همشهری آنلاین _ بهاره خسروی: این روزها بلوار امام خمینی(ره)، حسابی نونوار و پیاده‌رو و خیابان عریض‌تر و بسیاری از مغازه‌ها و خانه‌های این مسیر نوسازی شده‌اند. البته تعدادی املاک معارض هم وجود دارند که به دلیل به توافق نرسیدن با مالکانشان، هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند و اوضاع نابسامانی دارند. پاساژ قدیمی تولید کفش در خیابان امام خمینی(ره)، حدفاصل خیابان رودکی و بزرگراه نواب صفوی، یکی از همین املاک بلاتکلیف است؛ نیمی از پاساژ در طرح تعریض قرار گرفت و از سوی شهرداری تملک و برای آزادسازی مسیر پیاده‌رو تخریب شد، اما روزگار بخش باقی‌مانده این پاساژ ۸۰ ساله چندان خوش نیست. فضای پاساژ برای کسب‌وکار و تردد اندک کاسبان بازمانده چندان ایمن نیست و هر لحظه امکان تخریب و بروز صدمات و آسیب‌های جبران‌ناپذیر برای کسبه، شهروندان و به‌ویژه همسایه‌ها وجود دارد. با کاسبان و مسئولان شهری درباره تأمین ایمنی این پاساژ گفت‌وگو کردیم.
از خیابان امام خمینی(ره)، چند قدم بعد از تقاطع رودکی، سیمای به‌هم‌ریخته و سیم‌های آویزان بنای فرسوده پاساژ که این روزها بخشی از آن کامل تخریب شده، نظر هر رهگذری را جلب می‌کند. چنین به نظر می‌رسد که یک ضربه کوچک برای فرو ریختن پاساژ کافی است. «جلیل بخشایش» از کاسبان قدیمی این پاساژ، درباره قدمت آن می‌گوید: «هنوز از باغ سپه‌سالار و کوچ تولیدی‌های کفش به این محدوده خبری نبود که این پاساژ را به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین تولیدی‌های کفش در منطقه ۱۰ و حتی تهران می‌شناختند.»
به گفته او، قدمت این پاساژ به ۸۰ سال پیش می‌رسد. بخشایش در ادامه توضیح می‌دهد: «مالک اصلی پاساژ آقای موسوی بود. ۲۸ باب مغازه در پاساژ بود، اما به‌مرور و با اجرای طرح تعریض و تملک تعدادی از مغازه‌ها از سوی شهرداری، کسب‌وکار در پاساژ از رونق افتاد و حالا فقط ۶ ـ ۷ واحد صنفی برای تولید کفش مشغول فعالیت هستند. البته شرایط پاساژ به‌هیچ‌وجه ایمن نیست.»
- یک راهکار منطقی
این پاساژ قدیمی جان‌خسته تاب‌وتوان چندانی برای بقا ندارد. وقتی به دعوت کاسبان برای بازدید از بخش‌های مختلف پاساژ راهی طبقات بالاتر شدم، با هر قدمی که برمی‌داشتم، صدای‌ریز جابه‌جایی آجرها، مانند شکستن قولنج، در گوش می‌پیچید. «ابوالفضل کامور» از دیگر کاسبان قدیمی پاساژ با نشان دادن فضای متروکه و سیم‌های آویزان سقف‌های فروریخته بیشتر مغازه‌ها می‌گوید: «سقف این پاساژ تیربلوک چوبی دارد. با هر بارندگی بخشی از پاساژ تخریب می‌شود. اما چاره چیست؟ در همین اندک مغازه‌های باقی‌مانده هم ۴۰ نفر نان می‌خورند. بلاتکلیف مانده‌ایم. در محیط کار هیچ امنیتی نداریم. هر لحظه امکان آتش‌سوزی و اتفاقات ناگوار وجود دارد. از طرف دیگر، دل‌نگران تعطیلی کسب‌وکارمان در این روزهای سخت کرونازده هستیم. اگر اتفاقی بیفتد، همه کاسبان خسارت جبران‌ناپذیری را متحمل می‌شوند، چون این پاساژ دیگر به‌هیچ‌وجه ایمن نیست.»
