همشهری آنلاین_شقایق عرفی‌نژاد: اما فقط بهار نبوده که شهر را زیباتر کرده است؛ شهر هم خودش را برای بهار آراسته است. پیش از نوروز، کارهای مختلفی در شهرداری‌ها انجام شد تا تهران برای رسیدن بهار آراسته باشد. در منطقه ۷ هم سازمان زیباسازی در محله‌های مختلف طرح‌هایی را برای بهتر کردن چهره شهر اجرا کرده است. اگر ساکن محله‌های منطقه ۷ باشید، حتماً متوجه نقاشی‌ها و کارهای حجمی در بعضی خیابان‌ها شده‌اید. بعضی از این طرح‌ها ویژه نوروز بودند، مثل هفت‌سین، و بعضی هم برای نونوار شدن محله‌ها و دیواره‌ها اجرا شده‌اند.
«محمد گودرزی»، رئیس اداره زیباسازی منطقه، می‌گوید: «تنوع کارها در طرح استقبال از بهار زیاد بوده است. بخشی از کار، رنگ‌آمیزی المان‌های شهری بود. المان‌هایی در منطقه بودند که از قبل وجود داشتند و دیگر از رنگ و رو افتاده بودند. این المان‌ها دوباره رنگ شدند تا جلوه زیباتری داشته باشند، شامل مبلمان‌های شهری و المان‌های ترافیکی، مثل جدول‌ها و گاردریل‌ها.» او از اکران ۴۵ بنر در منطقه هم می‌گوید که به مناسبت بهار انجام شده است.
- خیابان‌های نورانی منطقه
یکی دیگر از کارهایی که در حوزه زیباسازی در منطقه ۷ انجام شده، نورپردازی خیابان‌ها و میدان‌هاست. گودرزی توضیح می‌دهد: «۵ ساختمان ناحیه‌های مختلف شهرداری در این طرح با ریسه‌های نوری نورپردازی شده است. ضمن اینکه ساختمان مرکزی هم نورپردازی دائم دارد.» میدان تختی و میدان سپاه هم در این طرح نورپردازی شدند که در مورد اولی این کار به شکل ویژه‌ای انجام شده و فقط در میدان سپاه ۲۸۰۰متر ریسه‌های حبابی و شیلنگی استفاده شده است. گودرزی دلیل این را که میدان سپاه به شکل خاص نورپردازی شده است، این‌طور توضیح می‌دهد: «میدان سپاه شاخص‌ترین میدان منطقه است و در واقع میدان شریانی محسوب می‌شود.»
- نقش بر دیوار
گودرزی توضیح می‌دهد در بهار ۱۴۰۰ به‌طور ویژه به نقاشی دیواری در منطقه پرداخته شده است: «در سال‌های قبل، حجم نقاشی‌های دیواری منطقه به مراتب کمتر بود. امسال با مجوزی که از سازمان زیباسازی گرفتیم و تأمین اعتباری که شد، نزدیک به ۲۹۰۰متر نقاشی دیواری انجام دادیم که از این مقدار ۱۵۰۰متر در قالب طرح استقبال از بهار انجام شد و بقیه هم در نیمه دوم سال گذشته.» این نقاشی‌های دیواری در خیابان‌ها و محله‌های مختلف منطقه انجام شده‌اند. گودرزی می‌گوید خیابان‌های پازوکی، خواجه‌نصیر، اجاره‌دار، پلیس، بهار، شریعتی و دبستان، بعد از پل سیدخندان و جنب بزرگراه رسالت، محل‌هایی هستند که نقاشی‌های دیواری روی آنها انجام شده و ویژگی محل‌های انتخاب‌شده برای اجرای نقاشی دیواری را این‌طور توضیح می‌دهد: «دیوارهایی با چند ویژگی برای اجرای نقاشی انتخاب می‌شوند. یکی دیوارهایی که نمای سیمانی و تخت دارند و امکان اجرای نقاشی دیواری روی آنها وجود دارد. یعنی اگر دیواری برجستگی و تورفتگی داشته باشد، امکان اجرای این کار روی آن وجود ندارد.
دیوار باید بافت مناسبی برای نقاشی داشته باشد. ویژگی بعدی این است که مساحت قابل‌توجهی داشته باشد و دیگر اینکه دید مناسب داشته باشد. مثلاً در انتهای یک کوچه فرعی که دید ندارد، این کار را انجام نمی‌دهیم، چون به چشم نمی‌آید. او این را هم توضیح می‌دهد که بخش دیگری از نقاشی‌ها زیر عنوان پروژه‌های خردمقیاس در محله‌های دارای بافت فرسوده انجام شده‌اند تا نمای بهتری به این بافت داده شود و دست‌کم ظاهر آن ترمیم شود: «نمونه بارز این کار در خیابان پازوکی انجام شده است. در این خیابان فرورفتگی‌های کوچک بین منازل به‌صورت متوالی پشت سرهم رنگ شدند تا به این‌ترتیب کسی که وارد خیابان می‌شود نقاشی‌ها را از دور به شکل پرسپکتیو ببیند.»
