وقف و موقوفات
-
مسجد سادات هندی یادگار یک گاراژدار | ماجرای مکانیک محله امیربهادر و مسجد سادات هندی
مسجد سادات هندی محله امیربهادر را نه هندی‌ها ساختند نه در آن نماز خواندند. اینجا یادگار یک گاراژدار مومن به نام «حاج حبیب الله سادات» است که چون پدر بزرگش مبلغ دینی در هند بوده به این نام معروف شده. حاج حبیب با وقف اموالش یک کافه عرق فروشی را به مسجد و کتابخانه و یک گاراژ را تبدیل به حسینیه کرد.
-
ردپای دختر فتحعلی شاه در محله نعمت‌آباد
نام یکی از محله‌های قدیمی تهران یعنی نعمت‌آباد با اسم یکی از دختران قاجاری گره خورده است؛ چرا که هنوز هم درآمدهای حاصل از اجاره زمین‌های این محله، صرف محل‌هایی می‌شود که او وصیت کرده است.
-
این بازیکن پرسپولیس خانه‌اش را وقف کرد | تصمیم عجیب یک روستایی برای وقف سیم کارت رندش
افراد مختلفی در دهه‌های مختلف بخشی از اموال خود را برای وقف خرج کرده‌اند و در کنار نام‌های شناخته‌شده‌ای مانند حاج حسین آقا ملک، نام یکی از بازیکنان مشهور پرسپولیس که خانه خود را وقف کرده، نیز وجود دارد.
-
یادگارهای ماندگار نوش‌آفرین‌خانم در طرشت
نام نوش‌آفرین‌خانم برای اهالی قدیمی طرشت نامی آشناست؛ بانوی خیر و واقف دلسوزی که مالک اراضی وسیعی در غرب تهران بود و املاک خود را که اکنون بخش اعظمی از آن به محله‌های مسکونی تبدیل شده وقف امور عام‌المنفعه و خدمت‌رسانی به مردم کرد. در ادامه با موقوفات این بانوی نیکوکار آشنا شوید.
-
قرآن کریم نخستین کتابی است که در فرهنگ اسلامی وقف شد
نخستین کتابی که وقف شد چه بود؟ | وقف دانایی از مصحف شریف شروع شد
وقف، از سنت های حسنه در دین مبین اسلام و یادآوری یکی از آیین های نیک مسلمانان، وقف کتاب است؛ عمل شریف و انسان دوستانه ای که در نوع خود بی نظیر و در عین حال فرهنگساز است
-
این قنات‌ها خشک نمی شوند
سیراب کردن مردم تهران تا واپسین سال‌های حکومت قاجار و در دوره احمدشاه به وسیله ۴۸ رشته قنات وقفی و خصوصی انجام می‌شد. وجود همین قنات‌ها در تهران بود که باعث به‌وجود آمدن مشاغلی همچون سقایی، میرابی، بشکه‌داری و آب برداری شد که وظیفه صاحبان این مشاغل رساندن آب به روش‌های گوناگون به مردم شهر بود.
-
روایت تلاش ۶ دهه فعالیت بنیاد فرهنگی البرز
این جایزه، نخبگان را از مهاجرت پشیمان کرد
شاید همان لحظه‌ای که دریافت جایزه البرز خستگی چند دهه تلاش علمی صادقانه و بی‌هیاهو را از تن دکتر اخوان به در کرد، همان لحظه‌ای باشد که روح واقف باسخاوت جایزه البرز به آرامش رسیده باشد.
-
ماجرای ساخت دوست کامی های پایتخت
مظهر پاکی در سازه‌های وقفی پایتخت
اگر به بازار تهران و مساجد داخل آن رفته یا در حرم برخی از امام‌زادگان قدیمی، احتمالا جام‌های بزرگی را دیده‌اید که جنسش از سنگ است. درگذشته با توجه به حرمت آب و برای رفع عطش رهگذران و حتی گرفتن وضو، این جام‌ها توسط هنرمندان با طراحی نقوش اسلامی و خط ساخته شده و عده‌ای هم آنها را انفاق می‌کردند.
-
مردم تهران قدیم با یک جرعه نوشیدنی خنک و زلال همدیگر را مهمان می‌کردند
نذری به زلالی و گوارایی آب
از گذشته‌های دور تاکنون نذر آب در میان مردم کشورمان مرسوم بوده است و این پیمان هم مانند بسیاری از سنت‌ها، روایت‌های خواندنی پنهانی در دلش دارد که در هر دوره تاریخی با دیگری متفاوت بوده است.
-
بیشترین واحد ساختمانی وقفی در کدام محله است؟ | تاجر کتاب؛ رکورددار رقبه
موقوفه مرحوم عبدالوهاب تهرانی در حال حاضر بیشترین رقبه (واحد ساختمانی) را در استان تهران دارد.
