همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: به نقل از اکونومیست، موارد ابتلا به کووید-۱۹ در بسیاری از کشورهای جهان دوباره در حال افزایش است و به نظر می‌رسد انواع جدید این ویروس با قابلیت انتقال بیشتر تا حد زیادی مقصر هستند. همه‌گیری کرونا مانند شخصیت شرور کتاب‌های داستان عادت دارد از نقطه شکست به مبارزه بازگردد. تابستان گذشته دولتمردان تصور کردند ویروس کرونا از بین رفته اما موج دوم پاییزی بیشتر اروپا و آمریکای شمالی را در برگرفت.
با شروع برنامه‌های واکسیناسیون در اواخر سال میلادی گذشته، جهش‌های جدیدی از کووید پدیدار شد که ممکن است اثربخشی این واکسن‌ها را کاهش دهد. امروز موج سوم عفونت‌ها اروپا را فرا گرفته و بسیاری از دولت‌ها را مجبور به اعمال دور دیگری از قرنطینه کرده است. هنوز یک هفته نشده که ۲۱ میلیون نفر در فرانسه وارد قرنطینه جدید یک ماهه شدند و این در حالی است که ساعت ممنوعیت رفت و آمد ماه‌هاست برقرار است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز هشدار داد کشورش احتمالا باید «ترمز اضطراری» بکشد و مجددا قرنطینه را آغاز کند.
افزایش اخیر موارد جهانی نگران‌کننده است. در ابتدای سال جدید، ۲۰۲۱، موارد ابتلا به نصف سقوط کرد اما از آن زمان ۳۰ درصد افزایش یافته. در حال حاضر بیشترین موارد در اروپا ، به ویژه در اروپای شرقی است. استونی و جمهوری چک هر روز بیش از ۱۰۰ مورد جدید را در هر صدهزار نفر ثبت می‌کنند. این در حالی است که نرخ ابتلا در اتحادیه اروپا ۳۱ نفر است که کمتر از اوج قبلی نیست و تخت بیمارستان‌ها در برخی مناطق پر شده است؛ در آمریکای لاتین نیز موارد ابتلا افزایش یافته است و نسبت به ماه گذشته یک‌سوم افزایش یافته است.
دو توضیح احتمالی برای این موج اخیر وجود دارد: اول اینکه با تولید واکسن و کاهش تعداد موارد در بسیاری از بخش‌ها، ممکن است مردم مراقبت خود را کنار بگذارند. روزهای طولانی‌تر در نیمکره شمالی نیز ممکن است افراد را به معاشرت ترغیب کند. اما داده‌های جابه‌جایی گوگل نشان می‌دهد در اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین حضور مردم در مغازه‌ها و استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، دقیقا همان مکان‌هایی که احتمال شیوع کووید در آن‌جا بیشتر است از ابتدای زمستان در حد متوسط باقی مانده است.
علت دوم ممکن است گسترش انواع جدید و مسری‌تر این ویروس باشد. به نظر می‌رسد موردی که برای اولین بار در کنت انگلیس یافت شده است و به عنوان B.1.1.7 شناخته می‌شود، کرونای انگلیسی، حدود ۳۰درصد بیشتر واگیر دارد و ممکن است کشنده‌تر باشد. از زمانی که ژنوم ویروس کووید توالی پیدا کرده، اواخر پاییز گذشته، ۵۵ درصد از کل موارد ابتلا در انگلیس به این ویروس جدید آلوده شدند و حتی کنترل مرزها در اروپا نتوانست جلوی گسترش آن را بگیرد. از زمان شناسایی ویروس انگلیسی در ابتدای سال جاری در جمهوری چک تاکنون ۸۰درصد موارد از آلودگی این ویروس بوده است.
در فرانسه نیز ۶۰درصد از موارد ابتلا از ماه گذشته مربوط به این نوع بوده است. اما شاید مورد نگران‌کننده‌تر B.1.351 باشد که اولین بار در آفریقای جنوبی یافت شد؛ پژوهش‌ها نشان داده این نوع توانایی بهتری برای مقاومت در برابر آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط واکسن‌ها دارد. کشورهایی که موفق به واکسیناسیون گسترده مردم شده‌اند در حال حاضر از افزایش موج در موارد جدید جلوگیری کرده‌اند. طبق آخرین آمار واکسیناسیون ۱۵ کشور تاکنون بیش از یک‌چهارم جمعیت بزرگسال خود را تلقیح کرده‌اند و هیچ یک از آنها علائم بازگشت مجدد عفونت را نشان نداده‌اند.
در انگلیس تقریبا نیمی از بزرگسالان حداقل یک دوز واکسن ویروس کرونا دریافت کرده‌اند. در آمریکا دوسوم افراد بالای ۶۴ سال واکسن زدند و با این حال هفته گذشته رئیس جمهوری جو بایدن اعلام کرد که همه بزرگسالان تا دو ماه آینده و همزمان با صدمین روز ریاست جمهوری او اولین دوز واکسن را دریافت خواهند کرد.
این به معنای افزایش واکسیناسیون از ۲.۵ میلیون به حداقل ۴ میلیون نفر در روز است. کاخ سفید هفته گذشته اعلام کرد آمریکا ۲.۵ میلیون دوز واکسن آسترازنکا، مورد تایید آمریکا، به مکزیک و ۱.۵ میلیون دوز دیگر به کانادا ارسال خواهد کرد که البته رقم کوچکی در مقایسه با ۱.۲ میلیارد دوز واکسنی است که این سال به مردم تحویل شود.
از دیگر سو، در اتحادیه اروپا کمپین واکسیناسیون دچار مشکل شده است. فقط ۱۱درصد از جمعیت بزرگسال واکسن دریافت کرده‌اند. این تلاش با سردرگمی در مورد واکسن آسترازنکا ناکام مانده زیرا هفته گذشته استفاده از این واکسن در اکثر کشورهای اتحادیه اروپا متوقف شد و این به دلیل نگرانی از احتمال ایجاد لخته خونی در موارد نادر ایجاد شد.
اما پس از اعلام آژانس دارویی اروپا در هفته گذشته که مزایای آن بیش از خطرهای احتمالی است، اتحادیه اروپا اظهار امیدواری کرد تا «پایان تابستان» به ۷۰درصد بزرگسالان واکسن بدهد که البته برای انجام این کار باید میزان واکسیناسیون فعلی به ۲ میلیون نفر در روز افزایش یابد.