همشهری آنلاین_ثریا روزبهانی: کسب روزی حلال تنها دل¬خوشی و داشتن بیمه، آرزو و مهم ترین دغدغه آنهاست. مدتی است با راه اندازی و فعالیت سامانه «کارگران فصلی» آنها می توانند براساس مهارتی که دارند، طبقه بندی و پس از گذراندن دوره مهارت آموزی از یک تا 3، درجه بندی و با تایید سازمان «تامین اجتماعی» بیمه شوند. در همین راستا با «علی قشقایی»، مسئول سامانه کارگران فصلی و ساختمانی پهنه غرب تهران، گفت و کردیم تا با فعالیت های این سامانه بیشتر آشنا شویم.
این سامانه با هدف بالا بردن رفاه کارگران، راه‌اندازی شده است، تا بتواند بخشی از مشکلات آنها را برطرف کند.برای همین، در منطقه‌های ۵، ۹، ۲۱ و ۲۲، دفتری در بخش «اداره رفاه و آسیب‌های اجتماعی» شهرداری منطقه به ثبت‌نام کارگران فصلی و ساختمانی تعلق دارد که کارگران با مراجعه به این دفتر می‌توانند اطلاعات و نامشان را در فهرست کارگران منطقه ثبت کنند. هم‌چنین، دفتر مرکزی این سامانه در پهنه غربی تهران در منطقه ۵ قرار دارد. علی قشقایی، مسئول سامانه کارگران فصلی پهنه غرب تهران، درباره فعالیت این سامانه می‌گوید: «کارگران پس از ثبت در سامانه باید دوره‌های مهارتی را بگذرانند. اکنون دوره‌ای مهارت‌آموزی برای درجه یک و ۲ از سوی سازمان «فنی و حرفه‌ای» برگزار نمی‌شود و کارگران در دوره‌های درجه ۳ شرکت می‌کنند. برای این کار باید هزینه این دوره را به حساب سازمان فنی و حرفه‌ای واریز کنند. مناطق پهنه غرب تهران به‌عنوان منطقه‌های فعال در این زمینه به شمار می‌رود. آنها پس از ثبت‌نام و تشکیل پرونده، خود را برای آزمون علمی و عملی آماده می‌کنند. در استان «تهران»، مراکز متعدد فنی و حرفه‌ای برای برگزاری این آزمون‌ها در نظر گرفته شده که از طریق سامانه به اطلاع افراد می‌رسد.»
- آموزش مهارت‌های ساختمانی
قشقایی با بیان اینکه کارگران ساختمانی در این مرحله موفق به دریافت کارت «مهارت» در شغل مرتبط می‌شوند، می‌افزاید: «این قشر زحمت کش، پس از آن می‌توانند به شعبه تأمین اجتماعی منطقه مراجعه کرده و نسبت به انجام بیمه اقدام کنند. علاوه بر این، آموزشگاه تخصصی برای کارگران در منطقه ۵ در زمینه ساختمان، راه‌اندازی شده است. در این آموزشگاه ۱۷ مهارت ساختمانی به کارگران به‌صورت تخصصی و کاملاً رایگان آموزش داده می‌شود. «آرماتوربندی»، «جوشکاری»، «سرامیک»، «بنایی» و دیگر مهارت‌های ساختمانی از جمله این دوره‌های آموزشی است که کارگران با آموزش‌های لازم در این زمینه آشنا می‌شوند و تنها هزینه صدور کارت را به سازمان فنی و حرفه‌ای پرداخت می‌کنند. حتی با ارتباط خوبی که با سازمان فنی و حرفه‌ای برقرار کرده‌ایم، در این ساختمان آزمون هم برگزار می‌کنیم. اکنون برخی از حرفه‌های کارگری بازار کار ندارد. برای همین، باتوجه به نیاز جامعه و مناطق، نوع فعالیت این کارگران فرق خواهد کرد. آنها به این مرکز مراجعه می‌کنند و پس از بررسی‌های کارشناسانه و مشاوره، در دوره‌های مهارت‌آموزی ثبت‌نام و شرکت می‌کنند. برای مثال، ۱۰ نفر متقاضی برگزاری کارگاه جوشکاری یا در حوزه جوشکاری آرماتوربندی هستند. پس از بررسی با توجه به نیازی که وجود دارد، برایشان کارگاه آموزشی برگزار می‌شود. اکنون اغلب این کارگران با توجه به بازار کار و نیاز جامعه، در کلاس‌هایی آموزش مهارت‌های ساختمانی را سپری می‌کنند. بیش از ۴۰۰ نفر از منطقه ۵ و حدوده ۲۰۰ نفر از منطقه ۹ در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند. آمار مناطق ۲۱ و ۲۲ نیز همین حدود است.»
