همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: اهالی محله معتقدند این منطقه از پایتخت ضعیف‌ترین ناوگان حمل‌ونقل عمومی را دارد و مسئولان باید برای حل این مشکل شهروندان چاره‌ای بیندیشند. از طرفی خبرها حاکی از این است که در طرح نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، تعدادی مینی‌بوس جایگزین اتوبوس‌های منطقه شده است و همین اقدام برخی از شهروندان منطقه را ناراضی کرده است. در این گزارش سراغ شهروندان و«مریم نخعی پور»، معاون حمل‌ونقل ترافیک شهردار منطقه رفتیم و با آنها در این‌باره گفت‌وگو کردیم.
مدتی است که اتوبوس‌های شهرک «شهرداری» به جای مترو «ایران‌خودرو» به مترو «چیتگر» می‌روند و با اتوبوس‌های شهرک «دانشگاه» ادغام شده‌اند. «علی چهاردانگه» از ساکنان شهرک شهرداری این موضوع را بیان می‌کند و درباره آن توضیح بیشتری می‌دهد: «با تغییر مسیر اتوبوس‌ها، مسافران به جای مسیر ۱۰دقیقه‌ای باید حداقل نیم ساعت مسیر اضافی را تا رسیدن به مترو طی کنند. . به سبب طولانی بودن مسیر و تعداد کم اتوبوس‌ها بیشتر اوقات مسافران باید ۴۰دقیقه منتظر بماند تا یک اتوبوس از راه برسد. این درحالی است که ایستگاه مترو ایران‌خودرو نزدیک‌ترین ایستگاه به شهرک شهرداری است و ضروری است اهالی دسترسی آسان‌تری به این ایستگاه داشته باشند.»
او از شهروندان می‌خواهد تا تأخیر اتوبوس‌ها را با ذکر ساعت و روز تأخیر و نام ایستگاه به ۱۸۸۸ اعلام کنند. شاید این تماس‌ها موجب شود تصمیم جدیدی برای رفاه و تردد راحت اهالی در نظر گرفته شود. «محمود دلاوری» از دیگر مسافران این خط است. او صحبت‌های این شهروند را تأیید می‌کند و در ادامه می‌گوید: «از تاریخ اول آذرماه، راننده‌های اتوبوس این خط، مسیرشان را تغییر دادند. مسیر جدید علاوه بر مسافت طولانی، به جای بزرگراه از جاده «مخصوص» می‌گذرد که این تغییر سبب می‌شود تا در ساعت‌های تعطیلی شرکت‌های این محدوده، مسافران با ترافیک‌های طولانی مدت مواجه شوند و زمانشان به هدر برود. در واقع این تصمیم، دسترسی ساکنان به نزدیک‌ترین خط مترو (ایران‌خودرو) را محدود کرده است.»
- فعالیت فقط ۴۰ دستگاه اتوبوس در ۱۰ خط
«قادر جلیلی»، دبیر کارگروه حمل‌ونقل و ترافیک شورایاری منطقه۲۲، عملکرد حمل‌ونقل عمومی در این منطقه را ضعیف ارزیابی می‌کند: «در عمل چیزی به‌عنوان اتوبوسرانی و حمل‌ونقل عمومی در منطقه ۲۲ وجود ندارد. چراکه اکنون حدود۴۰ دستگاه اتوبوس در ۱۰ خط، منطقه را پوشش می‌دهند. با ۴۰ دستگاه نمی‌توان یک منطقه وسیع مانند منطقه ۲۲ را اداره کرد. اگر این تعداد اتوبوس را در تعداد خطوط تقسیم کنید، می‌ببینید برای هر خط حدود ۴دستگاه اتوبوس در نظر گرفته شده است که اغلب این اتوبوس‌ها اسقاطی و نیاز به تعمیر دارند. برای همین در ساعت‌های مختلف روز تعداد آنها به حداقل می‌رسد. چون برخی از آنها برای تعمیرات یا کارواش یا سرویسدهی و غیره از خط خارج می‌شوند.»
