به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، حسین شهلایی، کوهنورد و مدرس درجه۲ سنگنوردی، یخ و برف فدراسیون کوهنوردی با انتقاد از نحوه عملکرد گروه امداد و نجات هلال احمر برای نجات کوهنوردان گرفتار در حادثه ارتفاعات تهران گفت: از زمانی که همه ما به دلیل علاقه و عشق به طبیعت، پای در کوهستان و طبیعت نهادیم و برای انجام فعالیت های مختلف ورزشی در محیط هایی به دور از شهر رفتیم، خطرات بالقوه‌ای ما را تهدید کرده و می‌کند.
شهلایی گفت: در اصول اول هر فعالیتی در محیط های خارج از شهر و خارج از دسترس که در اصطلاح به آن بک کانتری (back country) گفته میشه خواندیم، آموختیم و آموزش دادیم که امدادرسانی با تاخیر صورت می‌گیرد. یعنی زمان رسیدن نیروهای امدادی به یک منطقه کوهستانی بسته به میزان دور بودن و صعب‌العبور بودن نسبت به امداد شهری بیشتر است.
او افزود: این مورد بستگی داشته که شما در کجای دنیا زندگی می‌کنید. در گزارش های امداد و نجات صورت گرفته در کشورهای پیشرفته این زمان به حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه خواهد رسید. از زمانی که به یاد دارم همواره این موضوع مورد مناقشه بوده که بالاخره یک سازمان مشخص متولی امر نجات کوهستان باشد اما با کمال تاسف ما با حمل اجساد کوهنوردان مواجه می شویم که آن هم با پوشش رسانه ای و افتخار صورت می گیرد.
این کوهنورد گفت: چرا ما نباید مانند کشورهای اروپایی و بعضا آمریکایی از یک سیستم امداد و نجات سریع و کارآمد بهره‌مند شویم؟ هنگام ریزش بهمن یا گم شدن کوهنوردان و طبیعتگردها تاخیر به بهانه های مختلف توسط سازمان های متولی همیشه حادثه‌ساز بوده است.
شهلایی با انتقاد از نحوه امداد و نجات هلال احمر در ارتفاعات تهران به خصوص در کلکچال گفت: من معتقدم در حادثه اخیر ارتفاعات تهران اهمال صورت گرفته است. در تمامی گزارش ها آمده که عملیات جستجو صبح روز شنبه آغاز شد. جای تعجب دارد وقتی هر دقیقه برای فرد سرمازده او را به مرگ نزدیک‌تر می کند، تاریکی هوا بهانه و مانع حرکت تیم‌های امدادی شود! آیا ممکن نبود حضور تیم‌های نجات در غروب روز جمعه جان حتی یک نفر را نجات دهد؟
او افزود: اگر این سازمان‌ها که بودجه های فراوانی بابت این کار دریافت می‌کنند، توان عملیات در شرایط بد آب و هوایی و تاریکی را ندارند، بهتر نیست همه آنها را ملغی کنیم؟ شاید به این ترتیب خیال ما هم راحت تر شود و بدانیم با اتکا به توان و دانش و تجهیزات خود باید پا به کوهستان بگذاریم. شاید کسانی که به دلیل بدی آب و هوا مجبور به شب‌مانی پایین تر از قله کلکچال شدند، منتظر رسیدن تیم امداد بودند یا آن کسی که دچار بهمن شده، تا چند ساعت منتظر بوده و چه نگاه‌های پرحسرتی که در انتظار، جان خود را از دست دادند.
این کوهنورد و مدرس سنگنوردی ادامه داد: در این موضوع که عده ای از متوفیان حادثه جمعه بر اثر کم‌تجربگی و نداشتن امکانات متناسب با شرایط آب و هوا دچار حادثه شدند، شکی نیست اما بررسی پیش‌بینی سایت‌های معتبر هواشناسی هم بی‌تاثیر نبود. از جمله عدم پیش‌بینی باد در ارتفاعات که شاید به حدود ۷۰ کیلومتر بر ساعت یا حتی بیشتر هم می رسید. چراکه بنده هم در منطقه بودم. در محل شیرپلا سرعت باد ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت و در یال زیر سیاه‌سنگ به حدود ۷۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسید. به طوری که تعادل را به هم می زد. در این اوضاع عده ای از افراد دیده شدند که با امکانات نامناسب به صعود ادامه می‌دادند. برخی از آنها حتی قادر به برگشت نبودند. این درحالی است که حداکثر باد توسط سایت‌های معتبر هواشناسی حدود ۲۰ کیلومتر در ساعت اعلام شده بود.
