همشهری آنلاین_ پریسا نوری: در روزهای گذشته خبرهای خوبی درباره تبدیل یکی از بزرگ‌ترین پادگان‌های تهران به بوستانی فرامنطقه‌ای در محله پاسداران منتشر و مراسم آغاز این پروژه با حضور مدیران شهرداری و ارتش برگزار شد. این رویداد نویدی برای اهالی شمال شرق و به‌ویژه ساکنان محله پاسداران است، اما این فقط یک روی ماجراست. در گزارش پیش رو بخشی از بیم‌ها و امیدهای اهالی این محله درباره کم و کیف اجرای این طرح را مرور می‌کنیم. همچنین سری به محله شمیران‌نو زده و در گفت‌وگو با اهالی و معتمدان محله مشکلات همسایگی ساکنان این محله با یکی دیگر از پادگان‌های نظامی منطقه ۴ را بررسی می‌کنیم.
بی تردید خبر ساخت بوستانی بزرگ و سرسبز در هر نقطه از کلانشهر تهران که بسیاری از روزها، آلودگی هوا نفس‌هایش را به شماره انداخته بسیار نویدبخش است. حالا اگر این بوستان در محله‌ای باشد که کمترین سرانه فضای سبز را داشته باشد که اتفاقی به مراتب خوشایندتر است. «نیما فرخی» از ساکنان خیابان مغان در محله پاسداران که از طریق بیلوردهای شهری و سپس اخبار فضای مجازی متوجه ساخت بوستان در همسایگی محل سکونت خود شده درباره این موضوع می‌گوید: «ساخت پارک بزرگ و فضای تفریحی در این پادگان که حداقل ۱۰ سال است متروکه و خالی مانده بود اتفاق خیلی خوبی است. چون محله ما برخلاف باور برخی که آن را برخوردار از انواع امکانات می‌دانند، امکانات تفریحی کمی دارد و فقط یکی دو تا بوستان کوچک در محله داریم و اهالی روزهای تعطیل و اوقات فراغت یا به لویزان و شیان و یا به پارک و آب و آتش می‌روند. البته امیدوارم علاوه بر بوستان مراکز تفریحی و فرهنگی مثل فرهنگسرا، سینما و... هم ساخته شود. »
- فکری به حال جای پارک خودروها هم بشود
«فرهاد رنجبر» از کاسبان قدیمی خیابان پاسداران هم با ابراز خوشحالی از ساخت بوستان در محله پاسداران می‌گوید: «این خبر خیلی خوبی است اما به شرطی که برای بوستان حتماً پارکینگ در نظر بگیرند تا افرادی که به بوستان می‌آیند دردسر پیدا کردن جای پارک نداشته باشند. » او با اشاره به خودروهایی که در حاشیه خیابان پاسداران پارک شده می‌گوید: «در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات اهالی نبود پارکینگ عمومی و جای پارک خودرو در این محدوده است، اگر قرار باشد بوستانی بدون پارکینگ ساخته شود، با ورود خودروهای غریبه و گردشگران، مشکل کمبود جای چارک چند برابر می‌شود. »
- کمبود خدمات فرهنگی و ورزشی
شاید بیشتر از اهالی، شورایاران محله پاسداران که سال‌ها موضوع انتقال پادگان ۰۶ و تبدیل آن به فضاهای خدماتی و شهری را دنبال می‌کردند، از این رخداد که به نوعی دستاورد بزرگی برای محله است، خوشحالند، چراکه آن را فرصتی برای تأمین سرانه‌های محله و رفع کمبودها می‌دانند. «حمیدرضا آقاجانی» دبیر شورایاری محله پاسداران در این‌باره می‌گوید: «ساخت بوستان یکی از نیازهای محله است چون در اینجا فقط ۲ بوستان ۱۵۰ و ۲۰۰مترمربعی داریم. همچنین محله پاسداران از امکانات خدماتی و فرهنگی مانند پارکینگ طبقاتی، فرهنگسرا، کتابخانه، سالن و زمین ورزش و... محروم است و اهالی برای استفاده از این امکانات به مناطق و محله‌های دیگر می‌روند. ما در این سال‌ها از شهرداری پیگیر تأمین این امکانات بودیم اما پاسخ می‌شنیدیم که در پاسداران زمین خالی نداریم که البته پاسخ درستی هم بود اما حالا با لطف خداوند و همکاری ارتش و شهرداری این موضوع محقق شده و زمینی با این وسعت در محله در اختیار شهرداری قرار گرفته و انتظار داریم برای تأمین سرانه‌های خدماتی محله اقدام کند. » آقاجانی در ادامه می‌افزاید: «تنها مرکز فرهنگی و خدماتی پاسداران، ساختمان سرای محله در جنوب پاسداران است که به دلیل فرسودگی هر از گاهی بخشی از آن ریزش می‌کند و ایمن نیست، پس علاوه بر کتابخانه و فرهنگسرا و ورزشگاه نیاز مبرم به ساختمان ایمنی برای سرای محله داریم که امیدواریم به‌زودی محقق شود. »
