با توجه به این که در جامعه امروز نسبت به گذشته شکل خانواده‌ها از نظر جامعه‌شناختی تغییر کرده و جوانان امروز نیازهایشان به‌مراتب متفاوت از گذشته است این پیچیدگی‌ها بیش از پیش خودنمایی می‌کنند.
جوانان امروز از نظر اقتصاد، اشتغال و تحصیلات توقعاتی دارند که به هیچ وجه مورد توجه جوانان دوران گذشته کشور نبوده است. با توجه به این مسئله انجام یک کار کلان در زمینه ازدواج نیاز به مطالعات دقیق در زمینه نیازسنجی و نیازمندی جوانان دارد. به عبارتی باید تحقیقاتی هر چند بلندمدت در میان جوانان انجام شود تا از نزدیک خواسته‌ها و مشکلات آنها در امر ازدواج دیده و شنیده شود.
با این حساب نمی‌توان صرف برنامه‌ریزی نهادها و سازمان‌های مرتبط در زمینه ازدواج، بدون اینکه از بطن جامعه و میان جوانان نظرخواهی شود، برنامه‌ای منسجم برای ازدواج جوانان طراحی کرد.
هر چند که همکاری و هماهنگی میان نهادهایی که می‌توانند در تسهیل امر ازدواج مؤثر باشند مهم است، اما این کار باید در راستای خواسته‌ها و نیازهای جوانان انجام شود تا از لحاظ اجرایی نیز به کار آید.
ضمن اینکه در مقوله ازدواج موارد متفاوتی دخیل است و طرح برنامه در این مورد نیازمند تحقیقات وسیع کارشناسانه است و نمی‌توان به‌صورت بخشنامه‌ای و کلیشه‌ای به حل این مسئله پرداخت.
یکی از این مقولاتی که می‌تواند تاثیر بسیاری در بی‌میلی جوانان به ازدواج داشته باشد، نداشتن شغل ثابت و تمکن مالی آنهاست. جوانی که احساس می‌کند توان چرخاندن پایه‌های یک خانواده را ندارد هرگز به سمت ازدواج و تشکیل خانواده نمی‌رود.
از سوی دیگر، با افزایش روز افزون ظرفیت دانشگاه‌ها و در نتیجه افزایش تعداد جوانان تحصیلکرده افراد تمایلی به انجام کارهای یدی ندارند و تلاش می‌کنند تنها در رشته تحصیلی خود مشغول به کار شوند. بنابراین قدم اول برای حل و فصل مشکل ازدواج باید در زمینه ایجاد اشتغال و به کارگیری جوانان در مشاغل مختلف باشد.
از دیگر سو پرداخت مبالغ کم برای وام ازدواج با توجه به میزان تورم موجود در جامعه، نمی‌تواند گره‌ای از مشکلات اقتصادی جوانان بگشاید؛ چرا که این مبلغ حتی برای اجاره محل سکونت هم کافی نخواهد بود و در نتیجه در افزایش میزان ازدواج تاثیر محسوسی ندارد.
موضوع دیگر در این بحث دیدن شکست در زندگی مشترک اطرافیان است؛ با توجه به افزایش میزان طلاق به‌خصوص در سال‌های ابتدایی زندگی، آنان، دوستان و همسالان خود را می‌بینند که در زندگی شکست خورده و مجبور به جدایی شده‌اند. این موضوع ترس از آینده و ناامیدی نسبت به زندگی مشترک را برای جوانان به‌دنبال خواهد داشت و نوعی رخوت در تشکیل خانواده را برای آنان به‌دنبال دارد.
*جامعه‌شناس
و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد