همشهری آنلاین _ فاطمه عسگری‌نیا: حالا مدت‌هاست، برنامه‌ریزی برای ایجاد زیرساخت‌های شهر هوشمند در تهران، به‌عنوان پایتخت ایران، هم به گوش می‌رسد، اما حقیقت این است که فراهم کردن این زیرساخت‌ها جز در سایه توجه به محله‌ها و مشارکت با اهالی هر محله امکان‌پذیر نیست. کارگروه نوآوری و ایده‌پردازی شورایاری منطقه ۱۱، برای نخستین بار در تهران با تأسیس مرکز نوآوری، مهارت‌افزایی و زیرساخت‌های هوشمند در سرای محله جمهوری به استقبال این مهم رفته است.
محله‌های بزرگ و کوچک شهر این روزها جمعیت زیادی را در دل خود جای داده، در میان این جمعیت انبوه که در کوچه‌پسکوچه‌های قدیمی و جدید شهر پراکنده‌اند، افراد مستعد و توانمند کم نیستند، فقط کافی است برای شناسایی و پرورش این استعدادها کمی وقت گذاشت و خلاقیت به خرج داد؛ مثل‌کاری که کارگروه نوآوری و ایده‌پردازی شورایاری منطقه ۱۱ در پیش گرفته و قرار است با تأسیس نخستین مرکز نوآوری، مهارت‌افزایی و زیرساخت‌های هوشمند در محله جمهوری هم استعدادهای نشکفته منطقه را شناسایی کند، هم گامی محکم در مسیر هوشمندسازی منطقه بردارند.
- فعالیت مویرگی مراکز نوآوری در محله‌ها
ناگفته نماند که موقعیت جغرافیایی و اقتصادی منطقه را در کنار آینده‌نگری شورایاری، به‌عنوان نمایندگان مردم، می‌توان از پیش‌شرط‌های لازم برای اجرای این ایده برشمرد. «کریم عونی» دبیر کارگروه نوآوری و ایده‌پردازی منطقه ۱۱، با اشاره به فعالیت ۲۱ صنف و بورس تجاری در منطقه در کنار مراکز علمی بزرگی چون دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «در حال حاضر، تمامی زیست‌بوم‌های نوآوری در مراکز علمی و دانشگاهی متمرکز است و خبری از فعالیت مویرگی آنها در محله‌ها نیست. به خاطر همین، مردم عادی و چه بسا مستعد درگیر آنها نمی‌شوند.» عونی معتقد است منطقه ۱۱ دارای ظرفیت‌های فراوانی است که در صورت ورود به این حوزه می‌توان شاهد توسعه اقتصادی، شکسته شدن دور باطل فقر، نوآوری در منطقه و انباشت سرمایه برای شهروندان ساکن در آن بود.
استارت‌آپ‌های کوچک را با بهره‌گیری از توان محلی شهر راه‌اندازی کنیم و معتقدیم این استعدادیابی‌ها باید از محله آغاز شود و بعد از محله در ناحیه و منطقه گسترش یابد
دبیرکارگروه نوآوری محله جمهوری، حرکت محله به سمت نوآوری، ترسیم چشم‌انداز بهتر برای محله و پرهیز از اجرای فعالیت‌های سنتی درسراهای محله را از جمله اهداف ایجاد نخستین مرکز نوآوری در محله برمی‌شمارد
- جمهوری؛ پایلوت توسعه فناوری منطقه
اعضای کارگروه نوآوری، فناوری و ایده‌پردازی منطقه ۱۱ برای ایجاد نخستین مرکز نوآوری به‌صورت پایلوت در منطقه، محله جمهوری را انتخاب کرده‌اند. یکی به دلیل موقعیت جغرافیایی محله و دسترسی آسان آن، دیگری وجود زیرساخت‌های اولیه برای انجام این کار. «الهام مولوی‌زاده» جانشین دبیرکارگروه نوآوری، فناوری و ایده‌پردازی محله جمهوری، و عضو هیئت رئیسه شورایاری محله، حرکت محله به سمت نوآوری، ترسیم چشم‌انداز بهتر برای محله و پرهیز از اجرای فعالیت‌های سنتی و دیکته‌شده درسراهای محله‌ـ به‌عنوان مهم‌ترین ظرفیت توانمندسازی محلی‌ـ را از جمله اهداف ایجاد نخستین مرکز نوآوری در محله جمهوری برمی‌شمارد و می‌گوید: «در دوران شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن بروز چالش‌های جدی در حوزه کسب و کارهای خرد و خدماتی، متوجه شدیم نبود بسترهای فیزیکی عامل اصلی تمامی این چالش‌هاست که باعث شد کسب و کارها، فضاهای آموزشی و تمام فعالیت‌های ا قتصادی و شهری یا رو به تعطیلی بروند یا با روند کندی مواجه شوند.»
