به گزارش همشهری آنلاین به نقل از لایوساینس انفجار اولیه باعث یک آتش‌سوزی بزرگ شد و انفجار دوم ابر انفجاری آخرالزمانی ایجاد و موج ضربه‌ای ناشی از آن سراسر پایتخت لبنان را در نوردید و باعث ویران شدن ساختمان‌ها و زخمی‌شدن هزاران نفر شد.
نیترات آمونیوم که در ساخت کودهای شیمیایی و نیز ساختن بمب به کار می‌رود، یک ترکیب نمکی ساخته شده از آمونیاک و اسیدنیتریک است که قابلیت انفجاری دارد.
هر چه مقدار نیترات آمونیوم یا NH4-NO3 بیشتر باشد قدرت انفجاری آن بیشتر می‌شود.
حسن دیاب، نخست‌وزیر لبنان می‌گوید ۲۷۰۰ تن نیترات آمونیوم از سال ۲۰۱۴ در بندر انبار شده بود. همچنین به گفته دیاب، مقامات بندری درباره خطرات انبار کردن این مقدار ماده شیمیایی با قابلیت انفجاری در آنجا هشدار داده بودند.
نیترات آمونیوم اغلب برای افزایش محتوای ن نیتروژن کودها به کار می‌رود. این ماده شیمیایی در اغلب شرایط نسبتا پایدار و تولید آن ارزان است، بنابراین نسبت به سایر ترکیبات نیتروژن‌دار گران‌تر پرطرفدارتر است.
اما نیترات آمونیوم یک جنبه بالقوه مرگبار دارد: این ترکیب یک ماده اکساینده یا اکسیدکننده است، به این معنای که در سطح اتمی در یک واکنش شیمیایی الکترون را از سایر مواد برمی‌دارد. به زبان ساده‌تر، این ماده شیمیایی می‌تواند قابلیت سوختن مواد سوختی را با افزایش اکسیژن در اختیار آنها تشدید کند. برای اینکه این واکنش آغار شود، نیترات آمونیوم باید در تماس با یک شعله باز یا یک منبع محرقه دیگر قرار است. کارشناسان می‌گویند در حادثه بیروت وسائل آتش‌بازی این آتش اولیه را ایجاد کرده‌اند.
هنگامی که این واکنش آغاز می‌شود، خود نیترات آمونیوم با شدت منفجر می‌شود. نیزوی انفجاری در این مورد هنگامی ایجاد می‌شود که نیترات آمونیوم جامد به سه سرعت به دو گاز دیگر یعنی اکسید نیتروژن و بخار آب تجزیه می‌شود.
ابر نارنجی رنگی که درست پس از انفجار بر فراز بیروت مشاهده شد، را می‌تواند به گاز دی‌اکسید نیتروژن مربوط دانست که پس از انفجار مواد نیتراتی ایجاد می‌شود.
این نخستین باری نیست که نیترت آمونیوم باعث چنین حادثه مرگباری می‌شود.
مرگبارترین حادثه صنعتی در تاریخ آمریکا در بندی در شهر تگزاس در ایالت تگزاس در سال ۱۹۴۷ رخ داد. یک سیگار خاموش نشده پرت‌شده باعث آتش سوزی در عرشه یک کشتی حامل بیش از ۲ تن نیترات آمونیوم شد که در کیسه‌های کاغذی بسته‌بندی شده بودند. هنگامی که این ماده شیمیایی منفجر شد، انفجار قدرتمند ناشی از آن باعث پرت کردن مردم در شهر گالوستون ایالت تگزاس که در فاصله ۱۶ کیلومتری قرار داشتند، به روی زمین شد.
این انفجار ناشی از این واکنش زنجیره‌ای باعث شد که یک کشتی مجاور که آن هم حامل نیترات آمونیوم بود منفجر شود و در مرحله بعد محفظه‌های حاوی مواد شیمیایی و پالایشگاه‌های نفت در بندر مجاور هم آتش گرفت و در نهایت ۵۸۱ نفر در این حادثه کشته شدند.
کارشناسان می‌گویند در مورد بیروت، جرقه انفجار را آتش‌سوزی اولیه‌ای زده است که ممکن در وسائل آتش‌بازی انبار شده رخ داده است.
همه حوادث ناشی از نیترات آمونیوم تصادفی نیستند: تیموتی مک‌وی و تری نیکلاس، تروریست‌های دست‌راستی افراطی در سال ۱۹۹۵ از این ماده شیمیایی برای ساختن بمبی استفاده کردند که درون یک وانت اجاره‌ای کار گذاشته شده است. انفجار حاصل از این بمب در ساختمان فدرال در شهر اوکلاهماسیتی در آن هنگام ۱۶۸ نفر را کشت.
این ماده شیمیایی دوباره در سلا ۲۰۰۲ در بمب‌گذاری یک نایت‌کلاب در جزیره بالی اندونزی به کار رفت و انفجار حاصل ۲۰۴ نفر را کشت.
بالاخره اندرس برینگ بریویک، یک تروریست دست‌راستی دیگر در سال ۲۰۱۱ با استفاده از همین ماده شیمیایی در اسلو پایتخت نروژ باعث انفجاری شد که هشت نفر را به کشتن داد.
خرید و فروش نیترات آمونیوم که به عنوان ماده منفجره در صنایع ساختمانی و معدنکاری نیز استفاده می‌شود، در بسیاری از کشورها تحت کنترل شدید قرار دارد.