با شروع فصل‌های گرم سال باید به فکر راه‌اندازی وسایل سرمایشی باشیم. بعد از یک روز کاری و تحمل هوای گرم طاقت‌فرسا، تنها چیزی که آرامش‌بخش خواهد بود، هوای خنک خانه است. پس باید قبل از آمدن فصل گرم سال به فکر سرویس و راه‌اندازی کولر باشیم.
با توجه به هزینه‌های بالای کولرهای گازی و همچنین خشک‌بودن آب‌وهوا در بیشتر مناطق کشور، تعداد مصرف‌کنندگان کولرهای آبی خیلی بیشتر است. در این مطلب تمام اقدامات اولیه برای نحوه سرویس کولر آبی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
برای نصب کولر باید از کارشناس متخصص و تایید شده از سوی شرکت تولیدکننده کمک بگیرید، زیرا نصب اولیه باید طبق استانداردهای لازم انجام شود. اما برای راه‌اندازی و سرویس کردن کولر، خودتان هم می‌توانید اقدام کنید. در اینجا تمام نکات لازم را که از شما یک سرویس‌کار کولر آبی بسازد شرح می‌دهیم. البته ناگفته نماند که شما فقط قادر به سرویس کولر هستید و تمام تعمیرات فنی باید توسط کارشناس انجام شود.
- چرا کولر را سرویس کنیم؟
هر کدام از لوازمی که در خانه داریم با کار کردن متوالی و گذشت زمان فرسوده می‌شود و عملکرد آن کند خواهد شد. پس برای افزایش عمر مفید تمامی دستگاه‌های برقی، باید آنها را به صورت دوره‌ای سرویس کنید. کولر آبی از جمله لوازمی است که باید به سرویس کردن آن اهمیت داده شود. این امر هم باعث عملکرد بهتر و خنک‌تر شدن باد کولر می‌شود و هم موجب صرفه‌جویی در مصرف آب و برق خواهد شد.
- چه زمانی کولر را سرویس کنیم؟
بهترین زمان برای سرویس کردن کولر، ابتدای فصل بهار است. قبل از آمدن موج شدید گرما باید به سراغ کولر بروید تا در صورتی که به هر دلیلی مشکلات فنی برای کولر پیش آمده باشد آن را برطرف کنید. بعد از این کار بهتر است هر دو هفته یکبار کولر را کنترل کنید.
این کنترل دوهفته‌ای فقط در حد یک نگاه اجمالی است، زیرا ممکن است تسمه کولر به هر دلیلی دچار پارگی شود که آسیب جدی به دینام وارد می‌کند. برای روغن کاری همان مدت ۳ ماه یکبار کافی خواهد بود.
- چگونگی سرویس کولر
قبل از این‌که برای سرویس کولر به پشت بام بروید، دریچه‌ها را باز کنید و یک دستمال مرطوب جلوی دریچه‌ها قرار دهید تا در صورت روشن کردن کولر، خاک و گردوغبار در خانه پخش نشود.
کولر باید در بهترین وضعیت قرار گیرد و تراز باشد. با این وجود شناور به درستی عمل می‌کند و مشکلی برای پمپ و دینام بوجود نخواهد آمد.
۱- کولر را خاموش کنید
قبل از هر کاری باید از خاموش بودن کولر مطمئن شوید. کلیدهای روشن و خاموش را بررسی کنید و اگر کولر با دوشاخه به پریز برق وصل می‌شود، آن را قطع کنید. ابتدا بدنه کولر را با پشت دست و یا فازمتر کنترل کنید که تا برق نداشته باشد.
۲- پره‌های کولر را باز کرده و پوشال را تعویض کنید
تمام پره‌های ورودی هوا را از بدنه اصلی جدا کنید. در صورتی که پوشال‌ها فرسوده باشند، باید به فکر تعویض آنها باشید. بهترین مکان برای رشد باکتری و قارچ، پوشال‌ها هستند. به دلیل رطوبت این بخش‌ها باکتری و قارچ به سرعت رشد خواهند کرد. پوشال تمیز و جدید هم تاثیر بسیار زیادی روی خنک‌تر شدن باد کولر دارد.
تمام پوشال‌ها را از پره‌ها باز کنید و بدنه پره‌ها را با فرچه تمیز کنید تا تمامی رسوب چسبیده به آنها جدا شوند.
پوشال‌های جدید را ابتدا خیس کرده و روی پره‌ها قرار دهید و شبکه‌های سیمی را به آن ببندید. هنگام خرید پوشال به ابعاد کولر و سایز پوشال توجه کنید که انتخاب درستی داشته باشید.
