همشهری آنلاین ـ سارا کلهر: داروهای مختلفی از زمان آغاز همه‌گیری بیماری کوویدـ۱۹ تاکنون برای درمان این بیماری استفاده شده است که برخی از آن‌ها موثر نبودند و از پروتکل‌ها حذف شدند و برخی دیگر تاثیرپذیری بیشتری داشتند. هنوز داروی قطعی برای درمان این بیماری وجود ندارد و محققان همچنان در تلاش برای یافتن داروی موثر یا واکسن هستند.
در این میان داروهایی معرفی شده‌اند که برخی از آن‌ها در بهبود حال بیماران موثر است و موجب کاهش دوران بستری در بیمارستان یا کم شدن آمار مرگ‌ومیر می‌شود.
دکتر رضا ملک‌زاده معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت روز پنجشنبه مهمان «چترخبر» همشهری آنلاین بود و توضیحات مهمی درباره وضعیت کرونا در ایران، داروهای ممنوع و مفید در درمان کرونا، تولید واکسن کرونا و واردات آن و ... مطرح کرد.
دکتر ملک‌زاده درباره داروهای تاثیرگذار در درمان کرونا و همچنین داروهایی که در بهبود حال مبتلایان به این بیماری تاثیر ندارد به همشهری‌آنلاین گفت: نکته بسیار مهم این است افرادی که بیماری‌شان خفیف یا با شدت متوسط است نباید به بیمارستان مراجعه کنند. اصلا لازم نیست این افراد سی‌تی‌اسکن انجام دهند. در این باره پروتکل این است که وقتی کسی علامت‌دار می‌شود، اکسیژن خونش را اندازه بگیریم که این کار را به راحتی می‌توانیم با یک پالس اکسی‌متر که در همه‌جا هست انجام دهیم و افرادی را که میزان اکسیژن خونشان مناسب و کافی است، حال عمومی خوبی دارند و تنگی نفس ندارند با داروهای خوراکی که ثابت شده برایشان موثر است، درمان کنیم.
وی درباره داروی موثر در درمان بیماران با علائم خفیف گفت: دارویی که در درمان این بیماری موثر است و البته هنوز تحقیقات در مورد آن ادامه دارد «فاموتیدین» است. نتیجه تحقیقات تاکنون نشان داده است این دارو که برای درمان بیماری‌های گوارشی تجویز می‌شود، عوارضی ندارد و علائم بیماران سرپایی کرونا با مصرف این دارو، کم می‌شود و نیاز به رفتن به بیمارستان را کاهش می‌دهد. البته زمانی می‌توانیم با قاطعیت از فواید این دارو در درمان کوویدـ۱۹ بگوییم که نتیجه مطالعات تکمیل شود. داروی ضد ویروسی دیگری هم که در ایران تولید می‌شود مثل اینترفرون و داروهای دیگر در دست بررسی است و تجربیات اولیه ما نشان می‌دهد احتمالا این داروها در درمان این بیماری موثر باشند.
نقش داروی رمدسیویر در کاهش طول مدت بستری
معاون تحقیقات وزیر بهداشت در پاسخ به این‌که آیا داروی رمدسیویر در درمان بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ تاثیر دارد یا این‌که فقط به عنوان یک پروپاگاندا در فضای مجازی باید به آن توجه کنیم، توضیح داد: بزرگ‌ترین مطالعه در مورد تاثیرگذاری داروی رمدسیویر را سازمان بهداشت جهانی انجام داده است که ایران هم در آن بیشترین مشارکت را داشته و نتیجه آن ان‌شاءالله در ۱۰ روز آینده مشخص می‌شود. در این مطالعه وسیع ۲ هزار نفر مورد آزمایش قرار گرفتند.
او گفت: در مورد این‌که چه دارویی برای درمان کوویدـ۱۹ خوب است این نکته وجود دارد که اکثر افرادی که این ویروس را می‌گیرند چه دارو مصرف بکنند چه نکنند خودشان خوب می‌شوند، حتی افرادی که در بیمارستان بستری می‌شوند. بنابراین اگر واقعا بخواهیم به نتیجه برسیم که چه دارویی موثر است باید به ۲ هزار نفر دارو بدهیم و به ۲ هزار نفر دارو ندهیم و بعد مقایسه کنیم. نمی‌توان با ۵۰ یا ۱۰۰ نفر در این مورد اظهارنظر کرد. بسیاری از تحقیقاتی که انجام شده روی تعداد کمی بوده است و به همین دلیل اعتبار لازم را ندارند. در مورد رمدسیویر مطالعه‌ای با دو تا ۵۰۰ نفر انجام شده است.
