همشهری آنلاین_مریم قاسمی: در محدوده خدمت‌رسانی شهرداری منطقه ۱۸، ناحیه ۶ و ۷ چنین موقعیتی دارند و به دلیل آب و هوای خوب، پوشش گیاهی و فضای گسترده مورد توجه‌اند. طبق قانون شهرداری تهران هر نوع ساخت‌وساز در حریم ممنوع است، چراکه این اراضی و پوشش گیاهی برای شهروندان خاصیت کاتالیزوری و تنفسگاهی دارد و باعث جریان‌سازی هوا، کاهش آلودگی هوا و گازهای گلخانه‌ای و تلطیف هوای شهر تهران می‌شود.
از این‌رو یکی از برنامه‌های اولویت‌دار مدیریت شهری حفظ و پاسداشت این اراضی و جلوگیری از تغییر کاربری و از بین بردن پوشش گیاهی و فضای سبز آن است، البته چالش‌ها و موانعی در این رابطه وجود دارد که کار شهرداری را دشوار کرده است. برخی با شناسایی خلاهای قانونی دست به کارهایی می‌زنند که البته عاقبت خوشی ندارد. به تازگی با پیگیری عوامل اجرایی ناحیه ۷ شهرداری منطقه ۱۸، رأی دیوان عالی و دستور مقام قضایی، باغ‌رستورانی به مساحت هزار و ۸۰۰مترمربع تخریب و با متخلف برخورد قانونی شد.
در گزارش میدانی از محدوده فیروزبهرام و گلدسته به کمک اهالی وضعیت زمین‌های کشاورزی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز را مورد بررسی قرار دادیم. در بررسی‌های مادرصد بالایی از ساکنان بومی فیروزبهرام از اقدامات شهرداری منطقه ۱۸، با هدف تثبیت کاربری اراضی کشاورزی ابراز رضایت می‌کنند و در نقطه مقابل عده قلیلی از افرادی که سال‌ها قبل در زمین‌های کشاورزی اقدام به ساخت‌وساز غیرمجاز کرده‌اند از قانونی بودن کارشان صحبت می‌کنند و گوش‌شان به این حرف‌ها بدهکار نیست.
- تفکیک زمین‌های کشاورزی و ساخت‌وساز غیرقانونی
از ساختمان مرکزی شهرداری منطقه ۱۸ تا رسیدن به روستای فیروزبهرام حدود ۲۰ دقیقه زمان می‌برد. روستایی تاریخی که ۳۰۰ سال قدمت دارد و از روزگار گذشته به دلیل آب و هوای خوب مورد توجه پادشاهان دوران قاجار بوده است. وقتی از بزرگراه آیت‌الله سعیدی نزدیک چهاردانگه می‌شوید، تابلو گلدسته راهنمای خوبی است تا راه‌تان را به دل روستای فیروزبهرام ادامه دهید. نخستین موضوعی که نگاه‌تان را جلب می‌کند زمین‌های کشاورزی محصور و غیرمحصور است که در گوشه و کنار آن وجود دارد. در این موقع از سال کشاورزان مشغول کارند و منطقه حال و هوای روستا را تداعی می‌کند، اما همین که جاده فیروزبهرام را به پیش می‌روید با کوچه‌هایی مواجه می‌شوید که هیچ‌گونه شباهتی با بافت روستایی ندارند.
«شعبان قلی‌نژاد» در یکی از زمین‌های کشاورزی مشغول کار است که سراغش می‌رویم. او ۷۵ ساله است و به گفته خودش حرفه اجدادی‌اش را دنبال می‌کند. از قلی‌نژاد درباره زمین‌های کشاورزی و ساخت‌وسازهایی که نزدیک مزرعه‌اش انجام شده، سؤال می‌کنیم. می‌گوید: «متأسفانه زمین‌های کشاورزی در ۲۰ سال گذشته آب رفته است. بعضی زمین‌های کشاورزی چند هکتاری خود را تفکیک کرده و فروختند تا صاحبان جدید در آن باغچه، رستوران و ویلای شخصی بسازند.»
