همشهری آنلاین_ سحر رمضانعلی‌پور: آتش‌سوزی‌هایی که جرقه آنها با آتش گرفتن علف‌های هرز زده شده و در برخی مناطق به فضاهای سبز، درختان و اماکن و تجهیزات بوستان‌های مجاور هم آسیب وارد کرده است. این روزها که به دلیل افزایش دما و خشک شدن علف‌های هرز احتمال تکرار چنین حوادثی وجود دارد در گفت‌وگو با اهالی و مسئولان شهرداری علت وقوع این حوادث و اقدامات شهرداری برای جلوگیری از تکرار آتش‌سوزی در فضاهای سبز منطقه یک را بررسی کردیم.
روزهای پایانی خرداد ماه بود که توجه اهالی گلابدره به جای منظره زیبای بوستان دهکده که مثل حریری سبز روی خانه‌های قد و نیم قد محله سایه انداخته است به شعله‌های حریص آتش جلب شد. شعله‌هایی که به سرعت از زمین‌های کوهپایه‌ای بالادست به سوی بوستان، درختان و آلاچیق‌ها پیشروی می‌کرد تا عطش خود را با سوزاندن درختان قدبرافراشته بوستان فرو بنشاند. شاهدان عینی حادثه از آتش گرفتن علف‌های هرز زمین‌های بالادست بوستان و سرایت آن به بخشی از بوستان دهکده می‌گویند.
«محمدرضا ترابی گودرزی» عضو شورایاری محله که شاهد این حادثه بوده است می‌گوید: «آتش‌سوزی در بوستان دهکده بی‌سابقه بود. بهار امسال بارندگی خوبی در گلابدره داشتیم که باعث رویش علف‌های هرز در زمین‌های کوهپایه‌ای شد. حوالی ظهر وقتی گرمای هوا به اوج رسید، علف‌های خشک زمین‌های بالادست بوستان آتش گرفت و شعله‌ها خیلی زود به بخشی از بوستان دهکده سرایت کرد. خوشبختانه با حضور به موقع آتش‌نشانان، اهالی محله، نیروهای شهرداری و بسیج محله، آتش مهار شد و به جز آسیب جزئی به تعدادی از آلاچیق‌ها، درختان بوستان آسیبی ندیدند. » اگرچه آتش‌سوزی بوستان دهکده عمدی نبود و جرقه شعله‌ها با آتش گرفتن علف‌های خشک زده شد اما اهالی گلابدره نگران تکرار این آتش‌سوزی‌ها در دیگر مناطق مستعد آتش‌سوزی هستند.
گودرزی می‌گوید: «متأسفانه برخی از گردشگران با رها کردن ته سیگار، زغال و... در زمین‌های اطراف بوستان می‌توانند زمینه‌های آتش‌سوزی را فراهم کنند. از طرفی بوستان دهکده نگهبان ندارد و همین موضوع هم به این مشکل دامن می‌زند. به دلیل رویش علف‌های هرز در زمین‌های اطراف بوستان‌های سورتمه و بخشی از ضلع شمالی خیابان بوکان، در صورت رسیدگی نشدن احتمال آتش‌سوزی در این مناطق هم وجود دارد. »
- درختان و پرندگان در خطرند
زمین‌های کوهپایه‌ای اطراف شهرک صدف در انتهای خیابان وزارت امور خارجه هم یکی دیگر از مناطقی بود که در هفته‌های اخیر طعمه حریق شد. آتش‌سوزی علف‌های هرز و سرایت شعله‌ها به بخشی از درختان این محدوده اتفاق تازه‌ای نیست. اهالی از تکرار آتش‌سوزی طی چند سال اخیر و لزوم رسیدگی مسئولان شهری به این معضل می‌گویند. «زهرا ایمانی» یکی از ساکنان شهرک صدف در این‌باره می‌گوید: «بهار هر سال به دلیل بارندگی زیاد در این محدوده، دامنه کوه‌ها، سرسبز و پای گردشگران و کوهنوردان زیادی به این منطقه باز می‌شود. متأسفانه برخی گردشگران به دلیل نبود سطل زباله، بطری آب، نوشابه و حتی ته سیگار و زغال‌های قلیان را در طبیعت رها می‌کنند که همین عامل زمینه‌ساز آتش‌سوزی می‌شود. » آتش‌سوزی در این محدوده، همیشه با خطر آتش گرفتن درختان همراه بوده است. ایمانی می‌گوید: «طی چند سال اخیر قسمتی از زمین‌های بالادست درختکاری شده اما هر بار آتش به تعدادی از درختان سرایت می‌کند. از طرفی پرندگان بسیاری هم در این محدوده لانه‌سازی می‌کنند که متأسفانه شعله‌های آتش به تهدید جدی برای آنها تبدیل شده است. »
- بسیج نیروهای شهرداری برای جلوگیری از آتش‌سوزی
بارش‌های فراوان طی ماه‌های اخیر، رویش حجم زیادی از علف‌های هرز در فضاهای سبز شهری و در نتیجه آتش گرفتن علف‌های هرز با افزایش دما و گرم شدن هوا، مدیریت خدمات شهری شهرداری تهران را بر آن داشته تا با ابلاغ شیوه‌نامه‌ای برای علف‌زنی در فضاهای سبز، آتش‌سوزی‌ها را کنترل کند. با تأکید «سید حمید موسوی» شهردار منطقه یک، شهرداری این منطقه هم برای کنترل و جلوگیری از تکرار آتش‌سوزی‌ها، این روزها اجرای طرح علف‌زنی در فضاهای سبز را در دستور کار قرار داده است.
