دکتر فریبرز ناطقی الهی، استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران و بنیانگذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران کشور

کرونا نزدیک به ١١ ماه است که در ایران جولان می‌دهد و کشور را تکه و پاره کرده و متولیان کماکان با این عملکرد فوق ضعیف برای دریافت نشان افتخار خود انتظار و لحظه‌شماری می‌کنند، ان‌شاءالله به‌زودی نصیبشان بشود!

امروز در کشور پس از شوی نخریدن واکسن خارجی و فقط استفاده از واکسن غرور ملی، به یکباره با اعتراض برخی، هدف و انگیزه برای خریدن واکسن دلاری خیلی راحت مهیا شد! فعلا در حال حاضر همه راضی هستیم که واکسن خارجی وارد شود و هرچه زودتر آن را ما در رگ‌هایمان تزریق کنیم! چقدر کار راحت شد! کمی فکر در ابتدا لازم بود نه گردن‌کشی و قمه و قداره ! مردم به هر کس که حالا واکسن وارد کند شام و شیرینی هم می‌دهند!

این یادداشت در رابطه با اینکه روی واکسن پرچم ایران یا پرچم دشمن و یا غیره باشد متمرکز نشده است.

در این مقاله به چند سوال اساسی که قبل از تمام این داستان‌ها می‌بایستی پاسخ داده می‌شد که با  هیاهوی یکباره و خیلی زیرکانه برخی کاملا ابتر ماند (به نظر حقیر ناچیز توسط گروهی کاملا حساب شده هدایت می شود) سعی می شود پاسخی به این مبانی بسیار مهم و حیاتی قبل از تزریق پیدا کرده و توجه عزیزان را به آن معطوف نماید. تا پاسخ این سوالات معلوم و مشخص نشود، آن شوی خرید واکسن و هیاهوی ساختگی بی‌معنی است! دوباره عرض می‌کنم اول باید پاسخ این سوالات را بدانیم؛ بدون آنها اصلا خرید یا نخریدن واکسن، تزریق یا نزدن واکسن، ایمنی قابل انتظار یا تبعات حاصله و... مطرح نمی‌باشد!

مثلی در قدیم بود که می‌گفتند دیدی اوضاع خرابه، کافه را به هم بریز! اصل ماجرا در میان گم میشه!

سوالات حقیر، البته مطمئنا افراد خبره باید به لیست اضافه بفرمایند:

١- در حال حاضر چند نوع واکسن در دنیا با درصدهای متفاوت معرفی شده است، آیا وقتی می‌گویند ٩٥ ٪؜  یعنی ایمنی برای ٩٥ نفر از ١٠٠ نفر که واکسن استفاده کرده‌اند ؟ پاسخ نه (NO)

١-١ آیا این واکسن‌ها گارانتی می‌کند که چند نفر علی‌رغم زدن واکسن بیمار نخواهند شد؟ پاسخ نه (NO)

١-٢ آیا با زدن این واکسن می‌توان عملا حدثی از نحوه کاهش بیماری در کشور داشت؟ پاسخ نه (NO)

۲- آیا راندمان و کارایی ۹۵٪ (efficiency) واکسن با تاثیرپذیری آن (effectiveness) یکی است؟

علی‌رغم ارتباط این دو مقیاس با هم، در عمل با توجه به ذات انتخابی نمونه‌ها با هم تفاوت دارند؟ پاسخ نه (NO)

۳- آیا تزریق واکسن یعنی ایمنی؟

در آزمایشات غالبا بعد ار تزریق، منتظر علایم بیماری می‌شوند ولی ممکن است افراد بیمار علایمی نداشته باشند که در درصد کارایی عملا دیده نمی‌شود!  تنها امید آن است که اگر به ویروس آلوده شدند خفیف‌تر عمل کند! در ضمن اگر این افراد در جامعه بدون رعایت ضوابط بهداشتی وارد شوند به عنوان ناقل محسوب و می‌توانند جامعه را "بدتر" آلوده کنند، پارادوکسی معروف! پاسخ نه (NO)

