محله
-
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۳۰؛ ماجرای جذاب ساخت پارک ساعی با سنگ‌های خیابان سعدی
پارک «ساعی» همیشه آماده‌ست که از پله‌هاش پایین بریم تا سکوت و آرامش را به ما هدیه بدهد. پس به حق مهندس ساعی، آنجا نشسته است و کارگرهای پارک می‌گویند گاهی بعضی شاخه گلی را در دستانش می‌گذارند برای یادبود و تشکر. چون او بود که گفت باید برای تهران ریه‌ای ساخت تا دوام بیاورد بین دود ماشین‌ها.
-
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۲۹؛ از معماری سنتی تا نوآوری مدرن؛ چرا متروی جهاد جوایز جهانی گرفت؟
معماری ایستگاه متروی جهاد جوایز مختلفی برده و توجه‌ها را به خودش جلب کرده است؛ از من اگر بپرسید مهم‌ترین ویژگی این ایستگاه را آرامش آن می‌دانم. آرامش در جایی که از قضا در قلب شلوغی است؛ چه به دلیل ورودی مترو بودن و چه محل قرارگیری آن در یکی از نقاط پر ازدحام شهر... تضاد عجیبی است، نه؟
-
پونه‌زاری به نام پونک
محله‌ای که در آن گل پونه می‌روید، حتما جایی خوش‌آب و هواست؛ چون گل پونه، این گل معطر و صورتی و بنفش، خودروست و هر کجا دلش بخواهد، می‌روید؛ جایی که به او خوش بگذرد و بتواند سری در سرا داشته باشد.
-
محله گردی در تجریش
چناری در شیب تند
- آقا... مستقیم، سر پل؟ - بفرما بالا.... ولی تجریش نمی‌رم ها! - بله... می‌خوام برم پابوس امامزاده صالح(ع) - بفرما بالا....
-
گشتی در محله‌های تهران
میدان هفتم تیر؛ قلب تپنده تهران
اهالی محله هفتم تیر، در یکی از شاهراه‌های تهران کنونی جاخوش کرده‌اند. اگر هوس کتاب و فرهنگ کنند، قدم‌زنان به خیابان کریم‌خان‌زند و کتابفروشی‌های رنگارنگش می‌رسند.
-
سنگ حکاکی‌شده میدان تجریش
سنگی با خاطره‌های محلی
برخی مجسمه‌ها، سنگ‌تراشه‌ها یا آثار حجمی موجود در میادین شهر تهران، تنها زیبایی بصری خلق نمی‌کنند.
-
فرحزاد، فَرَزاد یا فَره‌زاد؟ | چند روایت در باره نامگذاری یک محله هزار ساله
محله فرحزاد اگر چه برای خیلی‌ها یادآور انواع آسیب‌های اجتماعی و بیتوته معتادان در دره فرحزاد است، اما در سال‌های اخیر به مدد اقدامات شهرداری تهران و جمع‌آوری معتادان از این محله، چهره فرحزاد تاریخی نیز تغییر کرده است. محله‌ای با تاریخی کهن که علت نامگذاری آن نیز ماجرایی برای خود دارد.
-
بوی پونه و آویشن در آشیانه مرتفع کلاغ‌ها
در نامگذاری کوه‌ها، دره‌ها، دشت‌ها و رودخانه‌ها مولفه‌های متعددی نقش داشتند. این نکته در نام‌هایی که ریشه در فرهنگ، آداب و رسوم و زبان محلی دارند تا نام‌هایی که از شکل ظاهری کوه‌ها و قله‌ها حکایت می‌کنند، هویداست. مثل قله چین کلاغ در ارتفاعات شمال تهران که نامگذاری آن برای خود ماجرایی دارد.
-
قصه فیلی که در شمال تهران زندگی می‌کند!
ساکنان نخست تهران نیز برای نامگذاری کوه‌ها و ارتفاعات این پهنه مولفه‌های بسیاری داشتند؛ نام‌هایی که بررسی ریشه‌های آنها در حکم سفر به قلب تاریخ و هویت پایتخت است. در ادامه به وجه تسمیه قله فیل زمین در ارتفاعات شمال تهران پرداخته‌ایم.
-
رادیو همشهری| کوچه‌گرد ۲۸؛تهران در قاب ۱۲ دروازه؛ داستان حصارهای فراموش‌شده
اگر امروز صبح از میدان انقلاب رد شده باشید، شاید تصور اینکه دقیقا روی مرز شمالی تهران قدیم ایستاده‌اید، برایتان عجیب باشد. بیایید چند قرن به عقب برگردیم، به زمانی که تهران نه یک کلان‌شهر شلوغ، بلکه شهری کوچک و محصور با ۱۲ دروازه بود؛ دروازه‌هایی که هرکدام داستانی در دل خود دارند.
