به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، برخی روانشناسان معتقدند اضطراب جنبه انگیزشی دارد و سطح بهینه آن برای تحقق یافتن اهداف لازم است این در حالی است که اگر اضطراب از سطح بهینه خود بیشتر شود، فرد در عملکرد دچار اختلال می‌شود و این اختلال ممکن است در بلندمدت به فرد آسیب برساند.
به گفته آن‌ها برخی از دانش‌آموزان در ایام امتحانات به دلایل مختلف استرس‌های آسیب‌زایی را تجربه می‌کنند، کمال‌گرایی و انتظارات بیش از حد والدین در دوران امتحانات یکی از مسائلی است که باعث تنش‌های روانی دانش‌آموز می‌شود به طوری که کودک در زمان امتحان مدام از این مسئله می‌هراسد که اگر نتواند انتظار والدینش را برآورده کند و امتیاز کامل دریافت نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ چراکه متاسفانه ممتاز بودن به خصوص در دوران دبستان با نمره تعریف می‌شود و شایستگی‌های اخلاقی کودکان برای والدین چندان ارزشی ندارد.
سیف زرگر، روانشناس، با اشاره به استرس دانش‌آموزان و دانشجویان در دوران امتحانات گفت: این استرس‌ها معمولا در زمان برگزاری امتحانات پایان ترم به بالاترین حد خود می‌رسد که در بحران پاندمی ویروس کرونا و در ادامه قرنطینه و آموزش‌های مجازی، نگرانی‌ها به بالاترین حد خود رسیده است.
- استرس ناشی از کرونا
این روانشناس با اشاره به انجام پژوهش‌های بین‌المللی درباره ارتباط آموزش‌های مجازی و رابطه آن با دوران قرنطینه خانگی ناشی از کرونا بیان کرد: با توجه به این‌که دانشجویان در دوران قرنطیه توسط آموزش مجازی اقدام به یادگیری دروس کرده‌اند، این مهم می‌تواند استرس ناشی از کرونا را به بالاترین حد خود برساند.
زرگر تبعیت نکردن دانشجویان از ساختاری مشخص حین آموزش‌های مجازی را یکی از علل اصلی بروز استرس در دانشجویان دانست و افزود: در آموزش‌های مجازی یا از راه دور صرفا شرکت در کلاس‌های آنلاین از زمان‌بندی و قانون مشخصی پیروی می‌کند.
وی ادامه داد: در تمام جوامع فقدان ساختارها همواره تغییرات و دردسرهایی را به دنبال دارد و از آنجایی که دانش آموزان و دانشجویان آموزش دیده‌اند که از ساختاری مشخص برای درس خواندن و حضور در کلاس تبعیت کنند، تلاقی این عادات با بروز پاندمی کرونا می‌تواند زمینه‌های استرس را بیش از پیش در زمان امتحانات فراهم کند.
زرگر تصریح کرد: در محیط زندگی ابزارهایی همانند کامپیوتر، موبایل، تلویزیون، صدای زنگ تلفن و یا درب منزل می‌تواند مشخصا عامل حواس‌پرتی باشد و اعمال محدودیت و مرزبندی در منزل کار بسیار سختی است و از سوی دیگر به سر بردن دانشجویان در انزوای اجتماعی و دوری از همکلاسان می‌تواند بر استرس‌ها دامن بزند.
- بی‌حوصلگی و عدم تمرکز
این روانشناس بی‌حوصلگی و عدم تمرکز را یکی دیگر از چالش‌های دوران قرنطینه دانست و گفت: استرس‌های ناشی از استفاده تلفن همراه فاکتور مهمی برای بر هم زدن تمرکز است و مطالعات نشان داده است که کار کردن و یا درس خواندن در منزل ذاتا می‌تواند استرس‌زاتر باشد و این استرس اضافه ناشی از استفاده بیش از اندازه از موبایل، رصد صفحات مختلف فضای مجازی و بازی‌های موبایلی است.
وی یادآور شد: باید دانش‌آموزان و دانشجویان در گام اول برنامه‌ای منظم را طراحی و تنظیم کنند و در این برنامه ساعات خواب و بیداری مشخص شود.
زرگر افزود: باید اولویت مطالعه درس‌های سخت‌تر باشد و سعی کنیم به درس‌های پرحجم و پرچالش‌تر بیشتر بپردازیم.
این روانشناس توصیه کرد: بهتر است گروه‌هایی تشکیل شود تا در ذیل این گروه‌ها صرفا درباره روش‌های آموزش و نحوه درس خواندن بحث و بررسی شود و زمان طلایی خواب ۱۰ شب تا ۲ بامداد است و دانشجویان باید حداقل در دوران امتحانات از این ساعات بهره کافی را ببرند.
- نیاز به هفت ساعت خواب شبانه
مهدی گورانی روانشناس دیگری در این زمینه گفت: دانشجویان و دانش‌آموزان به حداقل هفت ساعت خواب در طول شبانه‌روز احتیاج دارند و اگر آن‌ها کمتر از این میزان بخوابند، بدنشان مستعد و آماده آسیب‌های روحی ـ جسمی خواهد شد. هرگونه بی‌نظمی در برنامه خواب یا کم‌خوابی موجب کاهش کارایی مغز و افزایش استرس می‌شود.
وی ادامه داد: رژیم‌های غذایی ناسالم و ناکافی تاثیری منفی در قابلیت فراگیری فرد، تمرکز حواس و هوشیاری وی می‌گذارد. همان‌طور که می‌دانید برخی از غذاها آرامش‌بخش‌تر از سایر غذاها هستند و ورزش منظم و سبک موجب افزایش گردش خون در بدن و کاهش هورمون‌های استرس‌زا می‌شود.
این روانشناس با بیان این‌که وسواس در خواندن و مطالعه بیش از حد توانایی‌های ذهنی را برای کسب مطالب جدید تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، افزود: بنابراین به جای مطالعه چند ساعته، بین فواصل مطالعه دقایقی را به مغزتان استراحت بدهید و در عین حال میزان مطالعه هر فردی به توانایی‌ها و آمادگی‌های خود او بستگی دارد.
گورانی خاطرنشان کرد: کتاب‌های زیادی در خصوص شیوه‌های مطالعه و تندخوانی به رشته تحریر درآمده است اگر با مطالعه بهترین شیوه‌های یادگیری و مطالعه را فرابگیرید، سرعت یادگیری‌تان را افزایش می‌دهید و این مورد به کاهش استرس امتحانات منجر می‌شود.