به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل بهزیستی، فاطمه رضوان مدنی ضمن اشاره به افزایش سریع جمعیت سالمندان در جهان و ایران اظهار داشت: این امر علاوه بر ایجاد ضرورت برای فراهم کردن خدمات مناسب و مبتنی بر نیازهای خاص جمعیت سالمندان، نوید دهنده افزایش جمعیتی است که در صورت برخورداری از سلامت روانی و اجتماعی گنجینه مهمی در انتقال تجارب مثبت و سازنده به نسل جوان و منبع بسیار ارزشمندی در حفظ ارزش‌ها و تقویت سرمایه اجتماعی است.
وی ادامه داد: با این نگاه دوران سالمندی، دوران کناره‌گیری از جامعه و انتظار کشیدن برای پایان زندگی نیست، بلکه مرحله مهم و سازنده‌ای از زندگی است که دو تا سه دهه از عمر یک فرد را در بر می‌گیرد. دوره‌ای که تغییرات جسمی آن برای همه‌ی افراد مشترک است، اما میزان بهزیستی روانشناختی و سبک زندگی اجتماعی سالمندان، سرعت و کیفیت این تغییرات را تعیین می‌کند.
وی افسردگی، آلزایمر و اضطراب را نیز از شایعترین مشکلات روانشناختی و عصب شناختی دوران سالمندی عنوان کرد و بر تاثیر این عوامل بر کیفیت سلامت جسمی و میزان آسیب‌پذیری سالمندان در برابر مشکلاتی نظیر انواع خشونت، خودکشی، سوء مصرف مواد و برخی حوادث همچون سقوط در اثر عدم تعادل که از مشکلات شایع سالمندی است، تاکید کرد.
معاون توسعه پیشگیری بهزیستی کشور همچنین خاطرنشان کرد: در سراسر جهان به صورت میانگین از هر چهار یا پنج نفر، یک فرد در طول زندگی خود بیماری‌های روانی را تجربه می‌کند، اما با افزایش سن، میزان آسیب‌پذیری افراد در برابر انواع مشکلات روانشناختی افزایش می‌یابد، به نحوی که شیوع اختلالات روانشناختی در سالمندان ۶۵ سال به بالا در جهان تقریبا ۱۰ درصد است، اما این میزان در سن ۸۰ سالگی ۲ برابر می‌شود.
رضوان مدنی گفت: دفتر مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور، به صورت جدی در راستای توسعه خدمات روانشناختی مبتنی بر نیازهای این جمعیت، تقویت نیروی انسانی لازم و تجهیز حرفه‌ای مراکز مشاوره عمومی و تخصصی خود در تلاش است؛ اما با توجه به سرعت رشد جمعیت و گسترش مشکلات و نیازهای روانشناختی این جمعیت، در صورتی که اقدامات پیشگیرانه لازم در این زمینه انجام نشود، قویترین سیستم‌های تشخیص و درمان روانشناختی قادر به حل مشکلات و پاسخگویی به نیازهای روانی سالمندان نخواهند بود.
وی در بیان راهکارهای حفظ سلامت روان سالمندان تصریح کرد: با توجه به اینکه سالمندان در فضای فرهنگی جامعه و خانواده‌های ایرانی از جایگاه مقبولی برخوردارند، خانواده‌ها و مراقبان، دروازه‌بانان سلامت سالمندان محسوب می‌شوند. توجه به وضعیت روحی و روانی این افراد، علاوه بر کاهش هزینه‌های مادی و معنوی مراقبت و درمان آنها برای خانواده، از پیشرفت بیماری‌های احتمالی و گسترش میزان آسیب و ناتوانی ناشی از این مشکلات پیشگیری و در نهایت موجب خواهد شد، خانواده‌ها در عوض سالمندان وابسته و نیازمند به مراقبت، از اعضای باتجربه، مستقل و کارآمدی برخوردار باشد که با توجه به فراغت‌های دوران بازنشستگی می‌توانند، نقش مهمی در تقویت کارکردهای مثبت خانواده و پرورش نسل جدید داشته باشند.
این مسوول عنوان کرد: یکی از مهمترین دلایل آسیب‌پذیری سالمندان برابر انواع بیماری‌ها، تنهایی و انزوا است، خانواده‌ها باید به حضور بزرگسالان و سالمندان در روابط خانوادگی، اجتماعی و به ویژه ارتباط با نسل‌های جدید و نیز بهره‌گیری از توانمندی‌های این افراد در حل مسائل خانوادگی و اجتماعی اهمیت دهند و همچنین نسبت به بروز نشانه‌های افسردگی، آلزایمر، اضطراب، مشکلات خواب و سایر بیماری‌های روانشناختی در سالمندان خانواده و اطرافیان حساس و در صورت مشاهده این علایم، بهره‌گیری از خدمات مشاوره و روانشناختی حضوری و یا تلفنی را تشویق و حمایت کنند. میانسالان نیز به عنوان جمعیتی که در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های دوران سالمندی مواجه می‌شوند، از خود مراقبتی روانی غافل نشده و با اهمیت به درمان مشکلات روحی و روانی و حفظ فعالیت مثبت در شبکه ارتباطات خانوادگی، دوستی، بین نسلی و اجتماعی به بهبود وضعیت سلامت روان خود کمک کنند.
وی در بیان اهمیت تقویت مطالبه‌گری و ایجاد حساسیت نسبت به وضعیت سلامت روان سالمندان گفت: در زمان حاضر که از هر ۶ سالمند حداقل یک نفر مورد خشونت، به ویژه خشونت روانی واقع می‌شود و براساس تحقیقات موجود، عمده این وقایع در فضای خانواده‌ها رخ می‌دهند، توجه و واکنش مناسب به مشکلاتی که به دلیل عدم آگاهی، غفلت یا بی‌توجهی به حقوق سالمندان رخ می‌دهد، مسوولیتی اجتماعی برای همه افراد جامعه است.
به عقیده وی، با گذشت زمان توان جسمی و روانی سالمندان کاهش می‌یابد و براین اساس نقش جامعه، محیط و خانواده در مراقبت و حفظ کیفیت و رضایت از زندگی سالمندان پر رنگ‌تر می‌شود.
معاون توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: شاید نتوان جلوی پیر شدن عزیزان را گرفت، اما می‌توان کمک کرد که روح آنها دیرتر پیر شود. در این مسیر در کنار ایجاد ساختارها و سیستم‌های خدمات دهی مناسب به سالمندان، کمک به ایجاد درک مثبت از دوران سالمندی و تقویت حمایت و مشارکت اجتماعی این جمعیت نیز بسیار راهگشا خواهد بود.