نسل‌کشی روهینگیا مجموعه‌ای از آزار و اذیت‌های مداوم دولت میانمار علیه مردم مسلمان روهینگیا است که از دو مرحله تشکیل شده‌است، مرحله اول که در اکتبر سال ۲۰۱۶ آغاز شد و در ژانویه سال ۲۰۱۷ به پایان رسید و مرحله دوم که در اوت ۲۰۱۷ آغاز شد و از آن زمان تا کنون ادامه دارد. این بحران بیش از یک میلیون روهینگیایی را مجبور به فرار به کشورهای همسایه کرده‌است.

به گزارش همشهری آنلاین،  آزار و اذیت مسلمانان در میانمار، اشاره به درگیری گسترده و قتل‌عام مسلمانان توسط بوداییان در کشور میانمار دارد. سازمان ملل متحد مسلمانان میانمار را که از طرف دولت این کشور از حقوق شهروندی محروم شده‌اند را به عنوان «اقلیت دینی که در معرض بیشترین ظلم‌های انسانی در جهان قرار دارند» معرفی کرده‌است. در حال حاضر دولت این کشور تابعیت مسلمانان را انکار می‌کند و آن‌ها را مهاجران غیرقانونی از بنگلادش می‌خواند. از این کشتار در رسانه‌ها با عنوان نسل‌کشی (Rohingya genocide) مسلمانان میانمار نیز یاد می‌شود همچنین برآورد می‌شود که دستکم ۶۰۰ هزار نفر از مسلمانان روهینگیا تاکنون به بنگلادش فرار کرده‌اند.

مردم روهینگیا

روهینگیا مردمی مسلمان و هندوآریایی هستند که در ایالت راخین در غرب میانمار زندگی می‌کنند. سازمان ملل متحد و همچنین اغلب رسانه‌های بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری مردم روهینگیا را جزو ستم‌دیده‌ترین اقلیت‌ها در جهان توصیف می‌کنند. این مردم ۴ درصد کل جمعیت میانمار را تشکیل می‌دهند.

اولین اقدام کشورهای اسلامی علیه نسل‌کشی روهینگیا در میانمار

میانمار چندین سال است که درگیر شورش‌هایی است که یکی از علل اصلی آن اختلاف میان مسلمانان و بوداییان است. اغلب مسلمانان روهینگیا در اردوگاه‌های استان راخین زندگی می‌کنند و بدون اجازه دولت مرکزی اجازه خروج از استان راخین را ندارند.  روهینگیایی‌ها شهروند میانمار محسوب نمی‌شوند چراکه هنگامی که در سال ۱۹۶۲ میلادی نظامیان از طریق یک کودتا قدرت را در میانمار به دست گرفتند، همه شهروندان ملزم به داشتن کارت شناسایی ملی شدند اما به روهینگیایی‌ها فقط کارت هویتی داده شد که آنان را «خارجی» معرفی می‌کرد و در نتیجه امکان تحصیل و کار آنان را محدود می‌کرد.

آنگ سان سوچی، رهبر دولت وقت میانمار اعلام کرد که دولت این کشور نهایت تلاش خود را خواهد کرد تا از همه در ایالت بحران زدهٔ راخین محافظت کند. سوچی ادعا کرد عاملان خشونت‌ها در راخین مجازات می‌شوند و روستاهای مسلمان‌نشین تحت تأثیر خشونت‌ها نبوده‌اند. او از دیپلمات‌ها خواست تا به راخین بیایند و ببینند. مشاور امنیت ملی آنگ سان سوچی گفت آنهایی که از کشور گریخته‌اند می‌توانند به میانمار بازگردند اما این روند باید به بحث گذاشته شود.

اگرچه او به‌طور مشخص به آوارگی اقلیت روهینگیا اشاره نکرد اما در جریان بازدید نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند با اشاره به اینکه قصد دارد برخی از توصیه‌های کوفی عنان را هر چه سریعتر به اجرا بگذارد گفت که دولتش در تلاش است تا از همه محافظت کند. او گفت: «ما باید از شهروندانمان مراقبت کنیم، ما باید از هرکسی که در این کشور است محافظت کنیم؛ خواه شهروند ما باشند و خواه نباشند. این وظیفه ماست و در تلاش خواهیم بود آن را به بهترین نحو انجام دهیم. ما می‌خواهیم به این اطمینان برسیم که همه در حمایت قانون هستند.»

