همشهری آنلاین_پروانه بهرام‌نژاد: با این نگاه چند سالی است که زنگ طرح «مدرسه آماده» در پایتخت با هدف ارتقای آمادگی، ایمنی و توانمندسازی مدارس برای مقابله با حوادث به صدا درآمده است. براساس آمار بیش از ۵۰درصد مدارس پایتخت از لحاظ ایمنی در وضع خوبی قرار ندارد، درحالی‌که مدرسه باید محیطی ایمن و دور از خطر باشد.
اگرچه امسال ویروس کرونا حضور دانش‌آموزان در مدارس را کاهش داده است اما ستاد پیشگیری و مدیریت بحران در سیزدهمین تکه پایتخت، توان خود را برای اجرای این طرح و شناسایی خطرات در مدارس به کار گرفته و درصدد تأمین و افزایش امکانات ایمنی و امدادی مدارس برآمده و اخیراً هم کانکس امداد و نجات در مدرسه «فاطمه تعلیمی» نصب کرده‌است.
- همکاری کانون‌های دوام با جمعیت هلال‌احمر
یکی از اقداماتی که این روزها همزمان با اوج‌گیری مجدد کرونا و اعمال محدودیت‌ها در پایتخت و سیزدهمین تکه شهر اجرا شده، طرح ترویجی و آمرانه پیشگیری از کرونا است که اعضای کانون‌های دوام منطقه با همکاری جمعیت هلال‌احمر آن را اجرا کردند.
براساس این طرح که در ایستگاه‌های مترو، بازارهای میوه وتره‌بار و میدان‌های اصلی و مراکز خرید بزرگ برگزار شد ضمن تشویق افراد به استفاده از ماسک، به افرادی که ماسک نداشتند نیز ماسک داده شد. «فرامرز اکبری» دبیر و جانشین ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه۱۳ دراین‌باره می‌گوید: «با اجرای طرح آمرانه و ترویجی، تشویقی به شهروندانی که هنگام ورود به ایستگاه‌های مترو شهید کلاهدوز، پیروزی، شهدا و نبرد و نیز مراکزی چون فلکه دوم نیروی هوایی و بازار میوه وتره‌بار پیروزی ماسک نداشتند، ماسک رایگان دادیم. این طرح از ۵ تا ۱۵ آبان ادامه داشت اما پیگیر هستیم زمان اجرای آن را تمدید کنیم.»
- آموزش گام اول آمادگی
تقریباً ۳ سال از آغاز اجرای طرح «مدرسه آماده» از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با همکاری آموزش و پرورش می‌گذرد. طرحی که اجرای آن با همراهی و همدلی تمام مسئولان و ذینفعان، گام مؤثری در ایجاد محیطی امن و مطمئن برای تعلیم و تربیت دانش‌آموزان، است. براساس این طرح، مدرسه آماده مدرسه‌ای است که آسیب‌پذیری آن به حداقل رسیده است و توان مقابله با حوادث را دارد و در بحران‌ها کمترین تلفات و خسارات را متحمل می‌شود و در کوتاه‌ترین زمان، کارآیی مؤثر خود را بازمی‌یابد.
«فرامرز اکبری» دبیر و جانشین ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه ۱۳درباره اجرای این طرح در منطقه۱۳می‌گوید: «همزمان با سایر مناطق تهران در این منطقه نیز طرح مدرسه آماده کلید خورده است و مدارس ما هم باید آمادگی در برابر بحران و تاب‌آوری لازم را داشته باشد. از این‌رو آموزش کارکنان، اولیا و دانش‌آموزان را مورد هدف قرار داده‌ایم تا آمادگی ذهنی لازم را برای مواقع بحران پیدا کنند.»
او می‌افزاید: «در طرح مدرسه آماده همه دانش‌آموزان کلاس به کلاس متناسب با پایه تحصیلی و سنی که دارند، آموزش می‌بینند و مطالب ارائه شده در کلاس‌ها و نوع گویش آن بستگی به پایه تحصیلی آنها دارد.»
- کاهش خطرپذیری مدارس در ایام کرونا
طرح «مدرسه آماده» در چند مرحله اجرا می‌شود که یکی از مراحل مهم آن کاهش خطرپذیری مدرسه و شناسایی مخاطرات و ناایمنی‌های مشهود است که براساس احتمال وقوع مخاطره و شدت خسارات هر مدرسه در سه سطح سبز، زرد و قرمز، دسته‌بندی می‌شود و برنامه کاهش خطرپذیری براساس نتایج ارزیابی انجام و تهیه شده‌است.
به اعتقاد کارشناسان این حوزه، حالا که دانش‌آموزان کمترین حضور را در مدارس دارند، فرصت خوبی برای رفع ناایمنی‌های مشهود مدارس و افزایش ایمنی برای حضور بچه‌ها است. اکبری می‌گوید: «پس از تشکیل گروه مدیریت بحران مدارس و آموزش همه کارکنان، دانش‌آموزان و اولیا، همراه با کارشناسان آتش‌نشانی و ستاد مدیریت بحران از ۱۵۰ مدرسه محدوده منطقه ۱۳ بازدید انجام شد و ایمنی مدارس را از لحاط ناایمنی‌های مشهود مانند کابل‌های بیرون زده، سیستم گازرسانی، برق، راه‌پله‌ها و... بررسی و استخراج کردیم که متأسفانه وضع کل مدارس تهران خیلی مطلوب نیست که این منطقه نیز از این امر مستثنی نبوده‌است.»
او ادامه می‌دهد: «مخاطرات را شناسایی و به مدیر مدرسه و آموزش و پرورش ابلاغ کرده‌ایم که با صرف هزینه اندک می‌توانند این وضع را تغییر دهند. این تغییر وضع سازه‌ای نیست و مقاوم‌سازی اجزای غیرسازه‌ای مدنظر بوده است، چون ۹۰درصد مدارس شهر تهران قدیمی‌ساز و نیازمند تخریب و نوسازی هستند.»
- مانورهای عملیاتی و لزوم تدریس مستمر
مرحله بعدی طرح مدرسه آماده، اجرای مانور بعد از آموزش است که اکنون به دلیل شیوع ویروس کرونا این موضوع فقط در برخی از مدارس انجام شده است. دبیر و جانشین ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه ۱۳دراین‌باره می‌گوید: «این بخش با تعطیلی مدارس نیمه‌کاره مانده است و ما حدودا در ۱۵ مدرسه مانور عملیاتی اجرا کردیم، در این مانور عملیاتی، دانش‌آموزان و معلمان یادگرفتند که با شنیدن صدای بوق در مدرسه، کلاس‌ها را تخلیه کنند و به نقطه امن هر مدرسه که از قبل مشخص شده و به همه دانش‌آموزان اطلاع داده شده است پناه ببرند.»
اومی‌افزاید: «در ایام کرونایی هم آموزش‌های ما از طریق سامانه شاد ادامه دارد و از ظرفیت فضای مجازی محله‌ها هم برای آموزش استفاده می‌کنیم.» اکبری تأکید می‌کند: «ما انتظار داریم آموزش و پرورش پیگیری کند تا ایمنی و امداد و نجات نیز مانند آموزش دفاعی در مباحث درسی گنجانده شود چون آموزش‌های دوره‌ای موقت و مقطعی، خیلی اثرگذار نخواهد بود.» او می‌افزاید: «بارها گفته‌ایم ما حاضریم از ارسال استاد و در اختیار قرار دادن مطالب علمی گرفته تا اجرای سایر بخش‌ها با آموزش و پرورش همکاری کنیم تا دانش‌آموزان از دوران مهدکودک تا کلاس دوازدهم هر سال یک مبحث ایمنی را یاد بگیرند و این مباحث در افراد نهادینه شود.»
- کانکس اقلام ایمنی و امدادی
تجهیز مدارس به اقلام مورد نیاز برای مقابله با حوادث یکی دیگر از محورهای طرح مدرسه آماده است. از این‌رو اخیراً نخستین کانکس امداد و نجات ویژه مدارس منطقه۱۳در هنرستان «فاطمه تعلیمی» جانمایی و نصب شده‌است.
اکبری دراین‌باره می‌گوید: «از سوی ستاد مدیریت بحران شهرداری تهران ۲۲ کانکس تهیه شده است و به هر منطقه یک کانکس اهدا کرده‌اند. در منطقه۱۳ هم از آموزش و پرورش خواستیم مدارس دارای حیاط و مناسب این کار را معرفی کنند که ۴ مدرسه معرفی شد و ما آنها را به سازمان اعلام کردیم و آنها نیز براساس مؤلفه‌های مد نظر، هنرستان تعلیمی را انتخاب کردند.»
او ادامه می‌دهد: «اخیراً کانکس را تحویل گرفتیم و در مدرسه نصب کردیم. در این کانکس بیش از ۱۰۰ قلم تجهیزات قرار دارد که تجهیزات امدادی شامل بیل، کلنگ، بیلچه تایوانی، متر، چاقو، ابزار مناسب تعمیر، تیرک چوبی، نردبان، چکش، پتک، کلاه ایمنی، طناب، دیلم، اره آهن و چوب، ماسک، چراغ قوه، سوت، بلندگو، باتری، رادیو کیسه و مشمع، کبریت، الکل، عینک ایمنی و... است و تجهیزات ایمنی و فردی هم ست کامل کمک‌های اولیه، بک برد، برانکارد، انواع آتل، پتو، مقادیری خوراکی فاسد نشدنی و آب معدنی، مقادیری دارو، لوازم بهداشتی و ضدعفونی، انواع پنبه، گاز و باند، ملحفه و... دارد.»