-
کار بزرگ سه مرد برای اهالی سه محله معروف پایتخت
گوشه و کنار پایتخت هرجا که سرک بکشید به واسطه افراد دست به خیر از سال‌های دور و نزدیک، موقوفات بسیاری باقی است؛ از مسجد و مدرسه گرفته تا آب‌انبار و قنات.
-
این استاد دانشگاه ۵۰ مدرسه ساخت | محبوب عشایر و اهالی روستاهای دورافتاده
«هیچ دانشجو و دانش‌آموزی نمی‌بایست به جهت فقر مالی، ترک تحصیل کند.» این شعار و رویکرد بنیاد موقوفات دکتر «عباس مصلی‌نژاد» است؛ بنیادی که از سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را با هدف حمایت از تحصیل دانش آموزان و دانشجویان آغاز کرد.
-
مرحوم عباسقلی طرشتی، بزرگترین واقف آقا
وقف به نیت عزای سالار شهیدان
نگاهی به سندهای وقفی روستاهای منطقه 2 تهران نشان می‌دهد که زمین داران و باغداران برای بهره مندی از ثواب و حفظ اموالشان به نفع مردم، بخشی یا تمام زمین‌های خود را وقف عام می‌کردند.
-
وقتی زرتشتی‌ها واقف مسجد، مدرسه و بیمارستان شدند
در تهران یکی از وقف‌های عجیب و غریب وقف اقلیت‌هاست. یکی از واقفان بزرگ زرتشتی در تهران، ارباب کیخسرو شاهرخ است که سال‌ها رئیس انجمن زرتشتی‌ها و نماینده اقلیت‌ها در مجلس تهران بود.
-
چرا بخش بزرگی از بازار تهران وقفی است؟ | واقفان بزرگ بازار کیستند؟
شاید برایتان جالب باشد بدانید که بخش وسیعی از بازار تهران وقفی است. تقریباً تمام‌سراهای بازار بزرگ تهران، بسیار قدیمی و تاریخی هستند و بیشتر مغازه‌های بازار هم وقفی‌اند.
-
جالب‌ترین وقف‌های پایتخت | از زنانه‌ترین وقف تا نخستین وقف سایبری دنیا در تهران
تهران از گذشته تا امروز با فرهنگ وقف درآمیخته است و واقفان بزرگ پایتخت دارایی‌های خود را با نیت‌های مختلفی چون درمانی، آموزشی، فرهنگی و... وقف عام کرده‌اند. این میان اما برخی موقوفه‌ها و واقفان تهران داستان‌های جالبی دارند.
-
ماجرای والی خراسان و نخستین بخشش ابدی‌اش | امام به اینجا لقب فیضیه تهران داد
قصه وقف حوزه علمیه و مدرسه مروی که امام خمینی (ره) لقب فیضیه تهران را به آن داد، قصه مردی است که با وقف آن کانون علم و دانش اسلامی را در تهران بنا نهاد.
-
اسرار سینما فردوسی در خیابان انقلاب | چه کسی در مجلس گفت به‌اندازه خاک سوئیس ملک دارد؟
سینما فردوسی یا سینما رویال سابق در میدان فردوسی یکی از وقف‌های جالبی بود که از سوی مهدی باتمان‌قلیچ، سرمایه‌دار معروف و از ملاکان بزرگ ایران، برای انجام امور عام‌النغعه اختصاص داده شد. وقف این سینما ماجرای جالبی داشت که خواندن آن خالی از لطف نیست.
-
قصه آبدار حیاتی‌ترین وقف‌ها در پایتخت | سردار و وزیر در کوچه قجرها و گذر مهدی‌موش
تهران این کهنه پایتخت ایرانی در روزگاری که یک روستای کوچک و بی‌نام ونشان بود، آب کافی داشت و به همین دلیل باغ‌ها و درختان پرمیوه‌ای داشت و چشمه، رودخانه و قنات ۳ منبع تامین کننده آب پایتخت بودند.
-
حقایقی درباره دانشگاه تهران | ۲میلیون مترمربع عرصه ویلایی و زمین پردیس ابوریحان از کجا آمد؟
دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور و بزرگترین دانشگاه ایران، بعد از آستان قدس، دومین نهاد کشور در دریافت وقف و هدایا است. این دانشگاه از زمان تاسیس در سال ۱۳۱۳، کانونی برای وقف علمی بوده است و از همان ابتدای تاسیس افرادی طی سال‌های مختلف به دانشگاه کمک کرده‌اند.
-
«انستیتو پاستور»؛ بی‌نظیرترین وقف درمانی تهران | برای آنکه دارو کمیاب و قلیل‌الوجود نباشد
بزرگترین وقف درمانی تهران به مرکز «انسیتو پاستور» تعلق دارد که عبدالحسین میرزا فرمانفرما نقش مهمی در ایجاد و ساخت آن داشته است.
