به گزارش همشهری آنلاین، ریشه‌های عبارت «e pluribus unum» یا «یک از بسیار» در نوشته‌ای از ویرژیل دیده می‌شود؛ شاعر بزرگ رومی که در سال‌های ۷۰ تا ۱۹ پیش از میلاد مسیح می‌زیست. اما این عبارت در انه‌اید، اثر حماسی مشهور ویرژیل یا هیچ‌کدام از اشعار بزرگ او پیدا نشده، بلکه متعلق به دستور تهیه‌ای است که او برای سس پستو نوشته است. بله، درست است، سسِ پستو.
این دستور تهیه سس پستو، به شکل شعر نوشته شده به نام موریتوم (Moretum) و شامل دستورالعمل‌هایی است برای ظرفی از غذا که با نامی یکسان شناخته می‌شود. در حالی که معنای این واژه «سالاد» ترجمه شده است، سسی است که با ریحان خرد شده، سیر و پنیر درست می‌شود، چیزی که ما امروز به آن سس پستو می‌گوییم.
این واقعیت را یک اکانت توییتر به نام «Legonium» منتشر کرده است که کارش آشنا کردن مردم با زبان لاتین و تاریخ روم به شیوه‌ای سرگرم‌کننده است. آنتونی گیدنز صاحب این حساب توییتری می‌گوید که این واقعیت را از کتاب The Last Trojan Hero: a Cultural History of Virgil’s Aeneid نوشته فیلیپ هاردی و منتشر شده در سال ۲۰۱۴ دریافته است.
وقتی ویرژیل این عبارت را به کار برده است، منظورش این است که چطور رنگ روشن سس، از له کردن و مخلوط کردن همه مواد با یکدیگر به دست می‌آید؛ در واقع «یک از بسیار.» موریتوم شعری از یک مجموعه شعر است به نام Appendix Vergiliana که به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از آثار از ویرژیل و شاعران رومی دیگر است. قبلا گمان می‌شد تمام اشعار این مجموعه را ویرژیل نوجوان سروده، که معلوم شد این‌طور نبوده است.
البته این عبارت لاتین را بعدا در جاهای دیگری هم پیدا می‌کنیم. این عبارت در سال ۴۴ پیش از میلاد، در رساله «De Officiis» اثر سیسرو Cicero خطیب، سیاستمدار و فیلسوف رومی به کار رفته است. او در رساله‌اش از عبارت «unus fiat ex pluribus» استفاده کرده است که به معنی «یکی ساخته شده از بسیار» است. او درباره طبیعت خانواده می‌گوید؛ این که افراد گرد هم می‌آیند تا یک چیز واحد ساخته شود.
این عبارت در قرن هجدهم میلادی روی جلد مجله مشهور امریکایی جنتلمنز (The Gentleman’s Magazine) چاپ می‌شد. این مجله مقالاتش را از منابع متعددی جمع‌آوری و چاپ می‌کرد. پیر اوژن دوسیمیتیر که از طراحان نشان بزرگ ایالات متحده بود، برای نشان دادن وحدت مستعمرات سیزده‌گانه استفاده از این عبارت لاتین را پیشنهاد داد. «یک از بسیار» در سال‌های اخیر به پدیدار شدن یک ملت و مردم از ملل، نژادها، دین‌ها، و نیاکان متعدد نیز تعبیر می‌شود. این عبارت در نشان‌های ریاست جمهوری، معاونت ریاست جمهوری، کنگره، مجلس نمایندگان، سنا، دیوان عالی ایالات متحده و بسیاری مسکوکات و اسکناس‌های ایالات متحده به چشم می‌خورد. و وقتی فکرش را می‌کنی، هیچ ارتباطی به سرو پستو هم ندارد.
ترجمه از سایت لیت‌هاب Lithub.