- معرفی کارگران به مراکز بیمه
یکی از وظایف این سامانه، معرفی کارگران مهارت دیده به مراکز بیمه‌ای است. قشقایی در ادامه به بیمه شدن این کارگران از طریق ثبت‌نام در این سامانه و تأیید از سوی سازمان تأمین اجتماعی، اشاره می‌کند و می‌گوید: «مجری سامانه، معرفینامه‌ای برای عضویت در خانه کارگر یا انجمن صنفی کارگران به کارگر می‌دهد و با دریافت مبلغی از کارگر به شرکت بیمه معرفی می‌شود. حدود ۸ ماه این روند اجرایی طول می‌کشد. پس از آن، کارگر ماهانه با توجه به معیارهای سازمان تأمین اجتماعی با حداقل پرداختی حق بیمه از ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان یعنی پایین‌ترین میزان پرداختی می‌تواند از بیمه و خدمات آن استفاده کند. اگر شهر را مشابه یک کارگاه بزرگ ساختمانی در نظر بگیرید، کارگران جزو افرادی هستند که امور این کارگاه گسترده و پراکنده را اداره می‌کنند و بدون تردید وجود این نیروی کار و سرمایه انسانی، صنعت ساختمان و شهرسازی پیشرفت می‌کند. مناطق پهنه غربی پایتخت هم با توجه به جغرافیایی متفاوت نسبت به مناطق دیگر شهر تهران از منظر فعالیت کارگران ساختمانی و فصلی ویژگی‌های قابل تاملی دارد، که از نگاه تیز بین مسئولان شهر دور نمانده است. تلاش برای شناسایی و جذب کارگران ساختمانی و فصلی با انواع مهارت‌های شغلی و حرفه‌ای از جمله کارهایی است که معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری این مناطق و پیرو آن مرکز جامع رفاه و خدمات اجتماعی با جدیت دنبال کرده و حاصل آن بهره‌مندی بیش از هزار نفر از کارگران ساختمانی از مزایای بیمه تأمین اجتماعی و تسهیلات دیگر است که این کار همچنان تداوم دارد. برای مثال، آمار ثبت‌نام‌شدگان در محله‌های «مهرآباد جنوبی» و «دستغیب» در محدوده ناحیه یک، بیش از دیگر محله‌ها است که با موقعیت ساخت‌وسازها و پروژه‌های ساختمانی آنها ارتباط دارد، اما در سایر محله‌ها، آمار و تعداد کارگران ساختمانی فعال ثبت شده با اختلاف اندک و ناچیز کنار هم قرار می‌گیرند. هم‌چنین میانگین سنی کارگران ساختمانی ثبت‌نام شده در سیستم یک‌پارچه بین ۲۰ تا ۴۰ سال است. متأسفانه با شیوع ویروس «کرونا» این قشر، وضعیت مناسبی ندارند. برای همین، در منطقه ۵ برای جلوگیری از شیوع این بیماری در بین کارگران، بیش از ۲۵ هزار لیتر مواد ضدعفونی‌کننده در مراکز آسیبی‌مان مانند مددسراها و سامانه کارگری توزیع و هم‌چنین برای کمک به امرار معاش زندگی این کارگران، بیش از ۵۰ سبد کالا به آنها اهدا شده است.»
- اعزام کارگر فقط با یک تماس
سامانه تلفنی درخواست خدمات ساختمانی به شماره ۴۲۳۲۲، راه‌اندازی شده است و شهروندان می‌توانند با توجه به نیاز خود در حوزه‌های ۱۶گانه صنعت ساختمان همچون «بنایی»، «نقاشی»، «لوله‌کشی» با این سامانه تماس گرفته و کارگران براساس بانک اطلاعاتی موجود، با حکم کار شامل مشخصات کامل، کد ملی، شماره تماس و نوع مهارت، اعزام می‌شوند و در صورت ایجاد مشکل، موضوع قابل پیگیری است.