همشهری آنلاین _ معصومه حق‌جو: این پروژه‌ها با اینکه کوچک هستند، ولی آثار مثبتی در رضایت شهروندان دارند. یکی از این پروژه‌های کوچک‌مقیاس در شهرداری ناحیه ۵ تجمیع بوستان‌های محلی است. بوستان‌های محلی که امروزه به مکانی برای ایجاد روابط مستحکم بین هم‌محله‌ای‌ها و آشنایی اقشار مختلف اجتماعی با یکدیگر تبدیل شده‌اند، از موضوعات مهم در برنامه‌ریزی‌های شهری هستند. «فرزاد هنرور» شهردار ناحیه، بنا به درخواست‌های اهالی محله دوستان با اتصال بوستان‌های محلی به یکدیگر علاوه بر ایجاد مسیر پیاده‌روی، فضای سبز وسیع با کارایی بهتری ایجاد کرده است.
هنرور می‌گوید: «ضلع جنوبی خیابان چهل شاهد و بلوار دوستان در محله نظامی گنجوی چندین فضای سبز جزیره‌ای داشت که از حاشیه بزرگراه شهید همت آغاز و به تونل بزرگراه شهید سلیمانی منتهی می‌شود. شهروندان با درخواست‌های متعدد خواستار اتصال این فضاهای سبز جزیره‌ای بودند. بعد از بررسی‌های کارشناسی، مقرر شد با صرف کمترین هزینه و استفاده از ظرفیت‌های موجود به این کار اقدام شود.»
شهردار ناحیه ۵ اتصال پارک‌ها به یکدیگر و ایجاد فضای تفریحی وسیع‌تر را علاوه بر افزایش نشاط شهروندان باعث رونق تعاملات اجتماعی می‌داند: «یکی از معضلات بوستان‌های دوستان، طرلان، سدروس، پرستو، نورا، نظامی گنجوی، رز و آسیاب آبی یوسف‌آباد استقرار آنها به‌صورت جزیره‌ای و متصل نبودن به یکدیگر بود. با ساماندهی فضاهای بی‌دفاع شهری و اتصالشان به فضاهای سبز و بوستان‌ها، این قطعات هم تبدیل به فضای تفرجگاهی ویژه با بهره‌وری مطلوب‌تر شدند.»
با ایجاد کارگروه تخصصی و امکان‌سنجی اجرای پروژه‌های عمرانی سلامت‌محور، تصمیم گرفته شد که فضای سبز محله دوستان هم با اتصال فضاهای سبز منقطع، تکمیل و تجمیع شود. در ضلع جنوبی خیابان چهل شاهد هم زنجیره‌ای از فضاهای سبز در کنار فضای بی‌دفاع شهری وجود داشت که محلی برای تجمع معتادان متجاهر و کارتن‌خواب‌ها شده بود و نارضایتی شهروندان را به دنبال داشت. هنرور توضیح می‌دهد: «با علف‌کشی و پاکسازی محیط از کارتن‌خواب‌ها، احداث سنگفرش و پیاده‌روسازی، کاشت درختچه و گیاهان مختلف و نصب برج نوری این فضای بی‌دفاع تبدیل به یک بوستان زیبا شد.» به گفته او، کمی بالاتر از بوستان ارغوان، کنار بن‌بست دیدار، زمینی قرار داشت که جزو فضاهای بی‌دفاع شهری بود: «به درخواست شهروندان با ایجاد کارگروه تخصصی و امکان‌سنجی اجرای پروژه‌های عمرانی تصمیم گرفتیم آن را تبدیل به زمین چندمنظوره ورزشی (بسکتبال، والیبال، فوتبال و تنیس روی میز) کنیم که مورد استقبال قرار گرفت.»
- تبدیل پارکینگ به محلی برای گذراندن اوقات فراغت
زمین جنب بن‌بست دیدار هم تبدیل به زمین بازی چندمنظوره شده است. هنرور می‌گوید: «تخلیه پارکینگ ماشین‌آلات خدمات شهری ناحیه ۵، روبه‌روی میوه و تره‌بار نظامی گنجوی، آسفالت‌ریزی و احداث پارکینگ و تفرجگاه هم از دیگر برنامه‌هایی بود که اجرا شد.» فضای زیبای مقابل بازار روز میوه و تره‌بار نظامی گنجوی، به دلیل واقع شدن در فراز تونل رسالت، یکی از زیباترین نماهای شهری در تهران است. شهردار ناحیه ۵ توضیح می‌دهد: «از این فضا قبلاً به‌عنوان پارکینگ ماشین‌آلات خدمات شهری ناحیه ۵ استفاده می‌شد که با پیگیری‌های شهرداری، تخلیه و در فاز اول به پارکینگ تبدیل شد.» این پارکینگ با موقعیت جغرافیایی ویژه حدود هزارمترمربع مساحت و گنجایش بیش از ۲۰۰ دستگاه ماشین را دارد و به‌زودی بخشی از آن به تفرجگاه تبدیل می‌شود: «بخشی از این محدوده به بزرگراه شهید سلیمانی و شهید حکیم منتهی می‌شود و منظره بسیار زیبایی دارد. با قرار دادن صندلی و ساخت آلاچیق‌های مسقف، آن را به تفرجگاه و محل گذراندن اوقات فراغت شهروندان تبدیل می‌کنیم.»
به گفته هنرور، طراحی به گونه‌ای است که نه تنها فضای پارک خودروها مسدود یا محدود نمی‌شود، بلکه شهروندان در محیطی کاملاً آرام و دلنشین و به دور از دود خودروها می‌توانند لحظات خوشی را سپری کنند.