کامور در ادامه توضیح می‌دهد: «با اجرای عملیات تخریب املاک تملک‌شده از سوی شهرداری، مشکلات بیشتر هم شد. همین ایمن نبودن پاساژ باعث بی‌رغبتی مشتری و رکود کاسبی شده است. بسیاری از مشتری‌ها جرأت حضور در پاساژ را ندارند. بد نیست تا اوضاع این پاساژ ساماندهی شود برای ایمنی پاساژ چاره‌ای اندیشید.»
- کسب و کار ما را تعطیل نکنید
یکی از کاسبان که نگران انعکاس گزارش ما و تعطیلی کسب‌وکارش بود، سر صحبت را باز می‌کند: «بیشتر ابزار کار ما مواد اشتعال‌زا است. کوچک‌ترین بی‌احتیاطی باعث بروز آتش‌سوزی می‌شود. آتش‌سوزی در این پاساژ تقریباً متروکه، فاجعه‌ای بزرگ است. خواسته ما ایمن‌سازی پاساژ است یا اینکه ما چند کاسب را برای ادامه فعالیت و کار در جای مناسبی تا مشخص شدن تکلیف پاساژ اسکان دهند. ما گلایه داریم از اینکه امنیت جانی نداریم. اما نمی‌خواهیم برای حل این معضل از کار بیکار شویم. چون در این روزهای سخت به شب‌عید هم نزدیک می‌شویم، باید خرج زندگی‌مان تأمین شود. امیدوارم برای حل مشکلات ما و حفظ امنیت جانی‌مان راهکاری منطقی پیدا شود.»
- ایمن‌سازی در اولویت
مهم‌ترین خواسته کاسبان و تولیدکنندگان کفش این پاساژ قدیمی، تأمین ایمنی در این روزهای کرونایی بود تا با یک اتفاق غیرمترقبه مشکلات چند برابر نشود. دبیر شورایاری محله امام خمینی(ره) که از افراد پیگیر حل این مشکل است، رفع خطر و اخطار برای ایمن‌سازی تأسیسات این پاساژ را از مهم‌ترین اولویت‌های شهرداری می‌داند و می‌گوید: «تا چند وقت پیش، این پاساژ برای اهالی و کاسبان مشکلات فراوانی به همراه داشت. شهرداری چند مغازه از طبقه همکف پاساژ را برای تعریض خیابان تملک کرده بود، اما این تملک و آزادسازی باعث شده تا طبقه پایین پاساژ به یک فضای بی‌دفاع شهری و محلی برای تجمع اراذل و اوباش، به‌ویژه در شب‌ها، تبدیل شود. خوشبختانه کاسبان با تدبیر و همیاری این مشکل را حل کردند. بخش مهمی از این پاساژ هم که به‌تازگی برای تعریض خیابان امام خمینی تخریب و پیاده‌رو آزاد شد. این اقدام جای تشکر دارد.»
به گفته «علیرضا سلمانی»، نیاز امروز کاسبان ایمن‌سازی پاساژ است. با توجه به فعالیت‌های کارگاهی که در این پاساژ انجام می‌شود، آتش‌نشانی حتماً باید تأییدیه ایمنی پاساژ را صادر کند یا در صورت نیاز، تذکر لازم را به مالک پاساژ بدهد.
- ابلاغ حکم ایمن‌سازی به مالک
با اجرای عملیات تعریض خیابان امام خمینی(ره) و تخریب بخشی از پاساژ و آزادسازی پیاده‌رو، اوضاع ایمنی پاساژ وخیم‌تر شد. «سعید قلیچ‌خانی» شهردار ناحیه ۲، در این‌باره توضیح می‌دهد: «با حکم اداره حقوقی و دادستانی، بخشی از پاساژ که شهرداری تملک کرده بود، تخریب شد. البته به مالک پاساژ هم ظرف یک هفته حکم ایمن‌سازی پاساژ را ابلاغ کردیم تا برای ایمن‌سازی ملک خود اقدام کند. این ابلاغیه صورت‌جلسه شده است.»