- بیم‌ها و امیدهای اهالی برای اجرای طرح جدید
طرح تبدیل فضای پادگان به بوستان نقاط روشن و تاریکی هم در پی دارد. نقطه روشن ماجرا، ساخت بوستانی بزرگ است که سرانه فضای سبز و فضاهای گردشگری محله را بالا برده و در حوزه زیست‌محیطی هم مؤثر است. اما نقاط مبهم ماجرا چگونگی تعیین کاربری فضاهای داخل محوطه است که موجب نگرانی برخی از ساکنان محله از جمله معتمدان محلی شده است. دبیر شورایاری محله در این‌باره می‌گوید: «حالا که بعد از سال‌ها زمین وسیعی در محله در اختیار شهرداری قرار گرفته و در این زمین چندین ساختمان وجود دارد که فقط نیاز به بهسازی و بازسازی دارند، انتظار داریم با نیازسنجی محلی و اقدامات کارشناسی، کاربری‌های مناسبی برای ساختمان‌ها در نظر گرفته شود. اما نگرانیم که کاربری این فضاها نه تنها در جهت خدمات‌دهی به اهالی محله تعریف نشود، بلکه دردسرهایی هم برایمان ایجاد کند. » آقاجانی در توضیح بیشتر می‌گوید: «اولویت نیاز محله پارکینگ طبقاتی است اگر اینجا بوستانی فرامنطقه‌ای ساخته شود ولی پارکینگ عمومی و طبقاتی نداشته باشیم، با حضور گردشگران از سراسر نقاط تهران، ترافیک خیابان پاسداران به نقاط دیگر محله پس می‌زند، درست مثل اتفاقی که برای بوستان پلیس افتاده و کمبود ظرفیت پارکینگ در اطراف بوستان موجب دردسر همسایگان شده است. در واقع ما امروز نگران چگونگی تعیین کاربری ساختمان‌ها و فضاهای داخل پادگان هستیم، از این‌رو ضمن تقدیر از مدیریت شهری برای این اقدام ارزنده، درخواست می‌کنیم که در کنار ساخت بوستان، با تعیین کاربری‌های مناسب ساختمان‌های داخل محوطه، کام اهالی را شیرین‌تر کنند. »
- ساخت بوستانی موضوعی
-
عبدالرضا گلپایگانی معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران: «قرار است بوستان ارتش به‌عنوان یک بوستان موضوعی(Thematic) ارتباط تازه‌ای میان مردم و رویدادهای مرتبط با ارتش و دوران سربازی ایجاد کند و کانون فعالیت‌های فرهنگی با موضوع سربازی و ارتش شود. »
- پادگان ۰۶ مقصد گردشگری می‌شود
-
حناچی شهردار تهران: «ساختمان‌های قدیمی پادگان مرمت خواهد شد و احداث جدیدی نخواهیم داشت؛ بنابراین تلاش می‌کنیم با ایجاد خلاقیت، این محدوده را همانند تپه‌های عباس‌آباد به‌عنوان مقصد گردشگری تبدیل کنیم. »
- انتقال پادگان‌ها به خارج از شهرموضوع جدیدی نیست
-
از دهه ۷۰ بحث انتقال پادگان‌های شهر تهران به اطراف شهر و استفاده از فضای بزرگ آنها در جهت منافع عمومی آغاز شد و در اوایل دهه هشتاد به قانون و ۱۰ سال بعد یعنی در اوایل دهه ۹۰ با تبدیل بخشی از پادگان قلعه‌مرغی به بوستان ولایت اجرایی شد. از سال ۹۷ هم مذاکراتی سه جانبه بین ارتش، شهرداری تهران و شورای عالی شهرسازی برای آزادسازی زمین‌های پادگان ۰۶ شروع و در نهایت در همین هفته‌ای که گذشت مراسم افتتاحیه تبدیل پادگان ۰۶ به بوستان ارتش برگزار شد. به گفته سخنگوی ارتش این پادگان مرکز آموزش درجه‌داران ارتش بوده است.
