به گزارش همشهری آنلاین، چه چیزی در حالی که ارتباطی با ادبیات ندارد، میتواند احساسی ادبی را در مخاطب برانگیزد؟ یک صدف حلزونی ۱۸ هزار ساله که در غاری در فرانسه کشف شده و اکنون ما میتوانیم در کامپیوتر یا گوشیهای موبایل صدایش را بشنویم.
باستانشناسان فرانسوی که در ابتدا تنها یک صدف حلزونی را کشف کرده بودند، پس از سالها متوجه ویژگی متمایزی در آن شدند: پوسته به عمد برای استفاده به عنوان یک ابزار موسیقی اصلاح شده بود. نوک آن قطع شده تا فرد بتواند هوا را به داخل آن بکشد. محققان فرانسوی در اطراف دهانه ردی از رزین پیدا کردند که احتمالا به عنوان چسب برای اتصال قسمت دهانی به پوسته استفاده میشد. این امر به ویژه متمایز است، زیرا چیزهایی که امروزه به عنوان آلات موسیقی استفاده میشوند، معمولا فقط یک سوراخ در انتها دارند و هیچ دهنی جداگانهای استفاده نمیشود.
این، آدمی را به یاد رمان سالار مگسها اثر ویلیام گلدینگ میاندازد و زمانی که رالف در این کتاب برای نخستین بار در یک صدف دمید: «او از این پایین دمید.» رالف ایده را متوجه شد و هوا را از دیافراگم خود به درون صدف فوت کرد. بلافاصله صدا بلند شد. صدایی بم و بلند زیر درختهای نخل پیچید و از پیچ و واپیچ جنگل عبور کرد و به صخرههای گرانیت صورتی کوهها اصابت کرد...او صدف را روی لبهایش گذاشت و یک بار دیگر با شدت در آن دمید. سپس فشار نفسش را شدیدتر کرد، نت را یک اکتاو بالاتر برد و صدا بلندتر از قبل هوا را شکافت.
رالف البته بعد از مدتی دمیدن در صدف را کنار گذاشت، چرا که هر بار درآوردن صدایش انرژی زیادی میبٌرد، اما همانقدر هم منطقی به نظر میرسد اگر در آن تغییراتی ایجاد میکرد که صدا سادهتر و بهتر از آن بیرون بیاید. هر چند آن مرد فرانسوی، ۱۸ هزار سال پیش این کار را کرد. وقتی برای اولین بار این صدف در کاوشهای سال ۱۹۳۱ کشف شد، گمان میرفت که وسیلهای برای نوشیدن باشد، اما در بررسیهای تازه، متوجه شدند که ظاهرا صدف جوری دستکاری شده که بتوان روی آن قسمتی دهانی نصب کرد. تعیین قدمت کربن غار که روی یک تکه زغال و استخوان خرس که از نظر باستانشناسی همدوره با آن صدفند، نشان میدهد که این سازی بادی چیزی نزدیک به ۱۸ هزار سال قدمت دارد.
ترجمه با تصرف و تلخیص از لیتهاب.