- مسافران تمایلی به استفاده از اتوبوس ندارند
دبیر کارگروه حمل‌ونقل و ترافیک منطقه۲۲ درباره شیوه تردد اهالی بیشتر توضیح می‌دهد: «اهالی اگر توان مالی داشته باشند از خودرو شخصی خود برای تردد یا رسیدن به خطوط مترو استفاده می‌کنند. اگر اطراف ایستگاه‌های مترو «چیتگر»، «ایران‌خودرو» و «وردآورد» را ببینید، همیشه مملو از ماشین است و به این معنا است که شهروندان منطقه خود را با وسیله شخصی به این نقطه می‌رسانند تا از طریق مترو بتوانند به دیگر نقاط شهر تردد کنند. از سوی دیگر، اتوبوس به تعداد کافی در پایانه‌ها وجود ندارد یا اینکه در ۴ پایانه به فاصله هر ۴ قطار یک اتوبوس حرکت می‌کند. باید ۲ قطار از «کرج» برسد و ۲ قطار هم از تهران تا اتوبوس‌ها راهی مقصدشان شوند.
شهروندی که با مترو از دورترین نقطه با حداقل ۴۵ دقیقه به ایستگاه‌های مورد نظرش در منطقه می‌رسد، اکنون باید مدت زمان طولانی را منتظر اتوبوس بماند. به همین دلیل، مسافران کمتر از اتوبوس استفاده می‌کنند. همین موضوع سبب می‌شود فعالیت خطوط اتوبوسرانی به نفع بهره‌بردار نباشد و برای شهروندان هم کارایی نداشته باشد. چراکه فاصله هرکدام از اتوبوس‌ها بیشتر از ۲۰ تا ۲۵ دقیقه است. به جای اینکه از هزار تا هزار و ۵۰۰ تومان بابت کرایه اتوبوس پرداخت کنند و وقتشان تلف شود، مبلغ ۲ هزار تا ۲هزار و ۵۰۰ تومان بابت تاکسی می‌پردازند و در زمان کمتری به مقصدشان می‌رسند. هرچند که تاکسی هم پس از غروب آفتاب در اغلب پایانه‌ها وجود ندارد. برای اثبات این موضوع کافی است یک روز در یکی از پایانه‌ها نظارت داشته باشید تا ببینید مسافران چه عذابی می‌کشند. راننده‌های اتوبوس نیز دست‌کمی از مسافران ندارند. آنها هم باید یک ساعت منتظر بنشیند تا تعداد مسافران به حد نصاب برسد.»
- جایگزینی مینی‌بوس هم بی‌فایده است
به گفته او اتوبوس‌هایی که به چیتگر می‌روند، هیچ‌کدام از طرح «پیمایش» استفاده نمی‌کنند. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «طرح پیمایش به این معنا است که اتوبوس چه مسافر داشته باشد و چه نداشته باشد، با توجه به مسافتی که طی می‌کند، شرکت واحد هزینه آن را پرداخت می‌کند. از سوی دیگر، مینی‌بوسی شدن ناوگان هم دردی از اهالی درمان نمی‌کند و در این منطقه جواب نمی‌دهد. چراکه برای نهاد دولتی به صرفه نیست و بی‌شک به بخش خصوصی واگذار خواهد شد و هزینه مینی‌بوس از هزینه اتوبوس بیشتر خواهد بود. برای همین، مسافران باز هم ترجیح می‌دهند از تاکسی استفاده کنند.
رفع این مشکل نیازمند تعریف دیگری برای ساختار شرکت واحد است تا از طریق آن بتوان خدمات ویژه‌ای به مناطقی که در حاشیه شهر قرار دارند، مانند مناطق ۲۱ و ۲۲ یا ۴ در شرق تهران ارائه کرد. در خط «شریعتی» به مترو چیتگر ۲۳ دستگاه اتوبوس وجود دارد که اکنون در اوج فعالیتش تنها ۸ دستگاه در این خط مستقر است. یا خط مترو «صادقیه» به دریاچه به جای ۱۳ اتوبوس، ۴دستگاه کار می‌کند. هم‌چنین خط مترو صادقیه به شهرک «شهید باقری» به جای ۱۲ دستگاه اتوبوس ۲ دستگاه فعال است و خط دریاچه شهدای خلیج‌فارس به مترو چیتگر هم به جای ۱۱ دستگاه تنها ۲ اتوبوس وجود دارد. تعداد اتوبوس‌های همه خط‌ها از یک دهم هم کمتر است. بیشتر این اتوبوس‌ها از دور خارج شده‌اند یا مدت قرارداد آنها ۵ ساله بوده که این تاریخ نیز به پایان رسیده است.»
