هنگام رانندگی بزرگ‌ترین هیجان این بچه‌ها. «مهدی دهقان» دبیر شورایاری شهرک آزمایش و از اهالی این شهرک می‌گوید: «از صبح زود افرادی که می‌خواستند آزمون رانندگی بدهند اینجا صف می‌ایستادند. ما هم با بچه‌های محل جایی پنهان می‌شدیم و یکهو جلو ماشین آزمون‌دهندگان می‌پریدیم. یا دنبالشان می‌کردم و آنها دچار استرس و در آزمون رد می‌شدند. البته آنها که عصبانی بودند دنبالمان می‌کردند و گاهی کتکی هم از آنها می‌خوردیم. » شهرک آزمایش محله کوچکی بود که به مرور جان گرفت و از مدرسه و مسجد و مغازه تا پارک و دیگر فضاهای شهری به مرور به آن اضافه شد. دهقان می‌گوید: «حتی تعداد مغازه‌های محله انگشت‌شمار بود. همه همدیگر را می‌شناختند و به همین دلیل تعامل بین مردم زیاد بود. در دهه ۶۰ اینجا تکیه بزرگی دایر شد که با چادرهای بزرگ خیمه مسقف شده بود. یک سال این چادر آتش گرفت و اهالی تصمیم گرفتند مسجدی با مصالح ساختمانی به جای آن بسازند. دست به دست دادند و مسجد کوچکی در محله ساخته شد. به مرور به کمک اهالی این مسجد گسترش پیدا کرد و بزرگ‌تر شد. »
- کشمکش بر سر زمین‌های شهری
از ابتدای شکل‌گیری محله شهرک آزمایش اهالی این محله به دنبال برطرف کردن مشکلات محلی و نیازهای خود در اینجا بودند؛ موضوعی که هنوز هم پیگیر آن هستند. نمونه مشخص آن بازار میوه و تره‌بار که جای خالی غرفه‌های پروتئین و دیگر اجناس و کالاهای تکمیلی در آن به چشم می‌خورد. دبیر شورایاری محله شهرک آزمایش می‌گوید: «قبل از عید بازار میوه و تره‌بار محله راه‌اندازی شد اما برخلاف خواسته اهالی این بازار چندان بزرگ نیست و جوابگوی نیازهای محله نیست. در حالی که در این محله زمین‌های خالی وجود دارد که وسعت زیادی دارند و می‌توان از آنها برای ساخت یک تره‌بار مجهز و کامل استفاده کرد. » نبود درمانگاه تخصصی برای استفاده اهالی هم از دیگر مشکلاتی است که دبیر شورایاری درباره محله شهرک آزمایش از آن یاد می‌کند: «اینجا قطعه زمینی بود که ما آن را از زمین‌های شهری تحویل گرفتیم تا در آن درمانگاهی دایر کنیم. وقتی وزارت‌های علوم و بهداشت از این ماجرا باخبر شدند به جای اینکه برای ساخت درمانگاه به ما کمک کنند، درصدد برآمدند زمین را از دست مردم محله خارج کنند و به تملک خود درآورند. سال‌هاست پرونده این زمین در دادگاه در گردش است و زور اهالی محله به وزارت بهداشت نمی‌رسد. به نظر می‌رسد این وزارتخانه با تملک این زمین می‌خواهد بعد از ساخت درمانگاه به نفع خود از آن بهره‌برداری کند. حل مشکل زمین به یکی از چالش‌های بزرگ ما در محله تبدیل شده است. »
- هر محله، یک بازار میوه و تره‌بار
کانکس میوه و تره‌بار محله شهرک آزمایش اسفند ماه سال گذشته به ساختمان بزرگ‌تری در این محله تبدیل شد. با این حال به دلیل کمبود جا، در این بازارچه خبری از غرفه‌های خشکبار و پروتئین و... نیست و تنها میوه و تره‌بار در آن عرضه می‌شود.
«هیوا کاکه‌زاده» شهردار ناحیه ۲ منطقه ۲ می‌گوید: «زمینی که اکنون به تره‌بار محله اختصاص داده شده از سال‌های گذشته در اختیار سازمان میادین میوه و تره‌بار گذاشته شده بود. برای جابه‌جا کردن بازار میوه و تره‌بار لازم است زمینی که متعلق به شهرداری است و مالک دیگری ندارد از طرف شهرداری منطقه در اختیار سازمان میادین میوه و تره‌بار گذاشته شود تا آنها برای ساخت بازار جدید و بزرگ‌تری اقدام کنند. از طرفی در هر محله یک بازار میوه و تره‌بار بیشتر ساخته نمی‌شود. » انتخاب زمین مناسب که برای ساخت بازار تره‌بار در آن همه جوانب در نظر گرفته شود یکی از چالش‌های شهرداری در این زمینه است. توزیع بار ترافیکی، امکان تردد و پارک خودروها، دسترسی محلی و... از موضوعاتی است که برای جانمایی زمین مناسب برای بازار میوه و تره‌بار به آن پرداخته می‌شود.