«مانی جعفریان» معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه یک با اشاره به آتش‌سوزی‌های اخیر در برخی فضاهای سبز منطقه می‌گوید: «امسال در قطعاتی که در بوستان‌های منطقه در اختیار پیمانکاران فضای سبز قرار دارد و به‌ویژه در قطعات جنگلکاری به دلیل بارندگی‌های خوب زمستان و بهار شاهد رویش حجم قابل توجهی از علف‌های هرز بودیم. با گرم شدن هوا، حجم انبوه علف‌های هرز به دلیل کم بودن رطوبت زمین و افزایش دما به علف‌های خشک تبدیل شده و زمینه برای آتش گرفتن علف‌های خشک مهیا می‌شود. در قطعات سبز منطقه، پیمانکاران موظف شده‌اند محدوده تحت پوشش خود را علف‌زنی و علف‌کشی کنند. در محدوده‌های جنگلی منطقه هم به دلیل مساحت زیاد این مناطق، این کار به وسیله دستگاه‌های علف تراش انجام می‌شود. » با توجه به مساحت زیاد بوستان‌ها و فضاهای سبز جنگلی در محدوده منطقه، شهرداری منطقه یک برای کنترل و جلوگیری از آتش‌سوزی علف‌های هرز دستورالعمل‌های تازه‌ای به پیمانکاران ابلاغ کرده است.
جعفریان می‌گوید: «با توجه به افزایش دما طی روزهای اخیر و بارندگی‌های خوب زمستان سال گذشته و بهار امسال، پیمانکاران موظف شده‌اند تعداد کارگران و دستگاه‌های علف تراش را برای اجرای طرح علف‌کشی افزایش دهند تا از بروز آتش‌سوزی در فضاهای سبز و زمین‌های بایر مجاور آنها جلوگیری شود. » معاون خدمات شهری شهردار منطقه یک درباره حادثه آتش‌سوزی هفته گذشته در بوستان گلابدره می‌گوید: «آتش‌سوزی اخیر بوستان گلابدره ابتدا در فضایی خارج از محدوده زیر نظر پیمانکاران فضای سبز شهرداری و از یک منطقه کوهپایه‌ای نظامی شروع شد. اگرچه دامنه آتش‌سوزی علف‌های هرز به بخشی از بوستان گلابدره سرایت کرد اما خوشبختانه به دلیل حضور به موقع نیروهای آتش‌نشانی، کارگران فضای سبز و عوامل منطقه نظامی، آتش‌سوزی به درختان و فضاهای سبز بوستان آسیبی وارد نکرد. »
- توصیه‌های کاربردی «محمد درویش» کارشناس و فعال محیط‌زیست
در دوره ترسالی در مناطق جنگلی و مرتعی، علف‌های بیشتری می‌روید. این علف‌ها با گرم شدن هوا، خشک و به شدت مستعد آتش‌سوزی می‌شود.
طولانی‌تر شدن دوره ترسالی باعث افزایش احتمال آتش‌سوزی در فصل گرم می‌شود.
شیشه‌های رها شده در طبیعت کاربردی شبیه ذره‌بین پیدا می‌کند و باعث آتش گرفتن علف‌های خشک می‌شود.
یک ته سیگار روشن یا کمپ غیراصولی برای برپایی آتش می‌تواند زمینه‌ساز این آتش‌سوزی‌ها شود.
خاموش کردن آتش با بالگرد به دلیل دمیدن هوا و اکسیژن‌گیری مراتع آتش‌گرفته باعث افزایش آتش می‌شود. به همین دلیل خاموش کردن آتش با بالگرد در دنیا منسوخ شده است.
باید کمپ‌های آماده در مناطق حساس و مستعد آتش‌سوزی توسط سازمان جنگل‌ها و سازمان محیط‌زیست راه‌اندازی شود و در اختیار تشکل‌های مردم‌نهاد قرار بگیرد.
دولت یک شماره ۳ رقمی اعلام کند تا مردم بلافاصله با دیدن آتش، از این طریق موضوع را به نیروهای امدادی اعلام کنند.