همشهری آنلاین - شقایق عرفی نژاد: با اینکه در سال‌های اخیر تغییرات زیادی در نگاه مردم به حیوانات بی‌صاحب شهری صورت گرفته و در مرکز شهر هم افراد و گروه‌هایی دیده می‌شوند که غذا در اختیارشان می‌گذارند، اما این کافی نیست. درباره نحوه صحیح غذارسانی به حیوانات و نقش شهرداری‌ها در حمایت از آنها با دکتر «روزبه مریدپور» متخصص جراحی حیوانات و شاغل در بیمارستان دامپزشکی حمیدرضا فتاحیان صحبت کردیم.
به نظرتان غذارسانی‌هایی که توسط افراد انجام می‌شود، درست و اصولی است؟
خیر. بسیاری از مواقع مردم به دلیل اینکه احساساتشان بر منطقشان غلبه می‌کند، راه درستی برای غذارسانی انتخاب نمی‌کنند. فرض کنید خانمی با ماشین گوشه جاده توقف می‌کند و با یک کیسه غذا به طرف سگ‌ها می‌رود. در این کار خطرات زیادی وجود دارد، از دزدی ماشین تا تصادف و اینکه ممکن است سگ‌ها از فرط گرسنگی به آن فرد حمله کنند. بسیاری مواقع مردم غذای مناسبی هم به این حیوانات نمی‌دهند. اینکه چندکیلو استخوان را که آشغال گوشت به آن چسبیده، به‌صورت خام در هوای گرم به حیوان بدهیم، به او لطف نکرده‌ایم. این کار بیشتر به آنها ضرر می‌رساند. در مورد عقیم‌سازی هم کار اصولی معمولاً انجام نمی‌شود. خیلی مواقع این کار در محیط‌های آلوده پناهگاه‌ها انجام می‌شود و نتیجه‌اش فقط تحمیل یک درد یا عفونت به حیوان است.
مدیریت شهری چطور می‌تواند در این زمینه نقش بازی کند؟
وقتی می‌خواهیم‌کاری کنیم باید نوآوری داشته باشیم. اگر شما با هر ابزار و ماشین غذادهی و با بهترین غذاهای روز دنیا اما با همین روش فعلی شروع به غذادهی به حیوانات کنید، چیزی عوض نمی‌شود.
منظورتان چیست؟
منظورم نگاه مدیریتی و سیاستی است. باید در این مسیر نوآوری اتفاق بیفتد. مدیران شهری ما مدتی کارهایی می‌کنند، اما این کارها مستمر نیست و نوآوری در آن وجود ندارد و به همین دلیل ابتر می‌ماند. نکته بعدی این است که مطالعات گسترده‌ای در زمینه حیوانات شهری بی‌صاحب در دنیا انجام شده است که به راحتی از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند. باید افرادی این مطالعات را بررسی کنند و الگوهای روز دنیا را به کار گیرند. این را هم باید اضافه کنم که نباید به فکر یک راه‌حل سریع باشیم. چون این جور راه‌حل‌ها بازده خوبی ندارند. به‌خصوص وقتی می‌خواهیم یک پروژه بزرگ فرهنگی را پایه‌ریزی کنیم.
برای رسیدن به راه‌حل درست چه پیشنهادی دارید؟
باید افرادی که در این زمینه دلسوز و آگاهند و تحقیقاتی را که در دنیا انجام شده، مطالعه کرده‌اند، جمع شوند و یکبار برای همیشه این مسئله را در ایران حل کنند. همان‌طور که کشور همسایه ما، ترکیه، این اتفاق افتاد. یعنی یک نفر در یکی از نواحی شهرداری استانبول شروع به انجام کار درست و بنیادی کرد و افرادی که حیوان‌دوست بودند، پشت او ایستادند و امروز در این کشور تمام حیوانات بی‌سرپرست عقیم شده‌اند، چیپ کنترل دارند و مدام توسط شهرداری پایش می‌شوند و واکسیناسیونشان انجام می‌شود. دستگاه‌هایی در خیابان‌های این شهر وجود دارد که مردم می‌توانند باانداختن زباله‌های خشک در این دستگاه‌ها غذا در اختیار حیوانات بگذارند. این می‌تواند برای ما هم الگوی بسیار خوبی باشد. ما «ان. جی. او»های فراوانی داریم که همه آنها فعال اما بی‌نظم و ناآگاهند. اینها با جان و دل کار می‌کنند و به حیوانات غذارسانی می‌کنند و عقیمشان هم می‌کنند. اما نقش مدیریت شهری بسیار مهم است. مدیریت شهری باید سیاست‌هایی را که تا به حال داشته عوض کند و نوآوری که اعتبارش را از علم گرفته باشد، وارد کارش کند.
جدا از اینکه غذارسانی به حیوانات و کنترل آنها از سوی شهرداری برای خود حیوانات مفید است، این کنترل و پایش چه تأثیرات دیگری دارد؟
این کار جنبه‌های اجتماعی، بهداشتی، سیاسی، فرهنگی و بین‌المللی بسیار خوبی دارد. وقتی شهرداری بتواند حیوانات شهری را کنترل و غذارسانی و عقیم‌سازی کند، تأثیرات بسیار خوب فرهنگی در داخل و خارج کشور خواهد داشت. دولت هم می‌تواند با انجام این کار بسیاری از بیماری‌ها را کنترل کند. ولی هیچ اراده‌ای برای این کار وجود ندارد. الان کارهای نسبتاً خوبی در شهرداری مثل ایجاد پناهگاه اصلی در حال انجام است، اما راه درازی داریم تا اینکه ادعا کنیم زندگی استانداردی برای حیوانات شهری ایجاد کرده‌ایم.
ما مشکلات زیادی در کشور داریم از جمله مشکلات اقتصادی که باعث می‌شود غذارسانی و توجه به حیوانات شهری، مسئله مردم نباشد. برای این چه راهکاری می‌توان داشت؟
باید به این مسئله جان بخشید. یعنی اولاً آن را به یک مسئله اجتماعی تبدیل کرد. بعد هم باید پروژه‌هایی تعریف شود که از طریق آنها برای افراد، در زمینه ساخت دستگاه غذارسان و تولید غذای حیوانات شغل ایجاد شود.