- دردسر اهالی شمیران‌نو از همسایگی با پادگان نیروی دریایی
آزادسازی فضای پادگان محله پاسداران به نفع فضای سبز و سرانه‌های خدماتی محله، بار دیگر نگاه اهالی شمال شرق و به‌ویژه محله شمیران‌نو را متوجه پادگانی کرد که با دیوارهای سنگی بلندش از دو طرف غرب و جنوب محله را مسدود کرده و مشکلات زیادی برای اهالی به وجود آورده است. با «مهدی کریمی» عضو شورایاری محله و جمعی از اهالی به محل اتصال دیوار پادگان حد فاصل خیابان‌های یکم تا دوازدهم که ساکنانش گلایه زیادی از همسایگی با پادگان دارند، رفتیم. «خانم صادقی» بانوی میانسال ساکن در خیابان یکم، با اشاره به دیوار سنگی که کمتر از 2متر با پنجره خانه کوچکش فاصله دارد، می‌گوید: «بعضی شب‌ها اینجا زباله می‌سوزانند و دود زباله از پنجره و دریچه کولر به داخل خانه می‌آید. پسرم چند بار زنگ زده و تذکر داده ولی فایده‌ای نداشته» «اصغرابراهیمی» یکی دیگر از اهالی زباله‌ای که در سیم خاردار بالای دیوار سنگی‌گیر کرده را نشان داده و می‌گوید: «گاهی زباله‌هایشان را به این طرف دیوار و داخل کوچه پرت می‌کنند.» به نظر می‌رسد سوزاندن یا ریختن زباله کمترین دردسری است که از همسایگی با پادگان نظامی نصیب اهالی شمیران‌نو شده، استاندارد نبودن معابر و ساخت‌وسازهای خارج از ضابطه موجب شکل‌گیری بافت ریزدانه و فرسوده شده و مشکلات زیادی برای اهالی به وجود آورده است. یکی دیگر از ساکنان که نامش را نمی‌گوید به کوچه باریکی که به سختی 2 نفر ازعرض آن عبور می‌کنند اشاره کرده و می‌گوید: «ما ساکن اینجا هستیم، چند روز پیش حال خانمم بد شد آمبولانس نتوانست داخل کوچه و خیابان بیاید. اگر جایی آتش بگیرد ماشین آتش‌نشانی هم نمی‌تواند به کمک‌مان بیاید. بدتر از همه اگر زلزله بیاید مشکل حادتر می‌شود چون با این شلوغی و تراکم جمعیت و خانه‌های فرسوده چیزی از محله باقی نمی‌ماند.»
- این جزیره را دریابید
به گفته عضو شورایاری محله شکل‌گیری بافت فرسوده و ریزدانه در خیابان‌های منتهی به دیوار پادگان و پررنگ بودن معضلات و آسیب‌های اجتماعی، سرانه پایین خدمات شهری، تفریحی و فرهنگی و نبود دسترسی مناسب به معابر شهری نتیجه بن‌بست بودن محله است که با آزادسازی زمین‌های پادگان به نفع محله این موضوعات کمرنگ می‌شود. کریمی در توضیح بیشتر می‌گوید: «شمیران‌نو یک محله کم برخوردار است که به دلیل نبود زمین، سرانه خدماتی و شهری، مانند پارکینگ عمومی، فضای سبز وکلانتری در آن تعریف نشده و مشکلات زیادی برای اهالی به وجود آورده از طرفی به دلیل بن‌بست بودن مانند یک جزیره است که از بافت استاندارد شهری دور افتاده وبا آزادسازی بخشی از زمین‌های پادگان نیروی دریایی همه این مشکلات رفع شده و عدالت نسبی دسترسی به سرانه‌های شهری برای این محله اجرا می‌شود.»
