غده پروستات غده‌اى است که تنها در مردان یافت مى‌شود. این غده در زیر مثانه قرار دارد و مایعى به داخل منى ترشح مى‌کند.
سرطان پروستات با نشانه‌هاى مرتبط با دفع ادرار و یا درد شکم تظاهر مى‌کند. این نشانه‌ها با علائم بیمارى‌هاى رایجى مانند عفونت و بزرگى خوش‌خیم پروستات مشابهت دارد.
علائم هشداردهنده
علائمی که بروز آنها احتمال سرطان پروستات را مطرح می‌کند، از جمله اینها هستند:
- احساس مکرر نیاز به ادرار کردن به خصوص در شب
- احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن.
- اشکال در هنگام شروع و متوقف کردن ادرار یا ادرار ضعیف.
- خون در ادرار یا منی.
- درد یا سفتی در کمر، لگن یا ران‌ها.
- ناتوانى جنسى.
- عوامل خطرساز برای سرطان پروستات.
عوامل خطرساز
گرچه سرطان پروستات در اغلب موارد مرگبار نیست، شناخت عوامل خطرساز برای این بیماری برای تشخیص علائم سرطان پروستات و درمان زودرس آن اهمیت دارد.
از جمله عوامل خطرساز بالقوه برای سرطان پروستات اینها هستند:
سن بالا: سرطان پروستات اغلب در افراد سالمند دیده مى شود و افراد زیر ۵۰ سال به ندرت به آن مبتلا مى شوند. مردان بالاى ۶۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند.
وراثت: سابقه ارثى سرطان پروستات عامل مهمى در ابتلا به این سرطان است.
میزان بالای تستوسترون: افزایش میزان ترشح هورمون جنسی مردانه، تستوسترون در خون اغلب موجب تسریع روند بدخیمى سرطان پروستات مى‌شود.
مصرف چربی زیاد: رژیم غذایی پرچربی خطر سرطان پروستات را افزایش می‌دهد (در مقابل رژیم غذایی کم‌چربی و مملو از میوه و سبزی خطر را کم می‌کند.)
نژاد: سیاهپوستان بیشترین خطر ابتلای به این سرطان را دارند. سفید پوستان در معرض خطر متوسط هستند و ژاپنی‌ها پایین‌ترین میانگین خطر ابتلا به این سرطان را دارند.
روشهای بیماریابی یا غربالگری
معاینه غده پروستات از طریق معاینه مقعد ساده‌ترین روش بیماریابی برای سرطان پروستات است. در این روش پزشک از داخل مقعد بیمار، غده پروستات را معاینه مى‌کند. وجود سطح خشن و نامنظم بافت از علائم هشداردهنده سرطان پروستات محسوب مى‌شود.
تومورهاى سرطانى آنتى‌ژن‌هاى مشخصى را تولید مى‌کنند که ممکن است از طریق آزمایش خون کشف شوند. آنتی‌ژنى که تنها غده پروستات تولید مى‌شود،" آنتی‌ژن اختصاصى پروستات" (Prostate Specific Antigen ,PSA) است.
البته تنها سطح بالای PSA در آزمایش خون فرد نمایانگر ابتلا به سرطان پروستات نیست. در برخى از موارد عفونت و یا بزرگى خوش‌خیم غده پروستات مى‌تواند سبب افزایش میزان PSA در خون شود.
تشخیص به موقع بیمارى، دست کم ۵ سال بیشتر به زندگى مبتلایان به سرطان پروستات اضافه مى کند. توصیه می‌شود که مردان در سنین بالاى ۴۰ سال سالیانه مورد معاینه غده پروستات قرار گیرند و در سنین بالاى ۵۰ سال، هر سال آزمایش آنتى ژن مخصوص پروستات را انجام دهند.
درمان
این روشهای درمانی ممکن است به صورت منفرد یا همراه با هم برای درمان بیماران به کار روند
تحت نظر گرفتن بیمار: این روش براى بیمارانى تجویز مى شود که جراحى برایشان مفید نیست و یا رشد غده سرطانى پروستات آنها بسیار کند و آهسته است.
سرمادرمانی (کرایوتراپی): در این روش با تزریق نیتروژن مایع به درون غده پروستات انجماد بافتی و انهدام سلول هاى سرطانى بافت ایجاد می‌شود.
شیمى درمانى: استفاده از داروهاى شیمیایى منجر به انهدام سلول هاى سرطانى مى‌شود.
پرتودرمانی: هدف از رادیوتراپى کنترل رشد سلول هاى سرطانى است. تابش اشعه به محل تومور ممکن است به صورت خارجى یا داخلى باشد.
هورمون درمانى: از آنجا که هورمون تستوسترون به رشد سرطان غده پروستات کمک مى‌کند با به بیماران داروهاى ضد تستوسترون مانند قرص استروژن داده می‌شود.
جراحی: عمل جراحی برای برداشتن غده پروستات انجام می‌شود. اخیرا این عمل از طریق لاپاراسکوپی هم انجام می‌شود