با شتاب‌زده‌تر شدن روند زندگی، مدت خواب افراد کمتر و کمتر و زمان خواب به عنوان دوره‌ای تلف‌شده در نظر گرفته می‌شود.
بسیاری از افراد سالم وسوسه می‌شوند که عامدانه خوابشان را کم کنند، یکی دو ساعت دیرتر بخوابند یا یکی دوساعت زودتر بلند شوند.اما به این ترتیب فرد کارآیی خود را کاهش می‌دهد و در معرض خطر بیماری‌های قرار می‌گیرد.
بررسی‌ها در آمریکا نشان داده است که مردم پیش از اختراع چراغ برق بوسیله توماس ادیسون در سال 1880 به طور میانگین هر شب 10 ساعت می‌خوابیدند. اما گزارش بنیاد ملی خواب آمریکا حاکی از آن است که اکنون ٱمریکاییان به طور میانگین در روزهای معمول 6.9 ساعت و در تعطیلات آخر هفته 7.5 ساعت در هر شب می‌خوابند.
به گفته کارشناسان هنگامی که طول مدت خواب فردی به شش ساعت و کمتر برسد، ممکن است با مشکلات فروانی روبه رو شود. [بیخوابی را دست کم نگیرید]
گرچه عموما توصیه می‌شود افراد هر شب هفت تا هشت ساعت بخوابند، میزان مورد نیاز خواب ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد.
کم‌خوابی به دو طریق بر فرد تاثیر می‌گذارد: اول آنکه کارکرد روزانه فرد را مختل می‌کند، از اختلال در تصمیم‌گیری‌ها گرفته و فراموش کردن چیزها تا قرار گرفتن در معرض تصادفات رانندگی.
کم‌خوابی همچنین اثرات درازمدتی بر سلامتی فرد به جای می‌گذارد. پزشکان کم‌خوابی را با افزایش وزن، دیابت، فشار خون بالا، مشکلات قلبی، افسردگی و سوء‌مصرف مواد روانگردان غیرمجاز ارتباط می‌دهند.
افرادی که به اندازه کافی نمی‌خوابند به دو دسته تقسیم می‌شوند: یک گروه آنهایی هستند به دلایل مختلف عامدانه خواب خود را کم میکنند و دسته دیگر افرادی هستند که دچار اختلالات خواب هستند.
از جمله اختلالات خواب می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- بیخوابی (insomnia) یعنی ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن.
- قطع تنفس حین خواب (Sleep apnea) به معنای قطع گاهگاهی تنفس در حین خواب که باعث بیدارشدن مکرر فرد می‌شود.
- نشانگان پای بیقرار Restless legs syndrome به معنای احساس سوزن‌سوزن شدن یا مورمورشدن در پاها که باعث می‌شود فرد نیاز به حرکت دادن آنها را احساس کند و تداوم خوابش از بین برود.
[علل شایع بیخوابی را بشناسید]
برخی از افرادی که دچار اشکال در به خواب رفتن هستند به داروهای خواب‌آور ملایم روی می‌آورند.[ آیا به قرص خواب نیاز دارید؟]
این قرص‌های خواب‌آور در صورتی که برای مدتی کوتاه و به طور صحیح به کار روند ضرری ندارند، البته باید عوارض جانبی آنها که در بروشورشان ذکر شده یا دکترتان در مورد آنها هشدار می‌دهد، توجه کنید.
اما این قرص‌ها در اختلالات مزمن خواب کمکی به فرد نمی‌کنند. در این موارد باید علت زمینه‌ساز بیخوابی را پیدا کرد.
برای اینکه خواب شبانه راحتی داشته باشید این نکات را رعایت کنید:
- یک برنامه منظم خواب داشته باشید.
- از فعالیت جسمی و ورزش از 5 تا 6 ساعت مانده به زمان خواب پرهیز کنید.
- از مصرف الکل،کافئین و نیکوتین خودداری کنید.
- از خوردن خوردن و نوشیدن زیاد در نزدیک زمان خواب پرهیز کنید. [رژیم غذایی و خواب]
- بعد از ساعت 3 بعدازظهر چرت نزنید.
قبل از رفتن به تختخواب با حمام آب گرم یا خواند کتاب یا گوش دادن به موسیقی به خودتان آرامش بدهید. - اگر پس از 20 در تختخواب بودن هنوز بیدارید، از بستر برخیزید و کاری آرامش‌بخش انجام دهید تا زمانی که احساس خواب‌آلودگی کنید. [آماده کردن جا برای خواب]
- اضطراب داشتن در مورد عدم توانایی خوابیدن باعث می‌شود که به خواب رفتن برای شما مشکل‌تر شود.
HealthDay News, 9 June, 2008