شهلایی با انتقاد از مدیریت امداد و نجات سازمان هلال احمر گفت: وظیفه سازمانی مانند هلال احمر امدادرسانی است. حالا به هر دلیلی که فرد دچار حادثه شده باشد. کوهنورد و کوهرو و چوپان و افراد دیگر فرقی نمی‌کنند. آیا زمان آن نرسیده که در این مورد چاره ای اندیشیده شود؟ تا کی باید افسوس بخوریم؟ تا کی باید وظیفه هلال احمر آوردن جسد باشد که البته در این مورد هم باز خود کوهنوردان پیشتاز بوده‌اند. چرا نباید زمان حضور نیروهای امدادی را به حداقل کاهش داد؟
این کوهنورد با بیان اینکه نیروی های امداد و نجات هلال احمر می‌توانستند خود را زودتر برای یاری رسانی به کوهنوردان زمین گیر شده برسانند اما به بهانه تاریکی شب و باد زیاد در عملیات امداد تاخیر ایجاد کرده اند، اضافه کرد: از غروب جمعه باد در ارتفاعات تهران فروکش کرد و امکان حضور در ارتفاعات مهیا بود و باید پرسید که چرا شاهد حضور تیم تخصصی تا دندان مجهز هلال احمر نبودیم؟ آیا ممکن نبود تعدادی از متوفیان زنده باشند؟ وقتی دمای هوای تهران به منفی ۵ درجه رسید و دما در ارتفاع ۳۰۰۰ حدود منفی ۱۵ بود، چند نفر توان زنده ماندن تا صبح را داشته اند؟
او ادامه داد: هنگام بروز آتش‌سوزی، نیروهای آتش نشانی به سرعت به محل حادثه می‌رسند و نیروهای اورژانس در مناطق شهری به سرعت بر سر بیمار حاضر می‌شوند. آیا همین نباید در مورد امداد کوهستان هم وجود داشته باشد؟ اصلا فرض کنیم امکان پرواز هلی‌کوپتر هم نبود. یک تیم ورزیده می تواند در زمان حدود ۴ ساعت به قله کلکچال صعود کند. آیا حتی این امکان هم برای هلال احمر وجود نداشت؟
مدرس سنگنوردی، یخ و برف فدراسیون کوهنوردی اظهار کرد: وظیفه همه دستگاه های ذیربط مانند مدیریت بحران استانداری، شهرداری، آتش‌نشانی، هلال احمر و هر نهاد دیگری که در این زمینه مسئولیت دارد، این است که برای جلوگیری از حوادث مشابه در ارتفاعات شمال تهران برای شروع و بعد برای کل کوهستان‌های کشور، به این مهم بپردازند. وجود یک نیروی امداد کوهستان مستقل به هر نامی که وظیفه آن حضور سریع در منطقه با تجهیزات مناسب باشد و از زبده‌ترین افراد کوهنورد تشکیل شود نه اینکه خود تیم نیازمند یک تیم امداد دیگر شود که قبلا اتفاق افتاده است. همچنین در صورت امکان با هلی‌برد در اسرع وقت به ارتفاعات دسترسی داشته باشد.
شهلایی گفت: تا زمان ایجاد چنین گروهی لازم است تمامی افرادی که به ورزش‌های کوهستانی می پردازند، بدانند منتظر حضور به‌موقع هیچ نهاد امداد و نجاتی نباشند. در حال حاضر فقط افراد و اعضای خود گروه حادثه‌دیده هستند که می توانند به خود و دیگر افراد گروه‌شان کمک کنند. بنابراین لازم است تا علاوه بر توانمندسازی خود در زمینه دانش فنی و آمادگی جسمی و تجهیزاتی، از اجرای برنامه‌های پرخطر و بدون تیم پشتیبانی تشکیل‌شده از خود کوهنوردان در منطقه پرهیز کنند. چراکه هنوز چشم امیدی به هلال احمر و هیچ سازمان دیگری نیست.
بنا بر این گزارش، جمعه دو هفته گذشته ۱۱ نفر از هموطنان بر اثر ریزش بهمن در ارتفاعات تهران جان خود را از دست دادند. پس از سه روز عملیات جست‌وجو و نجات، پیکر ۸ کوهنورد در کلکچال، ۲ نفر در دارآباد و یک نفر دیگر در آهار پیدا شد.