٤- آیا واکسیناسیون بیماری را کاهش خواهد داد؟ 

مطالعات زیادی بر روی این مورد در دنیا انجام شده است که نشان می‌دهد واکسیناسیون گروهی مردم یک کشور همانقدر مهم است که کارایی بالای واکسن مهم است لذا چنانچه همه‌گیر نباشد کارایی بازم را نخواهد داشت: پاسخ نه (NO)

٥- در صورت واکسیناسیون آیا تا چه زمان ایمنی خواهیم داشت ؟

هیچ نظریه قاطعی روی این مطلب وجود ندارد، حدس بر گرفتن مجدد با علایم ضعیف‌تر یا تا سه ماه و برخی شش ماه در مطالعات دیده می‌شود ولی کاملا نظری است تا علمی: پاسخ نه (NO)

٦- آیا تبعات زدن واکسن مشخص است؟ به هیچ وجه، گروه منتخب در آزمایشات مسلما نمونه دقیقی از مردم عادی با بیماری‌های مختلف زمینه‌ای و عدیده مسایل افراد دیگر در جوامع مختلف یکی نیست. دقت می‌شود جامع باشد ولیکن هیچ موقع آزمایشات را کامل پوشش نمی‌توان داد. لذا به گفته خود تولیدکنندگان واکسن‌ها، این مهم در آینده بعد از واکسیناسیون مردم بیشتر مطالعه خواهد شد! پاسخ نه (NO)

مطمئنم سوالات مهم و اساسی دیگری هم در این زمینه وجود دارد که دکاتیر پزشک و حاذق این مرز و بوم می‌بایستی برای مردم خود مطرح می‌کردند که متاسفانه نکردند و بنده مهندس بناچار با بضاعت ناچیزم دنبال کردم تا کشور حداقل نادانسته به بیراهه نرود، دانسته را من نمی‌دانم!

این سوالات و دیگر سوالات هنوز مبهم هستند و باید مطرح و بعد از بررسی کامل آنها و توضیح کامل آنها به مردم کشور، دستور خرید یا نخریدن، ساخت یا نساختن واکسن، هزینه کردن یا نکردن برای واکسن، تعداد لازم (گفته می‌شود تا ٧٠٪؜ جمعیت باید واکسینه شوند تا بلکه موثر باشد) و بقیه مسایل آن دنبال شود. البته مشاور محترم و حاذق وزیر محترم بهداشت دیروز در مصاحبه خود فرمودند مردم بی‌سواد نباید در رابطه با واکسن حرف برنند!

نمی‌دانستم رابطه‌ای بین سواد و سلامت جان هم در دنیا تعریف شده است به هر حال بنده بی‌سواد را ان‌شاءالله می‌بخشند ولی نباشد، تعدادی بزنند و بقیه را شامل پارادوکس «بهتر نخواستیم بدتر نکنید !» خدای ناکرده نکنند!

شاید می‌پرسید چرا باید در این موارد اینمقدار حساس بود! باید بود چون ٤ روز پیش اتوبان تبریز - سهند بعد از ١٢ سال توسط وزیر محترم مسکن و راه افتتاح شد که دیروز بر اساس شیب بسیار تند منطقه‌ای از آن، در اثر یک برف ساده چند ده خودرو با هم برخورد کردند و صحنه‌ای دلخراش را پدید آوردند! لذا حساسیت‌ها را باید حتی بالاتر برد، جان مردم، پول کشور و شعور عمومی مردم جایگاه ویژه‌ای دارد و جایی برای کسب درآمد نیست. انسان به هیچ احدی در دنیا بخصوص مردم خودش باسواد یا بی‌سواد بد نمی‌کند!

در همین میان بعنوان یک معلم و شهروند تقاضا دارم لوح‌های تقدیر و تشکر و مدال‌های قهرمانان عرصه «مدیریت کرونا» آماده شود که ان‌شاءالله بزودی طی مراسمی باشکوه به آنها تقدیم شود!

مراجع کلی و اصلی این یادداشت از نشریات:

١-  Harvard Medical School

٢- Harvard-MIT program in Health         Sciences and Technology

٣- ,The Johns Hopkins University School of Medicine

٤- Yale School of Medicine

٥- The Mayo Clinic Alix School of Medicine

٦- The Icahn School of Medicine at Mount Sinai

٧- Columbia University Medical School

منبع: خبرآنلاین

برچسب‌ها