30 سال است که منبع میدان مغناطیسی عطارد و منشا دشت‌های هموار آن ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. داده‌های جمع آوری شده به وسیله «مسنجر» (MESSENGER)، فضاپیمایی که ژانویه 2008 از ارتفاع کمی بر فراز عطارد گذر کرد، نشان می‌دهد که آتشفشان‌ها در ساخته شدن دشت‌های مسطح عطارد موثرند و هسته بیرونی منشا میدان مغناطیسی سیاره است.
بحث بر سر منشا دشت‌های هموار عطارد به ماموریت آپولو 16 در سال 1972 باز می‌گردد. در توجیه دشت‌های مسطح ماه، این عقیده مطرح شد که برخوردهای بزرگ باعث پس زدن مواد می‌شوند و این مواد دشت‌های صاف را به وجود می‌آورند. هنگامی که «مارینر 10» (Mariner 10) در 1975 از ساختارهای مشابهی در سطح عطارد عکس‌برداری کرد، گروهی از دانشمندان به این نتیجه رسیدند که در سطح عطارد هم فرآیند مشابهی این دشت‌ها را به وجود می‌آورد. در مقابل، گروهی نیز معتقد بودند که فوران گدازه‌ها مواد سازنده این دشت‌ها را تامین می‌کند، اما فقدان دهانه‌های آتشفشانی یا سایر عارضه‌های مرتبط با آتشفشان در عکس‌های مارینر، مانع موفقیت این فرضیه شد.
مسنجر در ماموریت خود اطلاعاتی درباره تغییرات رنگ و بازتابندگی، شیمی سطح و تصاویر پر کیفیتی در طول موج‌های مختلف و اندازه گیری‌های ارتفاع‌سنجی گرد‌آوری کرده است. با تحلیل این داده‌ها، دانشمندان در مرزهای حوزه «کالوریس» (Caloris)، یکی از جوان‌ترین دهانه‌های برخوردی در منظومه شمسی، شواهدی از وجود دهانه‌های آتشفشانی یافتند. نخستین ارتفاع‌سنجی‌ها نشان می‌دهد که دهانه‌ها در سطح عطارد حدود دو برابر کم‌عمق‌تر از دهانه‌های سطح ماه هستند.
میدان مغناطیسی، مسبب واکنش‌های دینامیکی پیچیده‌ای در درون سیاره، سطح، جو بیرونی و مغناطیس‌کره آن است. میدان مغناطیسی عطارد در هسته بیرونی تولید می‌شود و سرد شدن هسته آن را تقویت می‌کند. حداقل 60% مواد سازنده عطارد در هسته آن جمع شده‌اند، دو برابر بیشتر از هر سیاره زمین‌مانند دیگر.
زمین‌شناسی عطارد پیچیده‌تر از آن است که تا کنون تصور می‌شد. عارضه تکتونیکی غالب در سطح عطارد، صخره‌های چند قسمتی است. این صخره‌ها علامت گسل‌های سطحی هستند که در اثر انقباض نواحی اطراف به وجود می‌آیند. این پدیده نشان می‌دهد که سرد شدن هسته چقدر در تغییر شکل سطح موثر است. سرد شدن هسته نه تنها دینام مغناطیسی سیاره را فعال کرده، بلکه باعث انقباض و در هم فشردگی کل سیاره شده است. داده‌های جدید نشان می‌دهند که مقدار این انقباض حداقل یک سوم بزرگ‌تر از مقداری است که تاکنون تصور می‌شد.
مدار تقریبا بیضی عطارد، چرخش کند، واکنش ذرات جو با مغناطیس‌کره، و بادهای خورشیدی باعث تغییرات شدید فصلی و شبانه روزی در طرز رفتار ذرات می‌شود. در جو خارجی نازک و منحصر به فرد عطارد، مولکول‌ها بسیار از یکدیگر دورند، به طوری‌که احتمال برخوردشان به سطح سیاره بیش از احتمال برخوردشان به یکدیگر است.