درپی افزایش خشونتها در ایالت راخین بسیاری از منتقدان در سراسر جهان آنگ سان سوچی را متهم کردند که در قبال آنچه بر جامعه ۱٫۱ میلیون نفری مسلمانان روهینگیا می‌گذرد، سکوت کرده‌است. حتی برخی از منتقدان خواسته‌اند جایزه صلح نوبل که در سال ۱۹۹۱ میلادی به او به عنوان قهرمان دموکراسی اعطا شد، پس گرفته شود.

پیشینه
از قرن اول هجری اسلام در میانمار گسترش یافت. بازرگانان مسلمان از مسیرهای زمینی که از منطقه غربی میانمار و ایالت آراکان در این کشور می‌گذشت به مناطق غربی چین سفر می‌کردند. بسیاری از این افراد در منطقه ساحلی آراکان، اقامت گزیدند و نخستین مناطق تجمع مسلمانان را ایجاد کردند. سیاحان چینی در نوشته‌های خود از مناطق ایرانی‌نشین در مرزهای بین میانمار و یونن (ایالتی در جنوب غربی چین) در قرن سوم میلادی یاد کرده‌اند.

تقریباً تا سال ۱۷۷۴ میلادی مسلمانان در آنجا مشکل نداشتند، در آن مقطع یک بودایی به نام بوداپایا در آن منطقه به قدرت می‌رسد و با مسلمانان بنای ناسازگاری می‌گذارد و اجرای قوانین اسلامی را ملغی می‌کند. از آن زمان به بعد اختلافات مسلمانان میانمار با دولت شروع می‌شود، حقوق مسلمانان نادیده گرفته می‌شود، تبعیض‌ها تشدید می‌شود و مسئله مسلمانان به تدریج به عنوان یک معضل مطرح و کشورهای منطقه متوجه این موضوع می‌شوند و حتی به سطح بین‌المللی نیز می‌رود و تا امروز نیز از موضوعات حقوق بشری در سطح بین‌الملل است. در این مدت تعدادی از مسلمانان گروه‌های چریکی تشکیل دادند و مبارزاتی هم داشتند و برخی برای اینکه از این وضعیت رها بشوند، به کشورهای هند و بنگلادش مهاجرت کردند و در آنجا زندگی می‌کنند.

اتهام نسل‌کشی
در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۸ (۱۳۹۷/۸/۲) شورای امنیت سازمان ملل دولت میانمار را به نسل‌کشی مسلمانان روهینگیا متهم کرد. مرزوقی داروسمان رئیس کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در گزارشی به شورای امنیت، مقامات ارتش میانمار را به نسل‌کشی متهم کرد و از ۱۵ عضو شورای امنیت خواست که بمنظور برقراری عدالت دست به اقدام بزنند. وی در این جلسه گفت: «جنایت امروز هم در حال رخ دادن است و این نسل‌کشی مداومی است که در حال وقوع است.»

آتش‌سوزی ۲۰۲۱ اردوگاه پناهندگان روهینگیا

آتش‌سوزی ۲۰۲۱ اردوگاه پناهندگان روهینگیا در شب ۲۲ مارس ۲۰۲۱ در اردوگاه پناهندگی بلوخالی، در بازار کاکس بنگلادش رخ داد. در اثراین آتش‌سوزی بخش عمده‌ای از اردوگاه تخریب شد و بیش از ۱۲ نفر کشته و نزدیک به هزار نفر زخمی یا مفقود شدند. تصور می‌شد که این واقعه به‌دنبال منفجر شدن سیلندرهای بنزین که برای پخت‌وپز استفاده می‌شود صورت گرفته‌است، مقابله با آتش توسط ۱۰۰ نفر از مامورین آتش‌نشانی انجام شد که تا حدود نیمه شب ادامه داشت.

آتش‌سوزی حدود ۵۰۰۰۰ مردم روهینگیا قربانی نسل‌کشی روهینگیا در میانمار را آواره و بسیاری از ساختمان‌ها از جمله مدارس و مراکز ذخیره مواد غذایی را ویران کرد. اولین امداد رسانان به این بحران خود پناهندگان این اردوگاه بودند. روز بعد، آژانس‌های امدادی به نیروهای نجات پیوستند و به آنها وعده غذا، پول و تجهیزات دادند. برخی از ناظران گزارش دادند که سیم‌های خاردار در اطراف اردوگاه، مانع کمک تیم‌های امدادرسانی و نجات به آسیب دیدگان شده‌است، و این نشان می‌دهد که این وضعیت سرعت فرار نفرات را کند کرده و احتمالاً به تلفات منجر شده است.