از هر پوشال بیش از دو سال استفاده نکنید. در صورتی که سال دوم الزامی برای تعویض پوشال نبود، باید هنگام سرویس کولر پوشال‌ها را بشویید.
۳- شست‌وشوی کولر
تمام ستون‌های کولر و کفی آن را با استفاده از یک فرچه تمیز کرده و رسوب‌های روی بدنه را پاک کنید. خروجی کفی کولر را باز کنید تا آب کثیف از آن خارج شود. توری زیر پمپ آب کولر هم باید تمیز و رسوب‌گیری شود تا آب بدون هیچ مانعی وارد پمپ شده و به تمام بخش‌های کولر انتقال یابد. تمام قسمت‌های کثیف کولر را بشویید و در نهایت تمام پیچ‌هایی را که در مقابل چشمتان است با پیچ گوشتی سفت کنید. بعد از شست‌وشوی کامل کولر، درپوش کفی را ببندید و کولر را از آب پر کنید و کنترل کنید که آبی از کولر چکه نمی‌کند.
۴- شست‌وشوی مخزن حلزونی
در صورت وزش باد و وجود گردوغبار در هوا، داخل قطعات کولر از این گردوغبار و ذرات پر می‌شود و با روشن کردن کولر این ذرات به سمت کانال هدایت شده و در فضای خانه پخش خواهند شد. یکی از قسمت‌هایی که باید هنگام سرویس کولر تمیز کنید داخل مخزن حلزونی است.
اگر مخزن حلزونی تمیز نشود، با چرخش پروانه گردوغبار را به داخل خانه انتقال می‌دهد. البته تمام مخزن‌های حلزونی امکان شسته شدن ندارند. بلکه آن دسته حلزونی‌هایی را که دارای حفره‌ای برای خروجی آب هستند می‌توانید بشویید. پس هنگام سرویس کولر، شست‌وشوی حلزونی فراموش نشود.
۵- دینام کولر؛ با رعایت احتیاط انجام دهید
دینام کولر هم فرایند گردش هوا را انجام می‌دهد. دینام هم مانند پمپ باید کاملا گردگیری و تمیز شود. بعد از تمیز کردن دینام، آن را به‌خوبی روغن‌کاری کرده و اتصالات کابل‌ها را بررسی کنید.
۶- جعبه‌تقسیم برق کولر
جعبه‌تقسیم برق کولر را که در زیر سقف قرار دارد باید بررسی کنید. این قسمت نباید آسیب دیده و سیم‌ها دچار فرسودگی شوند. پس قبل از روشن کردن کولر، از سالم بودن این بخش مطمئن شوید.
۷- فن و تسمه کولر
بعد از پمپ به سراغ فن و تسمه بروید. آن را با دست بچرخانید و مطمئن شوید که مانعی برای چرخیدن آن وجود ندارد. تسمه را هم با دست کنترل کنید که فرسوده نبوده و تمام سطح آن سالم و بدون پارگی باشد. در صورتی که کوچک‌ترین مشکلی در تسمه مشاهده کردید باید آن را تعویض کنید زیرا عملکرد فن و پمپ را دچار مشکل می‌کند.
فن کولر را هم تمیز و رسوب‌زدایی کرده و در صورت نیاز روغن‌کاری کنید.
۸- بررسی پمپ آب
بخش بسیار مهم در کولرها پمپ آب است که باید در نگهداری از آن دقت کنید. همان‌طور که می‌دانید، پمپ کولر فرایند گردش آب را انجام می‌دهد. بهتر است تمام قسمت‌های پمپ آب را که شامل ورودی آب پمپ، شیلنگ انتقال و سبد می‌شود کامل تمیز کنید.
۹- روغن‌کاری یاتاقان‌های کولر
یاتاقان‌های کولر در دوسر محور مرکزی فن قرار دارند. در صورت شل و یا خشک شدن یاتاقان‌ها، هم عملکرد پروانه دچار مشکل می‌شود و هم صدایی ناهنجار به گوش می‌رسد. ابتدا یاتاقان‌ها را تمیز کنید، سپس آن را محکم کرده و در پایان روغن‌کاری کنید.
۱۰- سیستم توزیع آب در کولر
یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در کولر، سیستم توزیع آب یا ناودانی پنجره‌های کولر است که موجب خیس شدن پوشال‌ها می‌شود. پس باید مطمئن شوید که هیچ مانعی موجب مسدود شدن لوله‌های توزیع آب نشده است. بهترین کار استفاده از یک فنر نازک است که آن را داخل لوله‌ها فرو کنید که اگر رسوبی در آنها وجود دارد، برطرف شود. شیلنگ انتقال آب از پمپ هم باید کامل رسوب‌گیری شود.