- دور قمری به وسعت منطقه
جلیلی در ادامه می‌گوید: «هم‌چنین مشکل دیگری در این زمینه وجود دارد که با ساخت‌وسازهای اخیر روز به روز بیشتر می‌شود. هر شهرک یا مجتمع جدیدی که ساخته می‌شود، اگر درخواست اتوبوس بدهد، مسیر حرکت یکی از خطوط به گونه‌ای تنظیم می‌شود که از جلو یا محدوده این مجتمع نیز عبور کند. برای مثال، خط «آزادی» به شهرک شهید باقری، برای اینکه بتواند همه منطقه را پوشش بدهد مسیرش را از شهرک شهید باقری آغاز می‌کند و با گذشتن از شهرک نمونه، میدان ساحل و امیرکبیر، راه‌آهن، دهکده المپیک، شهرک صدرا، شهرک عقاب، بزرگراه و غیره به سمت آزادی ادامه مسیر می‌دهد. همین چرخیدن در همه منطقه بیش از ۲ ساعت و اندی به طول می‌انجامد.
هیچ یک از شهروندان حاضر نمی‌شوند مدت ۲ ساعت و اندی در اتوبوس منتظر بمانند تا به مقصدشان برسند برای همین با در نظر گرفتن زمان انتظار که ۲۵ دقیقه است، در عمل این مسافر باید حدود ۳ ساعت برای رسیدن به میدان آزادی وقت صرف کند. بقیه خطوط نیز مانند این خط دور منطقه چرخ می‌خورند. از سویی چون مسیر طولانی می‌شود، کرایه هم زیاد خواهد شد. چون کرایه‌ها بر اساس مسافت طی شده تعیین شدند و این منطقه در مقایسه با دیگر خطوط، گران‌ترین میزان کرایه اتوبوس را دارد.»
خطوط اتوبوسرانی منطقه در حال نوسازی است.
«مریم نخعی پور»، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه۲۲، با تأکید براینکه خطوط اتوبوسرانی منطقه در حال نوسازی است. می‌گوید: «۱۰خط اتوبوسرانی در این منطقه وجود دارد. مدتی است که ۲خط از این خطوط، مینی‌بوسی شده‌اند. این مینی‌بوس‌ها به سیستم «جی پی اس» مجهز هستند و عملکرد و فعالیتشان مانند اتوبوس‌ها به‌طور دقیق رصد می‌شود. یعنی می‌توان فهمید که این مینی‌بوس‌ها در کدام ایستگاه‌ها توقف کرده یا خارج از مسیر، مسافر پیاده یا سوار کرده‌اند. هم‌چنین در صورت کوچک‌ترین انحرافی از مسیر یا ایستگاه، به سرعت بر روی سیستم نشان داده می‌شود. در همین زمینه مسئولان خطوط می‌توانند به راننده‌های مینی‌بوس‌ها اخطار بدهند.آنها مکلف هستند تنها در ایستگاه‌های تعیین شده هر خط نگه دارند و مسافران را سوار و پیاده کنند.»
نخعی هم‌چنین در پاسخ به سؤالات و گله‌های مطرح شده از سوی شهروندان می‌گوید: «هیچ ایستگاهی در ناوگان اتوبوسرانی منطقه حذف نشده و به‌طور مستقیم این اقدام به واحد حمل‌ونقل عمومی ما گزارشی نشده است. اگر گزارشی ارسال شود، مشکل را بررسی می‌کنیم. اکنون در همه ایستگاه‌ها مینی‌بوس‌ها توقف دارند. معمولاً در هر تغییری، عده‌ای موافق و مخالف هستند. که در منطقه کرایه اتوبوس و مینی‌بوس افزایش نداشته و براساس نرخ مصوب شوراست.»