- عملیات لوله‌گذاری و هدایت آب‌های سطحی
یکی دیگر از پروژه‌های کوچک‌مقیاس ناحیه ۵ دفع و هدایت آب‌های سطحی است. شهردار ناحیه می‌گوید: «با اجرای این پروژه، علاوه بر زیباسازی و ایمنی معابر، از آبگرفتگی و ایجاد لجنزار هم جلوگیری شد.»
لوله‌گذاری دفع آب‌های سطحی از انتهای خیابان ۶۳ اسدآبادی به بلوار دوستان جزء مطالبات اهالی از مدیریت شهری بود. در حال حاضر مسیر مذکور به طول ۱۹متر لوله‌گذاری شده است.
- اجرای طرح شهر دوستدار معلولان در محله دوستان
به گفته هنرور رفع نیازهای معلولان و مناسب‌سازی و بهسازی معابر شهری و بانک‌ها و اداره‌ها برای تردد آنها جزو اولویت‌های ناحیه است: «با هدف مناسب‌سازی اماکن و فضاهای عمومی برای دسترسی آسان جانبازان و معلولان، محله دوستان به‌صورت پایلوت برای اجرای طرح‌های بهسازی معابر و اماکن تجاری و اداری و... توسط اداره فنی، عمران و ترافیک انتخاب و اقدامات لازم در این خصوص انجام شد.» مسیر ویژه احداث شده تنها برای پیاده‌روی نیست. شهردار ناحیه ۵ می‌گوید: «پروژه مسیر دوچرخه‌سواری هم اجرا شده است. از ابتدای پاییز کانکس کرایه دوچرخه در بن‌بست کرمانشاهی مستقر است و شهروندان می‌توانند با مراجعه به این ایستگاه و ارائه کارت شناسایی دوچرخه بگیرند.» تأمین روشنایی معابر، به‌خصوص در نیمه دوم سال با توجه به کوتاهی روز و تاریکی زودهنگام، جزو اولویت‌های شهرداری ناحیه بود. هنرور توضیح می‌دهد: «در مسیر زیباساختن سیما و منظر شهری و ایمن‌سازی، با نصب ۴ پایه چراغ و نصب پروژکتور، نور مناسب و روشنایی خیابان‌ها و معابر در شب تأمین شده است.»
- جمع‌آوری مخازن زباله و اجرای طرح کاپ
محله دوستان به دلیل ویژگی‌های کالبدی برای اجرای پایلوت این طرح انتخاب شده و دارای ۱۴۷پلاک و ۱۲۲۰ واحد مسکونی است. شهردار ناحیه ۵ می‌گوید: «پس از آموزش‌های لازم توسط آموزشگران بازیافت، مخازن تفکیک ۳۶۰ لیتری و ۱۱۰۰ لیتری با توجه به تعداد واحدهای هر ساختمان در محله توزیع شده و این طرح به‌صورت رسمی در این محله آغاز خواهد شد.»
هدف از اجرای طرح کاپ، تفکیک بهینه پسماندهای خشک و حفظ محیط‌زیست است. با توجه به شیوع کرونا جمع‌آوری مخازن قدیمی در این محله ارتقای سلامت شهروندان را نیز به دنبال داشته است.
- مدیریت و برنامه‌ریزی درست، لازمه اجرای طرح کاپ
«مینا قیومی» یکی از اهالی جدید محله دوستان است که خود را دوستدار محیط‌زیست معرفی می‌کند و انتخاب این محله برای اجرای پایلوت طرح کاپ را بهترین اقدام شهرداری می‌داند. او می‌گوید: «به تازگی در این محله ساکن شدم و چون خودم را ملزم به حفاظت از محیط‌زیست می‌دانم، در محله قبلی هم زباله‌هایم را تفکیک می‌کردم. اجرای این طرح و تحویل زباله درب منزل به نیروهای شهرداری، کار را برای اهالی راحت می‌کند.»
این هم‌محله‌ای امیدوار است که این طرح به خوبی و با مدیریت درست اجرایی شود: «اگر آموزش‌ها درست و اصولی باشد مسلماً شهروندان دست در دست شهرداری می‌گذارند و موضوع تفکیک زباله کم‌کم برای شهروندان عادت می‌شود. زمانی که طرح به درستی اجرا شود، شهروندان هم استقبال می‌کنند و احتمال شکست آن به صفر می‌رسد.»
- فضای بزرگ‌تر و جانمایی ست‌های ورزشی بیشتر
یکی از هم‌محله‌ای‌ها صحبت‌های قیومی را تأیید می‌کند و می‌گوید: «با آموزش‌های صحیح و چهره به چهره و تبلیغات همه شهروندان را می‌توانیم در اجرای طرح با شهرداری و اداره پسماند همراه کنیم.»
«نادیا معماریان» تجمیع بوستان‌های کوچک شهری را هم از نظر زیبایی بصری و افزایش گستره فضای سبز شهری، طرح مفیدی می‌داند: «تجمیع این بوستان‌ها مزایای زیادی برای شهروندان به دنبال دارد؛ از جمله اینکه در فضای بزرگ‌تر امکان اختصاص بخشی از آن به مسیر ویژه دوچرخه‌سواری و جانمایی ست‌های ورزشی بیشتر وجود دارد که تعامل و ارتباط خوبی بین ساکنان چند محله به وجود می‌آورد.»
در پارک بزرگ‌تر امکان برگزاری برنامه‌های ویژه مثل جشنواره‌های کوچک محلی و نیز بازارچه‌های فصلی فراهم می‌شود. این هم‌محله‌ای می‌گوید: «در چنین فضایی می‌توان از توانمندی‌های ساکنان محله‌های اطراف به‌خصوص بانوان و جوانان در زمینه کارآفرینی و اشتغالزایی استفاده کرد.»