این شهروند عنوان می‌کند که زمین‌های کشاورزی به نسبت زمین‌های دیگر ارزان ترند، اما این افراد می‌دانند که از چه طریق این اراضی را با قیمت نجومی به مردم بفروشند. قلی‌نژاد در این‌باره توضیح می‌دهد: «این افراد زمین‌ها را در قطعه‌های ۲ تا چند هزار متری تفکیک می‌کنند و از طریق جهاد کشاورزی یا شهرداری مجوز حصارکشی با فنس یا کاشت درخت را می‌گیرند. بعد از چند ماه که آب از آسیاب افتاد و اوضاع آرام شد داخل زمین‌های محصور ساخت‌وساز می‌کنند.»
- فیروزبهرام و هویت بر باد رفته
با «سهیل‌ـ الف» از ساکنان قدیمی روستای فیروزبهرام که به همراه همسرش به سمت خانه می‌رود در خیابان روبه‌رو می‌شویم. سهیل می‌گوید: «بیشتر افرادی که در فیروزبهرام سفره‌خانه و رستوران سنتی دارند ساکن محله نیستند و به فرهنگ و خواسته اهالی توجهی
ندارند.»
این شهروند ادامه می‌دهد: «اگر پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها اینجا بیایید با چشمان خود می‌بینید که چه تعداد خودرو مدل بالا و میلیاردی در کوچه‌ها و خیابان‌ها پارک هستند. البته از تیپ و پوشش این افراد مشخص است که از طبقه ثروتمند جامعه و برای خوشگذرانی و تفریح اینجا را انتخاب کرده‌اند.»
مادر خانواده می‌گوید: «تا زمانی که این زمین‌ها کشاورزی بود و مردم در آن کشت و زراعت داشتند هیچ نگرانی وجود نداشت، اما از موقعی که پای سفره‌خانه‌ها و باغ‌رستوران‌ها به اینجا باز شده، فیروزبهرام هویت خود را از دست داده و اهالی احساس خوبی ندارند. این نگرانی وجود دارد که به مرور دیگر زمین‌های کشاورزی نیز به این شکل از
بین بروند.»
- درآمد باغ‌رستوران‌ها از ۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان
زمین‌های کشاورزی در فاصله کمی تا سفره‌خانه و باغ رستوران‌ها واقع شده، اما فاصله درآمدی کشاورزان با صاحبان این سفره‌خانه‌ها بسیار زیاد است. این‌طور که اهالی برای‌مان تعریف می‌کنند، درآمد یک‌ساله یک کشاورز به زحمت به ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان می‌رسد که آن هم به عوامل بسیاری، مثل آب و هوا، نوع محصول و... و. بستگی دارد و ممکن است کمتر هم بشود، اما افرادی که اقدام به ساخت و راه‌اندازی باغ‌رستوران یا سفره‌خانه کرده‌اند میانگین روزی ۵۰ میلیون تومان و در ایام خاص و مناسبت‌ها تا ۲۰۰ میلیون تومان هم می‌توانند درآمد داشته باشند.
«اکبرـ م» از شهروندان فیروزبهرام در این‌باره می‌گوید: «جالب است که بیشتر افرادی که در زمین‌های کشاورزی فیروزبهرام ساخت‌وساز کرده‌اند مجوزی از شهرداری منطقه ۱۸ ندارند، اما در عوض از شهرداری اسلامشهر و... مجوز دارند. یعنی چون روستای فیروزبهرام چند مدیریتی است اگر شهروندان از دریافت مجوز ساخت‌وساز از شهرداری منطقه ۱۸ ناامید شوند به شهرداری اسلامشهر می‌روند و به راحتی موفق به گرفتن مجوز می‌شوند.»
- شهردار ناحیه ۷ منطقه ۱۸:
افراد سودجو زمین‌های کشاورزی چندین هکتاری را قطعه‌بندی و با قیمت‌های بالا به افراد مختلف می‌فروشند با این‌ترفند که می‌توانند برای این اراضی جواز ساخت‌وساز بگیرند. در صورتی که هر نوع تغییر کاربری در اراضی کشاورزی در حریم تهران ممنوع است و اگر کسی با صرف هزینه اقدام به ساخت بنا کند جز
ضرر و زیان هیچ عایدی برایش ندارد، چراکه شهرداری منطقه ۱۸ می‌تواند با دستور قضایی و با اجرای رأی ماده ۱۰۰ اقدام به تخریب این بناهای غیرمجاز کند
- یک شهروند:
کسانی که از دریافت مجوز ساخت‌وساز از شهرداری منطقه ۱۸ ناامید می‌شوند نباید بتوانند این مجوز را از جای دیگر بگیرند.