۱۱- تنظیم شناور کولر
شناور در کولر میزان آب ورودی به کفی را کنترل می‌کند. در صورتی که شناور تنظیم نباشد، یا بیش از حد آب وارد کولر می‌شود، که نتیجه آن سرریز شدن آب است و یا کمتر از استاندارد تشتک، آب داخل آن جمع می‌شود که به پمپ آب فشار آورده و پوشال‌ها به حد کافی خیس نمی‌شوند. همچنین خراب بودن شناور موجب مصرف بیش از حد آب می‌شود. بعد از پر شدن کفی از عملکرد درست شناور مطمئن شوید. توجه کنید که شناور به موقع آب را قطع یا وصل می‌کند. اگر شناور به‌خوبی عمل نکرد، باید آن را تعویض کنید.
تراز بودن کولر به عملکرد درست شناور خیلی کمک می‌کند.
۱۲- بررسی برزنت کولر
برزنت کولر که از دهانه کولر به کانال‌ها متصل است، وظیفه هدایت باد را به داخل کانال‌ها برعهده دارد. این برزنت باید همیشه سالم و فاقد پارگی باشد. در صورت پارگی برزنت، تمام فعالیت کولر بی‌فایده است و بادی که برای خنک شدن خانه تولید می‌شود، از حفره‌های روی برزنت خارج خواهد شد.
در این شرایط هم انرژی برق و آب هدر می‌رود، هم عمر کولر کاسته می‌شود. پس قبل از روشن کردن کولر از سالم بودن بست‌ها و برزنت مطمئن شوید.
۱۳- برپایی سایه‌بان برای کولر
بیشتر کولرهای آبی روی پشت بام‌ها قرار دارند و این بدان معناست که نور مستقیم آفتاب به آنها می‌تابد. پس برای این‌که نور آفتاب موجب تبخیر بیش از حد آب و گرم شدن باد کولر نشود، باید از سایه‌بان استفاده کنید.
سایه‌بان‌های کولر را از جنس پلاستیک مقاوم و به شکلی می‌سازند که تمام سطح کولر را بپوشاند.
سایه‌بان‌های کولر در دو نوع سنتی و مدرن ساخته می‌شوند. مدل‌های سنتی دارای یک چهارچوب هستند که در طرفین کولر قرار می‌گیرد.
سایه‌بان‌های مدرن هم دارای پایه‌هایی هستند که روی کولر قرار می‌گیرد و به نسبت فضای کمتری اشغال می‌کنند. البته امروزه نوع مدرن طرفداران بیشتری دارد.
- اقدامات نهایی برای کولر آبی
بعد از بررسی تمام اتصالات، رسوب‌زدایی و شستشوی کولر، باید تمام قسمت‌هایی را که نیاز به روغن‌کاری دارند روغن بزنید. در صورتی که رنگ قسمت‌هایی از بدنه کولر پریده باشد، باید آن را ترمیم کنید و با رنگ این سطوح را بپوشانید؛ زیرا همین پریدگی رنگ هم موجب زنگ‌زدگی بدنه خواهد شد.
بعد انجام تمامی مواردی که در بالا ذکر شد، صبر کنید تا کولر آبگیری کند. بعد از این‌که تشتک کولر پر شد، پمپ آن را روشن کنید. تمامی قسمت‌های کولر را بررسی کنید تا آب به‌خوبی به پره‌ها منتقل شود. لوله انتقال آب را بررسی کنید که نشتی نداشته و آب را بدون مشکل منتقل کند. شناور را هم کنترل کنید تا ورود آب را به داخل کفی، به‌موقع قطع و وصل کند.
پوشال‌های روی دریچه را کامل خیس کنید و دریچه‌ها را ببندید. کنترل کنید که آب به‌خوبی روی دریچه‌ها پخش می‌شود یا نه. در صورتی که آب تمام سطح دریچه را پوشش نداد، دریچه را باز کرده و پوشال‌ها را کمی جابه‌جا کنید.
برای این‌که مانع ایجاد رسوب در کولر شوید، محصولاتی با عنوان رسوبگیر در بازار عرضه می‌شوند که ظاهری شبیه توپک و یا قرص دارند. این محصولات را داخل تشتک کولر قرار دهید و خواهید دید فرایند ایجاد رسوب در کولر به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد.
حال کولر را روشن کنید. خواهید دید که کولر به‌خوبی کار می‌کند و باد خنکی از آن خارج می‌شود.
منبع: آچارباز