به گزارش همشهری آنلاین به نقل از رویترز روسیه که هدفش اول شدن در مسابقه جهانی برای ساخت واکسن بر ضد پاندمی کرونا است، هنوز کارآزمایی‌های بالینی مرحله سوم یا مقیاس بزرگ را بر روی این واکسن انجام نداده است تا داده‌های مربوط به موثر بودن واکسن در دسترس قرار گیرد- متخصصان ایمنی‌شناسی و بیماری‌های عفونی می‌گویند تایید کردن واکسن قبل از انجام آزمایش گسترده بالینی اقدامی «نسنجیده» است.
«آیفر علی»، متخصص پژوهش دارویی در دانشکده بازرگانی وارویک بریتانیا در این باره می‌گوید: «روسیه در واقع دارد واکسن را در سطح جمعیت بزرگ آزمایش می‌کند.»
او می‌گوید این تایید بسیار سریع یک واکسن بالقوه ممکن است باعث شود که عوارض جانبی بالقوه واکسن قبل از شروع واکسیناسیون جمعی کشف نشوند. او هشدار داد گرچه عوارض جانبی واکسن احتمالا نادر هستند، اما ممکن است وخیم باشند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4
یک فیلم تبلیغاتی درباره واکسن روسی کرونا با نام «اسپوتنیک V» که یادآور موفقیت در فرستادن نخستین ماهواره به نام اسپوتنیک به مدار زمین بوسیله روسیه در دوران اتحاد شوروی است.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز سه‌شنبه این واکسن که بوسیله انستیتوی گامالیای مسکو ساخته شده است، بی‌خطر است و به یکی از دخترانش هم تزریق شده است.
پوتین در سخنانی در تلویزیون دولتی روسیه گفت: «اطلاع دارم که این واکسن بسیار موثر است، ایمنی قوی ایجاد می‌کند و تکرار می‌کنم همه وارسی‌های لازم درباره آن انجام شده است.»
فرانسوا بالو، کارشناس در انستیتوی یونیورسیتی کالج لندن می‌گوید تایید این واکسن «تصمیمی نسنجیده و ابلهانه» است.
او می‌گوید: «واکسیناسیون جمعی با یک واکسن به درستی آزمایش‌نشده غیراخلاقی است. هر مشکلی که کارزار واکسیناسیون روسیه ایجاد کند، از دو جنبه مصیبت‌بار خواهد بود، یکی از لحاظ اثر منفی بر سلامت مردم و دیگر به علت اینکه اثر منفی که بر اعتماد عمومی به واکسن‌ها می‌گذارد.»
«دنی التمن»، استاد ایمنی‌شناسی در ایمپریال کالج لندن درباره «آسیب جانبی» به کار بردن هر واکسنی که هنوز بی‌خطر بودن و کارآمدی آن ثابت نشده است، هشدار می‌دهد که «مشکلات فراوان فعلی را بدتر کند.»
در حالیکه روسیه پیروزی خود را در جنگ واکسن اعلام می‌کند، چند شرکت داروسازی در سراسر جهان در حال انجام کارآزمایی‌های پیشرفته در مقیاس بزرگ (کارآزمایی مرحله سوم یا نهایی) بر روی واکسن‌های بالقوه کووید-۱۹ هستند که هر کدامشان شامل ده‌ها هزار نفر داوطلب برای آزمایش واکسن می‌شوند.
از جمله شرکت‌های پیشگام در این زمینه می‌توان به شرکت‌های مدرنا، فایزر و آسترا-زنکا اشاره کرد که امیدوارند تا پایان سال بی‌خطر و کارآمد بودن واکسن‌هایشان را تعیین کنند.
انتظار می‌رود همه این شرکت‌ها نتایج کارآزمایی‌های‌شان و داده‌های مربوط به بی‌خطر بودن واکسن‌هایشان را منتشر کنند و آن را در اختیار سازمان‌ّ‌های ناظر در ایالات متحده آمریکا، اروپا و کشورهای دیگر قرار دهند تا پیش کسب مجوز بررسی شوند.
تایید واکسن روسی بوسیله وزارت بهداشت روسیه پیش از انجام کارآزمایی‌های مرحله سوم که معمولا شامل هزاران مشارکت‌کننده برای آزمایش واکسن می‌شوند، صورت گرفته است. چنین کارآزمایی‌هایی معمولا برای تایید واکسن‌های نامزدشده بوسیله سازمان‌های ناظر ضروری هستند.
«پیتر کرمسنر»، کارشناس در بیمارستان دانشگاهی توبینگن در آلمان که در کارآزمایی واکسن شرکت «کیورواک» (CureVac) هم اقدام روسیه را نسنجیده و بی‌ملاحظه می‌خواهند.
او می‌گوید: «در شرایط عادی لازم است واکسن روی شمار بسیاری از افراد آزمایش شود تا بتواند مجوز بگیرد. به نظر من اگر قبلا این واکسن روی شمار زیادی از افراد آزمایش نشده باشد، تایید آن کار بی‌ملاحظه‌ای است.»
بالاخره نبود داده‌های منتشرشده درباره واکسن روسیه، از جمله چگونگی ساخته شدن آن و جزئیات درباره بی‌خطر بودن، پاسخ ایمنی و توانایی آن در پیشگیری از عفونت کووید-۱۹ مقامات بهداشتی و مردم را در بی‌اطلاعی نگه می‌دارد.
«کیت نیل»، متخصص همه‌گیرشناسی بیماری‌های عفونی در دانشگاه ناتینگهام بریتانیا در این باره می‌گوید: «بدون ارائه مقاله علمی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نمی‌توان دانست واکسن روسیه موثر بوده است یا نه.»