همشهری آنلاین: عامل بیماری بعدها در سال ۱۹۵۶ به همراه علائم مشابه در کنگو واقع در قاره آفریقا شناسائی و به همین علت نام این بیماری ترکیبی از هر دو منطقه، کریمه و کنگو انتخاب شد.
امروزه در بیشتر کشورها به خصوص کشورهای همسایه ایران، ویروس این بیماری و یا آنتی‌بادی مربوط به آن شاسایی شده است. در ایران برای اولین بار در یک مطالعه روی کنه‌های جدا شده از دام‌ها در سال ۱۳۵۷ شمسی مشخص شد که این کنه‌ها آلوده به ویروس عامل CCHF هستند که منشاء آن دام‌های آلوده واردشده از مناطق شرقی کشور اعلام شد.
عامل بیماری
عامل بیماری ویروسی از خانواده بونا ویریده (Bunyaviridae) و جنس نایرو ویروس (Nairovirus) است. این ویروس دارای پوشش پروتئینی (Envelop) است.
مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سانتیگراد بمدت ۳۰ دقیقه از بین می‌رود، بنابر این پختن گوشت و یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود، ضمنا ویروس می‌تواند در خون به مدت ده روز در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد مقاومت کند.
صابون و مایعات یا مواد شستشودهنده با اینکه ویروس را از بین نمی‌برند ولی می‌توانند آن را تا حدی غیر فعال کنند.
راه‌های انتقال بیماری
گزش کنه یکی از راه‌های مهم ابتلا به بیمای تب کریمه است. کنه‌ها از طریق گزش، حیوانات مختلف از جمله گاو، گوسفند و بز را مبتلا می‌کنند. غیر از کنه، اغلب حشرات دیگر نیز با تغذیه ازخون دام‌های مبتلا، می‌توانند بیماری را به سایر حیوانات یا انسان انتقال دهند.
پرندگان حاوی کنه به خصوص پرندگانی که بطور فصلی کوچ می‌کنند می‌توانند در صورت آلودگی بیماری را به نقاط مختلف پراکنده کنند.
انسان در اثر تماس مستقیم با خون و ترشحات یا بافت‌های آلوده دام و همچنین کارکنان بیمارستان مثل پزشکان، پرستاران، بهیاران، در اثر تماس با افراد بیمار و وسایل آلوده آنها دچار این بیماری می‌شوند.
مهمترین راه انتقال که معمولا منجر به مرگ می‌شود مصرف جگر خام یا نیم‌پز است.
علائم بیماری در دام
پس‌از یک دوره ۳ تا ۱۲ روزه عفونت خونی در دام‌ها ایجاد می‌شود و گاهی در حالت حاد خونریزی در مخاطات بدن یا پرخونی دیده می‌شود. دام‌ها می‌توانند پس از یک هفته به عنوان ناقل بیماری ویروس را از خود دفع می‌کند.
علائم بیماری در انسان
این بیماری درانسان به صورت‌های حاد، تحت حاد، خفیف یا فرم مخفی گزارش شده است. در فرم حاد پس‌از عفونت خونی، علائم تب و سردرد، درد عضلانی، لرز، گلودرد، درد شکم، تهوع و استفراغ، اسهال، پرخونی ملتحمه چشم و حساسیت به نور دیده می‌شود.
بین روزهای سوم تا ششم از شروع علائم، دانه‌های قرمز جوش‌مانندی درسطح بدن به خصوص روی سینه، دست و پا و مخاط‌های بدن ایجاد می‌شود. در فرم شدید در اثر شدت بیماری لکه‌های خونریزی در زیر پوست مشاهده شده به همراه خون‌دماغ، استفراغ خونی، ملنا (مدفوع خونی در اثر خونریزی در دستگاه گوارش) و خونریزی رحمی است.
تداوم اسهال و از دست رفتن مایعات بدن، خونریزی مغزی و نارسائی ریوی ممکن است موجب مرگ شود. بیمارانی که بدن آنها در برابر بیماری مقاومت کند از روز دهم به بعد همراه با محو شدن لکه‌های خونریزی بهبودی می‌یابند.
دوره نقاهت ممکن است تا ماه‌ها طول بکشد و با عوارضی مثل اختلال در CNS، رعشه و غش، کما و خونریزی مغزی، سقط جنین، ریزش مو، تورم مفاصل و اعصاب، زردی در اثر تورم کبد، اختلال در بینایی و شنوائی، لخته گسترده داخل رگ به همراه ضایعات کلیوی، قلبی و مغزی همراه باشد.
روش تشخیص
درهفته اول بیماری و درمرحله تب، با نمونه‌گیری از خون، بافت کبد، طحال، کلیه و غدد لنفاوی می‌توان ویروس را شاسایی کرد. همچنین با اندازه‌گیری SGOT و SGPT می‌توان به عفونت ویروس در کبد پی برد.
راه‌های درمان
برای درمان بیماری تب کریمه، غیر از مصرف داروی Ribavirin که برای درمان تب‌های هموراژیک باسندرم کلیوی مؤثر است می‌توان از تزریق خون و ویتامین‌ها، یا مایعات جایگزین آن برای کنترل حجم خون استفاده کرد.
راه‌های پیشگیری
بهترین راه پیشگیری محافظت در برابر گزش کنه و دیگر حشرات است. باید برای دام‌ها در طی دوره پرواری چندین نوبت از سم‌پاشی یا حمام ضدکنه استفاده کرد. وقتی بیمار مبتلا به این بیماری در بیمارستان بستری شود خطر انتقال عفونت در داخل بیمارستان وجود دارد. ایزوله کردن و قرنطینه شخص بیمار، ضدعفونی وسائل در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد بمدت یک ساعت، استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده برای وسایل، پوشیدن دستکش ضخیم، کلاه و عینک از جمله راه‌های پیشگیری است.