لاله غزالی - همشهری آنلاین: پس از انتشار گزارشی از وقف قطعه‌ای از کوه دماوند در روزنامه همشهری و واکنش اوقاف ، کنشگران محیط زیست توجیهات اوقاف را نپذیرفتند و حتی در این زمینه اسنادی از وقف کوه دماوند هم منتشر شد.
اما از سوی دیگر یک سوال مطرح است؛ اصلا می‌شود عرصه‌های طبیعی و یا ثبت ملی شده را وقف کرد؟ هرچند فردی مانند نعمت احمدی می‌گوید هاشمی نتوانست دانشگاه آزاد را وقف کند جنگل‌های هیرکانی چطور وقف شدند؟ اما ماجرای واگذاری ۵۶۰۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی (معادل ۵۱۸۵ زمین فوتبال) که به عنوان میراث جهانی بشر ثبت شده‌اند، به یک فرد به استناد برگه‌سندی از دوره قاجار، نشان می‌دهد احتمال چنین چیزی وجود دارد و تلاش سازمان جنگل‌ها هم برای پس‌گیری این زمین که برخی با مساحت یک استان معادل دانسته‌اند فایده نداشته است.
با این حال، عباس محمدی فعال محیط زیست در گفتگو با همشهری‌آنلاین در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد کسی بتواند برای بخشی از طبیعت - حالا کوه یا بیابان - سند بگیرد و مالکیت آن را داشته باشد که بتواند آن را وقف کند، گفت: در قوانین ما امکانش هست و موارد قانونی متنوعی دارد. یکی این است که شما در جایی تصرف قبلی و حقوق مکتسبه داشته‌اید. یعنی مثلا در بیابان درخت کاشته و چند سالی وقت گذاشته‌اید و الان به باردهی رسیده. در حقوق ما به این مساله می‌گویند حقوق مکتسبه. البته این داستان به نظرم خیلی ایراد دارد ولی به هر صورت محملش وجود دارد.
-
وقف کردن دماوند اشتباه است
محمدی درخصوص وقف بخشی از دماوند توضیح داد: وقف کردن مشخصا درباره دماوند - صرف نظر از اینکه این سبک وقف کردن درست است یا نه، صرف نظر از اینکه آن سندی که آقایان به آن استناد کرده‌اند یک سند معتبر است یا نه - اینکه یک جایی را که نماد سرزمین ایران است به عنوان جایی را در نظر بگیریم که از آن می‌شود درآمد داشت (به معنای اقتصادی و پول که می‌توان آن را صرف امور خیریه کرد) - کاملا اشتباه است.
وی ادامه داد: وقف یعنی اینکه شما یک مالی را در اختیار یک تشکیلات یا متولی می‌گذاری و می‌گویی از محل درآمد آن مثلا یک بیمارستان یا مسجد را اداره کن. دماوند این را در ذات خودش ندارد و نمی‌تواند چنین درآمدی داشته باشد، مگر اینکه شما بخواهید معدن‌کاری کنید یا به عنوان مرتع در آن گوسفند بچرانید که این می‌شود استفاده کوتاه‌مدت.
-
سازمان اوقاف دماوند را به نام ملت ایران بزند
دماوند به عنوان نماد ملی ما ارزش معنوی فوق‌العاده زیادی دارد. برای مثال، الماس کوه نور در موزه جواهرات است. شما می‌توانید آن را وقف کنید؟! آن جواهر منحصر به فرد در جای خودش برای مملکت درآمدزایی دارد اما اینکه اظهار مالکیت یا وقف آن را بکنی، خطاست. من خودم در تمام عمرم یک بار وقت کرده‌ام بروم موزه و این الماس را از پشت شیشه ببینیم ولی این برایم خیلی مهم است که این جواهر در ایران بماند.
این فعال محیط زیست گفت: واقعا باید این سوال را از سازمان اوقاف پرسید شما چطور با یک جواهر منحصر به فرد چنین رفتاری می‌کنید. شما بزرگان مملکت هستید و باید برای مردم الگو باشید، مثل بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی و... . بنیاد را از این جهت می‌گویم که در همین منطقه مِلار سال‌ها معدن داشته و کامیون کامیون از دماوند کَنده و به عنوان پوکه برده است. البته حالا دو، سه سالی است این کار با حکم قضایی متوقف شده.