دکتر ملک‌زاده درباره تاثیر این دارو در کاهش مدت‌زمان بستری بیماران مبتلا به کرونا گفت: اولا رمدسیویر طول مدت بستری را حدودا ۵ روز کم می‌کند و دوم این‌که در افرادی که در مرحله متوسط بیماری قرار دارند یعنی اکسیژن خونشان پایین است و ریه‌شان هم درگیر شده، اما هنوز زیر دستگاه ونتیلاتور نرفته‌اند ۲۷ درصد سبب کاهش مرگ‌ومیرشان می‌شود. ولی در بهبود حال افرادی که زیر دستگاه هستند این دارو اثری ندارد. بنابراین این داروی وریدی فقط برای افرادی که در بیمارستان بستری می‌شوند و هنوز زیر دستگاه ونتیلاتور نرفتند موثر است.
نقش کورتون در کاهش مرگ‌ومیر بیماران مبتلا به کرونا
معاون تحقیقات وزیر بهداشت درباره تاثیرگذاری کورتون در بهبود حال بیماران مبتلا به کرونا توضیح داد: دگزامتازون یا کورتون قطعا داروی موثری است و در دنیا در مورد این دارو اجماع وجود دارد. در ایران از روز اول از این دارو استفاده می‌شد. البته این دارو در شروع بیماری کوویدـ۱۹ مصرف نمی‌شود و موقعی که بیماری متوسط می‌شود و اکسیژن خون کاهش می‌یابد و ممکن است بیمار را زیر دستگاه ببریم تا حدود۳۰ درصد موثر است.
وی با اشاره به این‌که پاسخ ایمنی بدن به ویروس در مرگ بیماران مبتلا به کرونا نقشی مهم دارد، گفت: نکته مهم این است آن چیزی که باعث مرگ بیماران مبتلا به کرونا می‌شود ویروس نیست، بلکه پاسخ ایمنی بدن به ویروس است که باعث مرگ و درگیری ریه، قلب و کلیه می‌شود. معمولا وقتی ویروس وارد بدن می‌شود سیستم ایمنی بدن می‌خواهد ویروس را از بین ببرد ولی این ویروس یک کلکی می‌زند که سیستم ایمنی بدن را به اشتباه وامی‌دارد و سیستم ایمنی بدن به شدت فعال می‌شود و علاوه بر از بین بردن ویروس به بدن آسیب می‌زند. این به خصوص در افرادی که چاق هستند دیده می‌شود چون این افراد سیستم ایمنی قوی‌تری دارند و به همین علت افراد چاق بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
دکتر ملک‌زاده افزود: به طور کلی دو دسته دارو در درمان کووید موثر است؛ داروهای ضد ویروس و داروهایی که سطح ایمنی را کنترل می‌کنند. بنابراین ما برای درمان این بیماری در مراحل اول داروهای ضد ویروس تجویز می‌کنیم ولی به محض این‌که بیمار حالش بد می‌شود و به بیمارستان مراجعه می‌کند اینجا دیگر فقط مشکل ویروس نیست و دگزامتازون برای بیمار تجویز می‌کنیم. دگزامتازون سیستم ایمنی خیلی خشنی را که در این مرحله فعال شده است ملایم می‌کند و التهاب را پایین می‌آورد.
داروهای ممنوع برای بیماران کرونا
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت ضمن توصیه به مردم درباره پرهیز از مصرف خودسرانه داروها گفت: متاسفانه اوایل مصرف آزیترومایسین در پروتکل‌ها آمده بود، ولی بعدا مطالعات نشان داد این دارو نه نتها موثر نیست، بلکه ضرر هم دارد. می‌خواهم تاکید کنم که آزیترومایسین، هیدروکسی کلروکین و کلترا داروهایی است که ثابت شده اثری در درمان این بیماری ندارند. باز هم تاکید می‌کنم آزیترومایسین در درمان این ویروس اثری ندارد و نباید مصرف شود.
مشروح گفتگوی همشهری‌آنلاین با معاون وزیر بهداشت در «چتر خبر» به‌زودی منتشر می‌شود ...