رهبر جمهوری خواهان سنا در پایان رای گیری چنان بر رئیس جمهور پیشین تاخت و دوران او را پایان یافته قلمداد کرد که گویی همراه با اکثریت جمهوری خواهان به محکومیت ترامپ رای داده بود. کمتر سناتوری به خود جرات می داد در اصل تشویق و تحریک یورش به کنگره از سوی ترامپ تشکیک کند و حزب متبوع بیشترین تلاش خود را بر قانونی نبودن استیضاح پس از اتمام دوره ریاست جمهوری گذاشت.
واقعیت این است که رئیس جمهوری که زمانی عکس گرفتن با او و حضورش در مجامع انتخاباتی برای هر کاندیدای جمهوری خواهی رای آور بود با اصرار بر دروغی بی شاخ و دم و دست زدن به هر اقدامی برای اثبات این توهم خودساخته پیروزی سرانجام به جایی رسید که همه از او می گریزند، گرچه معلوم نیست به کجا. هر کس سعی می کند این فرزند نامشروع دمکراسی غرب را که در دامنش افتاده همچون گلوله ای از آتش هرچه زودتر از سر باز کند و در دامان فرد یا نهادی دیگری اندازد.
سه گزینه اصلی حزب جمهوری خواه در موضوع استیضاح از این قرار بود:
۱. همراهی با ترامپ و حتی همدلی با برخی دروغهای انتخاباتی وی به منظور جلب رضایت هواداران افراطی حزب، که با توجه به تازگی زخم یورش به کنگره آشکارا خودکشی سیاسی محسوب می شد.
۲. همراهی با دمکراتها و اقلیت هواداران میانه روی حزب در محکومیت ترامپ که حزب را نزد اکثریت طرفداران بی اعتبار می ساخت.
۳. «محکومیت در لفظ و تبرئه در عمل» یا سیاست یکی به نعل و یکی به میخ، به منظور به دست آوردن دل هر دو سوی شکاف درون حزبی و فیصله دادن هرچه زودتر به مخمصه.
سرانجام اکثریت حزب جمهوری خواه با انتخاب گزینه سوم عجالتا خاکستری بر روی آتش ریخت تا در آینده چه پیش آید! در واقع حزب با رجحان منافع کوتاه مدت حزبی بر منافع بلندمدت ملی و حزبی صرفا کوشید از رئیس جمهور نه چندان خوشنام خود صرفا فاصله بگیرد، نه آن که قدمی در جهت ریشه کن سازی این وصله ناجور بردارد، چه در آن صورت خود را در مقابل خیل همچنان عظیم طرفداران افراطی وی می یافت.
گرچه این رای به مخمصه ای نفس گیر ظاهرا پایان داد، اما اولا اندک اعتبار مانده حزب را خرج وفاداری به شخص و حزب و نه قانون اساسی ساخت. و ثانیا به زعم رهبر آنان در سنا هیچ تضمینی نیست که این غده بدخیم یا بازمانده ای از آن روزی دوباره از درون حزب سر بر نیاورد و شکاف به وجود آمده را هرچه عمیقتر نسازد.
گرچه تا آن روز فرصت چاره اندیشی بسیار است و شاید جریان پیش بینی نشده رخدادها فرجامی دیگر را برای حزب رقم زند.
احمدرضا نیاورانی، استاد دانشگاه