کریمی در ادامه از اقدامات شورایاری برای رفع این معضل چندین ساله می‌گوید: «سال‌هاست که پیگیر خروج پادگان و رفع بن‌بست این محله هستیم. سال 91 مدیریت قبلی شهر قول رسیدگی داد اما خبری نشد. اما حالا با بوستان شدن پادگان 06 به نفع سرانه محله پاسداران، پیداست مدیریت جدید شهری برای آزادسازی زمین‌های پادگان و افزایش سرانه‌های خدماتی در محله‌ها برنامه دارد. امیدواریم پادگان نیروی دریایی هم به‌زودی از محله خارج شود. چون با این کار علاوه بر محله شمیران‌نو، ضلع شرقی محله‌های کوهک و مجیدیه هم که به نوعی همسایه این پادگان هستند از بن‌بست خارج می‌شود.» عضو شورایاری محله شمیران‌نو در ادامه می‌افزاید: «البته مدیریت شهری قول‌هایی مبنی بر رفع بن‌بست محله با ساخت ادامه بلوار دلاوران در وسط پادگان و اتصال آن به بزرگراه امام علی(ع) داده اما در عمل هنوز چیزی اجرایی نشده است.»
- شهروندان درخواست کتبی بدهند
نگرانی اهالی پاسداران و شمیران‌نو درباره وضعیت کاربری پادگان ۰۶ و خروج پادگان نیروی دریایی را با «مهدی‌پورشاسب» معاون فنی و عمرانی شهردار منطقه ۴ در میان می‌گذاریم.
پورشاسب درباره تعیین کاربری ســاختمان‌های پــادگان ۰۶ مـی‌گــــوید: «معاونت معمــــــاری و شهرسازی شهرداری تهران با توجه به نیازسنجی محلی کاربری فضاهای داخل پادگان را تعیین کرده و به ما ابلاغ می‌کند تا اجرا کنیم و تا جایی که اطلاع دارم و در نقشه‌ها دیده‌ام قرار است ساختمان‌ها پس از مقاوم‌سازی و بهسازی به سرای محله، فرهنگسرا، فضای ورزشی و کتابخانه اختصاص یابد. » معاون شهردار با بیان اینکه در نقشه‌های اولیه ساخت پارکینگ طراحی نشده افزود: «اهالی و شورایاران می‌توانند درخواست کتبی‌شان برای ایجاد پارکینگ طبقاتی در محله را به شورای شهر، معاونت معماری و شهرسازی مرکز و منطقه برسانند تا بررسی و در صورت امکان تجدیدنظر شود. » پورشاسب با تأیید لزوم آزادسازی زمین‌های پادگان نیروی دریایی برای تأمین سرانه خدماتی اهالی شمیران‌نو و خروج محله از بن‌بست می‌گوید: «شهرداری منطقه به دنبال آزادسازی زمین‌های پادگان نیروی دریایی برای اتصال بلوار دلاوران به بزرگراه امام علی(ع) و در نتیجه خروج محله‌های شرق بزرگراه از بن‌بست است و مذاکراتی هم با نیروی دریایی ارتش انجام داده اما این موضوع یک مطالبه عمومی و مردمی می‌خواهد و لازم است اهالی محله و شورایاران هم به کمک ما بیایند و درخواستشان را به شورای‌شهر و شهرداری تهران منتقل و پیگیری کنند تا زودتر به نتیجه برسیم. »
معاون فنی و عمرانی شهردار منطقه با تأکید بر اینکه با ساخت بلوار و خیابان کامل در این محدوده تحول بزرگی در محله‌های اطراف و شمال شرق تهران ایجاد می‌شود، افزود: «با ایجاد یک بلوار ۴۰ متری در وسط پادگان، بخش شرقی زمین‌های پادگان که متروکه است آزاد می‌شود. در این قسمت بنا داریم علاوه بر ساخت پارکینگ طبقاتی چندین پروژه دیگر به نفع محله بسازیم. انجام این کار ارزش افزوده فراوانی برای املاک مسکونی و تجاری به همراه می‌آورد. »
- درباره پادگان ۰۶
پادگان ۰۶، فضایی ۵۰ هکتاری در محله پاسداران و محدوده خیابان‌های پاسداران، مغان، گلستان و بزرگراه شهید صیاد شیرازی است. این مکان هویت تاریخی دارد و روزگاری با عنوان باغ سلطنت‌آباد، ییلاق شاهان قجری بود و بعدها با تبدیل به پادگانی نظامی خاطرات مشترکی برای چند نسل از جوانان که خدمت سربازی را در آن گذراندند ساخت. حالا قرار است بخش وسیعی از آن در قامت یکی از بزرگ‌ترین بوستان‌های پایتخت خاطرات شیرینی از تفریح در یک روز تعطیل رابرای شهروندان بسازد.