-
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۲۷؛ محدوده‌های جغرافیایی محله‌های تهران قدیم
تهران امروز، شهری شلوغ و پرجنب‌وجوش است و بی مرز و حصار اما تهران قدیم، که امروز به شکلی متفاوت در خاطره‌ها و کوچه‌ها و خیابان‌های جدید حضور دارد، در چهار جهت شمال، جنوب، شرق و غرب دارای مرزهای مشخصی بود که هنوز آثار آنها در نام‌گذاری‌ها و تاریخچه‌های تهران به چشم می‌آید.
-
باغ اناری ؛ یلدایی‌ترین محله تهران
تهرانی‌ها شب یلدا را به‌شکلی ویژه گرامی می‌داشتند و این سرمای سوزان بلندترین شب سال را با دور کرسی نشستن‌ها و میوه و آجیل خوردن‌ها و حافظ‌خواندن‌ها، برای خودشان تبدیل به خاطره‌ای گرم می‌کردند.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۲۶؛ سرمای سیاه و روشنایی چله!
کم کم «چله بزرگه» در از راه می‌رسد و اولین شب آن را با عنوان شب چله جشن می‌گیریم که بلندترین شب سال است؛ البته فقط چند ثانیه. این چله بزرگه از روز اول فصل زمستان، اول دی، بود تا دهم بهمن که سرما هم استخوان سوز بود و هم استخوان شکن. اصلا برای همین مردم از «سر سیاه زمستان» می‌گفتند.
-
پادکست
رادیو همشهری |کوچه گرد ۲۵؛ خر ناخنکی‌ها را می‌شناسید؟
مردم در بازارهای تهران قدیم، وقت خرید، عادت خاصی داشتند: ناخنک زدن! انگار بخشی از آداب خرید بود. دست که دراز می‌شد، بهترین خوشه انگور، درشت‌ترین پسته یا خوش‌رنگ‌ترین آلو به غنیمت می‌رفت. انگار هر چه مرغوب‌تر، حق ناخنک‌زن بیشتر. کاسب‌ها اما دل خوشی از این ماجرا نداشتند.
-
شمیران‌نو را چه کسانی آباد کردند؟
محله شمیران‌نو را می‌توان به ۳پهنه تقسیم کرد؛ پهنه اول که بخش مسکونی آن است همراه با بچه‌محل‌های مهربانش. دومین پهنه، بخش نظامی این محله با نیروی دریایی مقتدرش و سومین بخش آن، فضای سبز با دار و درخت‌های باصفایش.
-
چند روایت از میدان و خیابان‌هایی که سال‌های دور و درازی‌ست به پاتوقی برای دانه‌خوری کبوترهای شهر تبدیل شده‌اند
چون کبوتر دانه می خواهم...
زاد و وحشی‌اند اما جلد و اهلی تهران انگار. کبوترهایی که بیشتر از باقی پرندگان بومی پایتخت مانند گنجشک، کلاغ، سار و پرستو به چشم می‌آیند.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه گرد۲۴؛ اولین بار چه کسانی بالاخانه خود را اجاره دادند؟
ما ضرب‌المثلی داریم در کنایه به آدمی که تصمیم عجیبی گرفته است و می‌گوییم: «بالاخانه‌اش را اجاره داده!» معمولا کار این فلانی خیلی دور از ذهن و باعث تعجب است و رویش علامت سوال روی سر آدم. حالا حکایت این بالاخانه چیست؟
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۲۳؛ تهران: راز گرم و سرد یک نام در دل تاریخ
تا حالا فکر کرده‌اید اسم «تهران» به چه معناست؟ این اسم ساده، داستان‌های متناقض و جالبی پشت خودش دارد که از قرن‌ها پیش تا امروز کشف نشده باقی مانده است.
-
من باغ آذری‌ام! | گذری بر یکی از محله های قدیمی تهران، که سرگذشت عجیبی دارد
محله باغ آذری‌ام؛ بچه جنوب تهران، باصفا و بامرام! در این سال‌ها به‌خاطر بوستان‌هایی مثل بعثت، میثاق، اسفند و بهاران، شباهت بیشتری به باغ دارد، اما در گذشته‌های دور پر از گرد و خاک بود و در دل خاکش، بیشتر از ریشه‌های درخت، دودکش‌هایی در گودهای آجرپزی ایستاده بودند و به زندگی گرما می‌بخشیدند.
-
کوچه های آشتی‌کنان تهران را دیده اید؟
عرض‌شان کمتر از ۲متر است؛ آنقدر تنگ و باریک که حتی ۲نفر هم به زور از آن عبور می‌کنند. به همین دلیل هم به آن کوچه آشتی‌کنان می‌گفتند؛ کوچه‌هایی که جذابیت‌های خودشان را در گذشته داشتند و هنوز هم در برخی از شهرها ازجمله تهران، وجود دارند.
-
چرا نام این محله سرتخت است؟
از دیرباز همجوار آستان مقدس عبدالعظیم حسنی(ع) بوده و ساکنانش نیز همسایه حرم و مهماندار زائران حرم عبدالعظیم(ع) بوده‌اند. محله سرتخت را می‌گوییم؛ محله‌ای که قدمتش به دوران صفویه و قاجار می‌رسد و نامش با قبله تهران گره خورده است. در ادامه به تاریخچه و وجه تسمیه این محله پرداخته‌ایم.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه گرد ۲۲؛ اجاره‌خانه در ۱۳۰۰: راحت‌تر از خرید یک متر چلوار
اجاره نشینی حالا یکی از مشکلات بزرگ مردم و غصه سر دلشان است، به ویژه وقت جابجایی، اما در طهران قدیم، اجاره نشینی مساوی با خوش‌نشینی بود.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه گرد ۲۱؛ اسرار باغ ایرانی در پارک جمشیدیه
اگر از روزمرگی خسته شدید و دنبال جایی می‌گردید که در آرامش ساعتی با کودک درون‌تان خوش بگذرانید؛ اولین و بهترین پیشنهاد پارک سنگی جمشیدیه است. تنوع پله‌ها و البته سهولت در بالا و پایین رفتن در اغلب آنها از ذوق سرشار و وادارتان می‌کند تا رد پله‌ای را بگیرید و ببنید به کجا می‌رسید.
-
کن؛ تاریخ و فرهنگی در حاشیه تهران
محله کن تهران را دست‌کم نگیرید؛ اینجا با طبیعت کوهستانی‌اش، با درختان چنار و خرمالو و توتش، و با مردمان خونگرم و صمیمی‌اش، یکی از قدیمی‌ترین روستاهایی است که به تهران پهلو زده و سال‌هاست به یکی از محلات پایتخت بدل شده.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه گرد ۲۰؛ قصه بده و بستان نسیه مردم در تهران قدیم
همه‌مان «چوب خطت پر شده» رو شنیده‌ایم. همان چوب‌خط ترکه آلبالویی که قدر دو وجب بود و جای دفتر حساب و کتاب. بقال و قصاب و نانوا و بقیه کاسب‌ها یکی برای هر مشتری داشتند و در این بین اما شیوه گفتگوی کاسب و اهل محل جهت بده و بستان نسیه جالب و شنیدنی است.
-
اینجا محله پولدارهای تهران قدیم بود
اودلاجان محله اعیان‌نشین تهران دوره قاجار بود. محله‌ای با تاریخی کهن که نامش با خانه‌ها و عمارت‌های تاریخی، چهره‌های سرشناس سیاسی و فرهنگی، مساجد، تکایا و هیئت‌های بزرگ تهران گره خورده است. در ادامه به تاریخچه و پیشینه این محله قدیمی تهران پرداخته‌ایم.
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه گرد ۱۹؛ ورامین، حامی پنهان پایتختی تهران!
می‌دانستید اگر ورامین نبود، شاید امروز تهران پایتخت ایران نبود و انتخاب تهران به عنوان پایتخت ایران در دوران آغا محمدخان قاجار، تنها به دلیل موقعیت جغرافیایی این شهر نبود!
-
مسگرآباد، بام شرقی تهران
برخی اینجا را ریه‌های شرق تهران می‌دانند؛ اینجا مسگرآباد است، جایی در منطقه ۱۵تهران، در همسایگی شهرک مسعودیه و در محله افسریه!
-
پادکست
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۱۸؛ چیزی از راز دروازه دولت حصار طهماسبی می‌دانید؟
وقتی به حوالی میدان توپخانه می‌روید، جایی که قبلا این دروازه بوده، فکر کرده‌اید این قلب شلوغ تهران روزگاری سنگری جنگی بوده است؟
-
رادیو همشهری | کوچه‌گرد ۱۷؛ راز سوره‌های قرآن مدفون زیر برج‌های تهران!
می‌دانستید زیر برج‌های شهر تهران ۱۱۴ سوره قرآن دفن شده است؟ ماجرای دفن سوره‌های قرآن به دوران سلطنت شاه تهماسب صفوی برمی‌گردد و وقتی قزوین پایتخت ایران شد.