وی افزود: من عقیده‌ام این است که اگر هم برای خودشان حقوقی در دماوند متصور هستند، باید بیایند صاف و پوست‌کنده - راه‌های عرفی و شرعی آن را هم خودشان بلدند - بگویند این در اختیار کل مملکت است و منافع آن هم به کشور می‌رسد و هیچ‌گونه طرح اقتصادی و درآمدزایی به معنای رایج آن از اینجا نداریم.
-
با کلمات بازی نکنید
محمدی در تحلیل تکذیبیه‌ها و توضیحات اوقاف دراین باره می‌گوید: حالا اوقاف آمده است و می‌گوید مساله بر سر مرتع مِلار است و کوه دماوند نیست. لطفا با کلمات بازی نکنید و روی احساسات و عواطف مردم پا نگذارید. این مردم واقعا به اندازه کافی در تنش روانی هستند، از همه جهت.
او گفت: سازمان اوقاف اعلام کرده یک عده دارند فضاسازی می‌کنند و حرفی که اینها می‌زنند «مصداق بارز تشویش اذهان عمومی است و عموما از سوی رسانه‌های ضد انقلاب به چنین اخبار کذبی دامن زده می‌شود»، اما دقیقا این سازمان اوقاف است که دارد اذهان مردم را مشوش می‌کند. من که امروز داشتم می‌رفتم سر کارم، الان ذهنم خراب است. الان من با هر کسی حرف می‌زنم، از آدم‌های عادی تا مثل من که در حوزه محیط زیست و کوهنوردی هستم - برافروخته شده‌اند. این یک جور ایجاد التهاب است. من و هزاران نفر دیگر همانند من حاضریم برای دماوند به عنوان ناموس و نماد ملی‌مان هر کاری از دستمان برمی‌آید، انجام دهیم.
-
کلِ دماوند مرتع است
این فعال محیط زیست با اشاره به توضیح سازمان اوقاف که «بخش موقوفی مورد بحث کوه دماوند نیست و مرتع است»، گفت: نکنید این کار را. این واقعا توهین به شعور مردم است که می‌گویید اینجا مرتع است و دماوند نیست. بنا به یک تعریف، هر کوهی مرتع است و دماوند هم کلش مرتع است؛ مرتع به معنی چمنزار و علفزار که توی آن گوسفند هم بچرانیم.
این فعال محیط زیست گفت: دماوند یک توده کوهستانی است که از ارتفاع ۱۷۰۰-۸۰۰ متر از سطح دریا شروع می‌شود تا ۵۶۰۰ متر، اسم این دماوند است، حالا شما بیا بگو نه، اینجا دماوند نیست، اینجا مرتع است. این واقعا به مسخره گرفتن شعور مردم است. این خبر - چه راست باشد چه دروغ - از سازمان جنگل‌ها و مراتع بیرون آمده است و به نظر من، سازمان ثبت اسناد و سازمان اوقاف در هماهنگی با هم دارند اذهان مردم را مشوش می‌کنند و پا روی احساسات مردم می‌گذراند.
-
دماوند ناموس مملکت است
محمدی گفت: دماوند ناموس مملکت است، شما الان روی حساس‌ترین نقطه کشور انگشت گذاشته‌اید؛ کوهی که شما باید برای حفاظت آن تلاش کنید. اگر شما اینجا معدن یا دام دارید، باید به عنوان بزرگان مملکت از منافع خودتان برای منافع بینِ نسلی صرف نظر کنید. دماوند شاید برای میلیون‌ها نفر ایرانی طی هزاران سال درآمدزایی داشته باشد ولی این را به عدد و رقم و پول روزمره نمی‌توان درآورد. خواهشم این است که خود اوقاف و ثبت اسناد سند این کوه را به نام ملت ایران بزنند.
این فعال محیط زیست گفت: اوقاف با این حرف می‌خواهد زمان بخرد و سند بگیرد - یا سند گرفته و یک سند دیگر بگیرد - و این مصداق بارز تشویش اذهان عمومی است.
بیشتر بخوانید: