به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر رضوان زنده‌دل عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به تحقیقات متعدد صورت‌گرفته در زمینه مدت‌زمان ماندگاری ویروس کرونا در هوا گفت: ویروس کوویدـ۱۹ همراه قطرات تنفسی از طریق عطسه و سرفه بیماران وارد هوا می‌شود. سایز ویروس در حدود ۶۰-۱۰۰ نانو متر و سایز قطرات همراه با ویروس حدود ۱۰ میکرون است.
مطالعات مختلف براساس این سایز، ماندگاری ویروس را در هوا معمولا حدود ۲-۳ ساعت برآورد کرده و تحقیقات دیگر نیز نشان داده است ویروس همراه با قطرات سیستم تنفسی می‌تواند در حد ۳ ساعت در هوا باقی بماند و وارد سیستم تنفسی افراد دیگر شود. بعد از این زمان ویروس روی سطوح رسوب می‌کند، ولی قابلیت بیماری‌زایی خود را از دست نمی‌دهد و غلظت آن در سطوح کم نمی‌شود.
- ارتباط ماندگاری ویروس در هوا با فصول مختلف سال
این عضو هیات علمی دانشگاه درباره میزان ماندگاری ویروس در هوا طی فصول مختلف سال اظهار کرد: به طور کلی مطالعات بر این نکته تأکید دارند که شرایط نامساعد آب‌وهوایی باعث از بین رفتن ویروس‌ها به خصوص ویروس‌های اثرگذار بر سیستم تنفسی می‌شوند.
وی در این باره توضیح داد: این‌که گفته می‌شود کوویدـ۱۹ در مناطق سرد و خشک بیشتر دیده می‌شود نیز می‌تواند به این دلیل باشد که اپیدمی از زمان شیوع تا به امروز در فصول سرد سال بوده است. لذا با توجه به بررسی رفتار ویروس کوویدـ۱۹ از زمان شیوع تا به حال عدم وجود پیشینه و قابلیت انعطاف‌پذیری بالا در ژنوم ویروس، تصمیم‌گیری و قضاوت قطعی درباره آن زود است. مثلا افزایش موارد ابتلا در خوزستان طی روزهای اخیر و با دمای بالاتر از ۳۰ درجه نشان‌دهنده متفاوت بودن رفتار ویروس نسبت به ویروس‌های مشابه است.
- غلظت ویروس کوویدـ۱۹ در هوا و سطوح
این متخصص سم‌شناسی در مورد غلظت ویروس در هوا و سطوح گفت: به هنگام عطسه و سرفه ذرات بزرگ خیلی سریع روی سطوح رسوب می‌کنند و هرچه این ذرات بزرگ‌تر باشد، زودتر رسوب می‌کنند.
وی افزود: مطالعات مختلف نشان می‌دهد در مکان‌های آلوده مثل بیمارستان‌های بستری‌کننده بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ غلظت آلودگی‌های اندازه‌گیری‌شده در سطح نسبت به آلودگی‌های موجود در هوا بیشتر است. البته به این معنا نیست که آلودگی در هوا وجود ندارد و سبب بیماری‌زایی نمی‌شود، بلکه مسئله انتقال هم از طریق هوا و هم از طریق سطوح وجود دارد.
دکتر زنده‌دل با بیان این‌که آلودگی‌های روی سطوح و مناطق در تماس با دست نیز باعث انتقال آلودگی می‌شود، گفت: با این حال بیماری‌زایی ویروس موجود در هوا با ویروس روی سطوح تفاوتی ندارد و فقط نحوه پراکنده شدن آن‌ها متفاوت است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به مطالبی که پیش از این درباره نقش هوا در انتقال آلودگی و بیماری‌زایی کوویدـ۱۹ مطرح شده است، تصریح کرد: این مسئله باید با احتیاط مطرح شود، چراکه مطالعات نشان می‌دهد این ویروس هم در سطح و هم در هوا وجود دارد و از آنجا که قابلیت بیماری‌زایی ویروس بسیار بالاست حتی در غلظت‌های سطح پایین گزارش‌شده در هوا نیز می‌تواند بیماری‌زایی ایجاد کند.
- راهکارهایی برای کاهش انتقال ویروس از طریق هوا
دکتر زنده‌دل با اشاره به برخی راهکارها برای کاهش انتقال ویروس از طریق هوا گفت: شغل افراد و میزان ارتباط با افراد آلوده در این باره تاثیرگذار است مثلا حضور در محیط‌های پرخطر مانند بیمارستان‌ها و استفاده از وسایل حفاظت‌کننده در میزان انتقال ویروس نقش مهمی ایفا می‌کند.
وی استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای را برای عموم مردم راهکار مناسبی دانست و ادامه داد: برای همه مردم لزومی به استفاده از ماسک‌های ویژه مثل N۹۵ وجود ندارد، چراکه احتمال تماس با افراد آلوده و بیمار کمتر است. با این حال اگر به واسطه وضعیت شغلی و زندگی تماس فرد با بیماران کرونایی بیشتر باشد مانند پرسنل درمانی یا خانواده‌های دارای عضو بیمار بهتر است از ماسک‌های تخصصی مثل ماسک N۹۵ استفاده شود.
این عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه‌ای یادآور شد: دارا بودن چندین لایه محافظتی در ماسک‌های N۹۵ استفاده طولانی‌مدت را برای افراد سخت می‌کند و برای افراد عادی توصیه نمی‌شود. در این باره رعایت اصول بهداشتی از جمله شستن مداوم دست‌ها با آب و صابون، استریل کردن سطوح و استفاده از الکل ۷۰ درصد و رعایت فاصله اجتماعی برای کاهش انتقال بسیار مؤثر است و باید به صورت جدی دنبال شود.
- استفاده از کولر در فصول گرم سال
دکتر زنده‌دل با اشاره به جابه‌جایی هوا در زمان استفاده از انواع کولرهای آبی یا گازی بیان کرد: احتمال انتقال و جابه‌جایی ذرات در هوا و سطوح آلوده در این موارد وجود دارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه درباره استفاده از کولر توضیح داد: مکان استفاده از کولر در این رابطه اهمیت بالایی دارد. مثلا اگر کولر در منزل بیمار کرونایی استفاده می‌شود امکان جابه‌جایی هوا احتمال انتقال را بالا می‌برد و تا حد امکان بهتر است از کولر کمتر استفاده شود ولی اگر گرما به حدی است که استفاده نکردن کولر امکان‌پذیر نیست، رعایت اصول بهداشتی مانند ماسک زدن، پاکسازی سطوح و استریل‌سازی ریسک ناشی از پراکندگی آلودگی از طریق جریان هوا را کمتر می‌کند.
وی تصریح کرد: در این باره توصیه می‌شود افراد پیش از استفاده از کولرهای آبی و به هنگام راه‌اندازی، پوشال‌های داخل کولر را تعویض کنند تا آلودگی‌های احتمالی روی سطوح از این طریق وارد ساختمان نشود.
دکتر زنده‌دل با اشاره به عملکرد کولرهای گازی افزود: فیلترهای داخل کولرهای گازی ذرات خیلی کوچک مانند ذرات ویروس کوویدـ۱۹ را جذب نمی‌کنند، بنابراین تنها در صورت وجود آلودگی در داخل ساختمان احتمال پراکنده شدن آلودگی روی سطوح و گردش آلودگی در هوای ساختمان از طریق باد کولر وجود دارد.
این عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه در مورد کولرهای ماشین نیز گفت: در صورت وجود فرد آلوده در ماشین امکان جابه‌جایی ویروس در هوای داخل ماشین با کولر بالا می‌رود و احتمال انتقال بیماری به افراد دیگر داخل ماشین افزایش می‌یابد.