-
بزرگترین بانوی واقف تهرانی کیست؟ | ۵ محله روی موقوفات نوش‌آفرین خانم قد کشید
واقف بخش وسیعی از زمین‌های غرب تهران یک بانوی خیر است که ساکن محله سنگلج بود و در سن ۴۲سالگی بخشی از اموالش را وقف نیازمندان کرد.
-
متفاوت‌ترین واقف ایران که بود؟ | این مرد یک میلیون متر مربع از اموالش را وقف کرد
برای آموزش زبان فارسی دغدغه داشت و تمام عمر برای این هدف تلاش کرد. نامش با زبان فارسی گره خورده و موقوفه‌های خاص او به نماد وقف فرهنگی در کشور تبدیل شده است. مرحوم دکتر «سید محمود افشار» را می‌گوییم؛ کسی که یادگار ماندگارش در شمیران پاتوق علاقه‌مندان به موضوعات تاریخی و ترویج زبان فارسی است.
-
وصیت‌نامه وجیهه‌الملوک و نجات مسجد چهل‌متری سنگلج
در دل محله قدیمی سنگلج مسجدی قرار دارد که اهالی اعتقاد دارند نام و همچنین ساده و بی آلایش بودن فضای این مسجد، آنها را به یاد کربلا و وقایع تلخ برای طفل ۳ساله سالار شهیدان می‌اندازد. آنها می‌گویند به اینجا دست نزنید! اینجا ما را یادکربلا می‌اندازد.
-
درباره زنی که اموالش مصادره شد، نامش نه | یکی از اولین‌های محله مهرآباد را ببینید
در روزگاری که پای زنان ایرانی به سختی به سیاست و تاریخ باز می‌شد، کتیبه‌هایی نوشته شدند که نام یک زن به عنوان واقف و متولی روی آنها به چشم می‌خورد. جالب است که نخستین مسجد منطقه ۹شهر تهران را یک بانو وقف کرده است. بانویی که به خاطر وقفیات بسیارش، شناخته شده است.
-
درباره معماری کم‌نظیر مسجد ضدزلزله| وقف ماندگار توران خانم و همسر تاجرش
آنچه مسجد ولی‌الله اعظم (عج) تهران را از باقی مساجد متمایز می‌کند معماری خاص و کم‌نظیر آن است. مسجدی که ملکه توران و همسرش آن را ۶۴ سال پیش ساختند.
-
نخستین تکیه ری در دوره شاه طهماسب صفوی پایه گذاری شد | 4 قرن عزاداری در جوار سیدالکریم
شیعیان و ایرانیان صدها سال است به نشانه عشق‌ورزی به ساحت مقدس سلطان مملکت عشق، امام حسین(ع) و نشان دادن ارادت خود به ائمه اطهار(ع)، در هیئت‌های مذهبی و تکایا عزاداری می‌کنند. یکی از این مکان‌های مذهبی، «تکیه نفرآباد» نام دارد که از آن به عنوان نخستین تکیه ری یاد می‌شود.
-
مالاریاشناس برتر جهان برای تهران چه کرد؟ | تاثیر یک تصمیم بزرگ قبل از مرگ؛ از تجریش تا پاستور
شاهان قاجار به گشت‌وگذار در اروپا علاقه زیادی داشتند، حتی شده با قرض گرفتن یا امتیاز دادن به دولت‌های بیگانه، پول جمع می‌کردند تا به ممالک راقیه سفر کنند.
-
فعالیت خیریه محمدمهدی صبوحی به وقف زمین مسجد مهدیه، دارالایتام، مدرسه علوم دینی و درمانگاه محدود نبود
قهرمان محله | تاجر خوشنام میدان قیام؛ از صادرات پوست تا دیدار با آیت‌الله و ساخت مسجد اعظم
در گوشه‌ای از مسجد مهدیه تهران، آرامگاه مردی است که نه تنها در زمان حیاتش منشا خیر و برکات بسیاری بود، بلکه باقیات‌الصالحاتی از خود به جای گذاشت که نیم قرن پس از مرگش، روزی نیست که اهالی محله شوش و نمازگزاران مسجد از او به نیکی یاد نکنند و فاتحه‌ای بدرقه راهش نکنند.
-
بانو «عزت‌ملک ملک»؛ دختری که دنباله‌رو پدرش طلایه‌دار کاروان بانوان نیکوکار و جاودانه تهران شد
وقف برای حفظ و هویت فرهنگ ایرانی
یکی از بانوان فرهیخته تهرانی که مروج سنت حسنه وقف بود، بانو «عزت‌ملک ملک»، دختر مرحوم حاج «حسین آقاملک» است؛ بانویی که درس ایثار و گذشت و علاقه به اعتلای فرهنگ را در مکتب پدر آموخت تا فرزند خلف آموزه‌های پدرباشد. در این باره با «مهدی یساولی»، مدیر روابط‌عمومی موسسه و کتابخانه ملک، گفت و کرده‌ایم.