اعضای کارگروه نوآوری، فناوری و ایده‌پردازی منطقه ۱۱ وقتی به ضرورت توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و تغییر رویکرد مدیران به سمت و سوی بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در این دوران پی می‌برند، عزم خود را برای توسعه محلی در این بخش جزم می‌کنند. مولوی‌زاده می‌گوید: «وقتی احساس کردیم، بیش از هر زمان دیگری، نیازمند شهری هوشمند هستیم، باید این واقعیت را می‌پذیرفتیم که بسترهای ایجاد شهر هوشمند را باید محله‌به‌محله و منطقه‌به‌منطقه در پایتخت ایجاد کنیم. لذا در نشست‌های مشترک با شرکت‌های دانش‌بنیان، مرکز شهر هوشمند تهران، شهردار منطقه و اعضای کارگروه نوآوری و فناوری منطقه مقدمات این مهم را در سرای محله جمهوری فراهم کردیم.» از آنجا که درک نیاز شهر هوشمند در عصر دیجیتال بدون توجه به شهروند هوشمند راه به جایی نمی‌برد، اعضای کارگروه نوآوری، فناوری و ایده‌پردازی منطقه ۱۱ بر این بخش مهم و اساسی متمرکز شده‌اند.
جانشین دبیر کارگروه نوآوری فناوری و ایده پردازی محله جمهوری می‌گوید: «از آنجا که شهروند هوشمند با ایده‌های ناب و خلاقانه خود عامل پویایی شهر هوشمند است، تصمیم گرفتیم استارت‌آپ‌های کوچک را با بهره‌گیری از توان محلی شهر راه‌اندازی کنیم و معتقدیم این استعدادیابی‌ها باید از محله آغاز شود و بعد از محله در ناحیه و منطقه گسترش یابد.» با فراهم شدن بستر فعالیت استارت‌آپ‌های کوچک در محله جمهوری، از این پس شاهد تلفیقی از توسعه فناوری و کارآفرینی مویرگی در محله‌های شهر خواهیم بود.
مولوی‌زاده می‌گوید: «با راه‌اندازی این استارت‌آپ‌ها و همکاری آنها با نخبه‌های محلی، ایده‌های خام محلی به‌زودی تبدیل به کسب و کارهای پر رونق اقتصادی می‌شود. این کسب و کارها می‌توانند در حیطه مشاغل خانگی باشند یا مشاغل خرد، آن هم با ماهیت فناورانه.» دبیرکارگروه نوآوری، فناوری و ایده‌پردازی محله جمهوری معتقد است که محله‌های منطقه ۱۱ از محله‌های کم‌برخوردار تهران هستند و با ایجاد مراکز نوآوری و کارآفرینی در محله‌های منطقه ۱۱ می‌توان با مشارکت خود مردم این شرایط را تغییر داد و سرزندگی، شادابی و توسعه محلی را به شهروندان هدیه داد.» شناسایی استعدادهای هر محله در سایه فعالیت مراکز نوآوری درسراهای محله، امکان توسعه عادلانه محله‌ها را فراهم می‌کند. مولوی‌زاده با بیان این مطلب می‌گوید: «در این مراکز، ایده‌های خلاقانه اهالی محله جمع‌آوری و بعد از بررسی آنها راهکارهای لازم از سوی کارشناسان مربوطه برای اجرا ارائه می‌شود. ضمن اینکه ایده‌پردازان می‌توانند روند اجرایی شدن ایده‌های خود را در قالب فعالیت‌های تیمی دنبال کنند و از حمایت‌های لازم بهره‌مند شوند.»
- استقبال جوانان منطقه
«محمدجواد حسنی» یکی از فعالان حوزه استارت‌آپ‌های کوچک در تهران، با استقبال از ایده ایجاد بسترهای فعالیت استارت‌آپی محلی در تهران می‌گوید: «سال‌های سال است که‌سراهای محله به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های محلی وجود دارد، اما دست جوانان محلی از این امکانات کوتاه بود. ما در محله‌ها ایده‌های جذاب زیادی داریم که هم می‌تواند منجر به کارآفرینی در محله شود، هم به توسعه محلی کمک کند، اما همه اینها مستلزم حمایت اولیه و ایجاد بستر لازم برای فعالیت است.» او که امیدوار است با ایجاد مراکز نوآوری و کارآفرینی در منطقه ۱۱ به استعدادهای ناشناخته جوانان این منطقه نگاهی ویژه شود، ادامه می‌دهد: «اهالی ساکن در منطقه ۱۱ عمدتاً خانوارهای کم‌برخوردارند و جوان‌های تحصیل‌کرده این منطقه هم به تبع این شرایط، از قدرت ریسک در راه اجرای ایده‌های خلاقانه خود برخوردار نیستند. این در حالی است که در صورت کمی حمایت می‌توانند تحول بزرگی را در منطقه شکل دهند.»