رئیس اداره زیباسازی منطقه اشاره می‌کند که در این کار، گروه‌های مختلفی سهیم بوده‌اند. گروه هنرجویان هنرستان که با مدیریت استادشان کار کردند و گروهی دیگر که از دانشجویان بودند.
- نصب المان‌های حجمی
مشخص است که بخشی از طراحی و زیباسازی شهری در بهار به المان‌ها و نمادهای نوروزی مربوط می‌شود. یکی از این المان‌های حجمی به شکل تنگ ماهی است که در چهارراه قصر نصب شده است و داخل آن لوگوی تهران ۱۴۰۰ هم دیده می‌شود که به گفته رئیس اداره زیباسازی منطقه تا مدت‌ها باقی خواهد ماند. او می‌گوید: «چند المان نوروزی به شکل خانم‌هایی که هرکدام یکی از نمادهای نوروز را در دست دارند در باغ‌راه پارک اندیشه در خیابان سهروردی نصب شده است.»
- ترمیم نواقص نورپردازی در پل‌های سواره
روشنایی‌های خیابان‌ها هم دور از دید نماندند. گودرزی توضیح می‌دهد: «یکی از کارهایی که انجام دادیم، ترمیم نواقص روشنایی روی پل‌های سواره بزرگراه صیاد شیرازی بود. در مجموع ۲۴ پل سواره در منطقه وجود دارد که تجهیزات نوری همه آنها روشن است است.»
- حذف زوائد فیزیکی از نماها
در محله‌های منطقه زوائد زیادی در نمای ساختمان‌ها وجود دارد، اما گودرزی توضیح می‌دهد که ۶۴۸ مورد از زوائد فیزیکی در نماها و معابر به‌خصوص در محورهای سهروردی، سبلان، نامجو، پلیس، شریعتی و مفتح حذف شده‌اند.
- گفت‌وگو با هنرمندی که در طرح زیباسازی منطقه فعال بوده است /خلق خانه رویایی در محله
«زهرا پنده» دانش‌آموخته رشته نقاشی است و در بسیاری از پروژه‌های زیباسازی منطقه ۷ با شهرداری همکاری کرده. در طرح استقبال از بهار هم، علاوه بر طراحی و اجرا، نظارت بر گروه‌های هنرجو برعهده او بوده است. با او درباره این طرح و تجربه زیباسازی در منطقه گفت‌وگو کردیم.
در باره کارهایی که در پروژه استقبال از بهار انجام دادید، برایمان بگویید.
ما در چند محله، زیر عنوان طرح‌های کوچک‌مقیاس و برای زیباتر شدن محله‌ها در شروع بهار، نقاشی دیواری کشیدیم. از جمله این نقاشی‌ها در خیابان پازوکی بود که یکسری از دیوارها در مسیر پیاده‌رو یا گذر خودرو، نقاشی شدند. این دیوارها خالی و سیمانی بودند که می‌شد روی آنها نقاشی دیواری اجرا کرد. روی این دیوارها بیشتر تصویرسازی و همین‌طور نقاشی‌های مدرن انجام دادیم.
روی چند دیوار کار کردید؟
در خیابان پازوکی روی ۹ دیوار نقاشی کردیم.
در محله‌های دیگر چطور؟
در خیابان اجاره‌دار و کوچه باقرزاده هم نقاشی کردیم. ما با توجه به فرم خانه‌ها طرح‌ها را انتخاب کردیم. مثلاً در همین کوچه، با توجه به رنگ و بافت آجرهای یک خانه، دیوارهای کنار خانه رنگ‌آمیزی و طراحی شدند. خود خانه هم شکل یک خانه رویایی را به خود گرفت. در خیابان پلیس هم روی یک پست برق یک تصویر انتزاعی کار کردیم. انبار شهرداری هم در اول بزرگراه رسالت با ۱۷۰مترمربع وسعت در یک روز و نیم نقاشی شد. یک المان فلزی تنگ ماهی هم در خیابان قدوسی کار کردیم.
این کارها از کی شروع شد و چقدر ادامه داشت؟
۲ هفته مانده به عید کار را شروع کردیم. نقاشی‌ها تا ۲ روز قبل از عید تمام شدند و رنگ‌آمیزی المان‌ها را هم تا شب‌عید تمام کردیم.
به‌عنوان هنرمندی که با شهرداری کار می‌کنید، معتقدید شهرداری منطقه در زمینه زیباسازی خوب کار می‌کند؟
به نظرم زیباسازی منطقه ۷ با دید خوبی این کار را انجام می‌دهد و در این زمینه بسیار فعال است؛ چراکه مسئول زیباسازی منطقه دید هنری دارد و انتخاب‌های درستی هم در زمینه طرح‌ها انجام می‌دهد. به همین دلیل، فکر می‌کنم در مقایسه با مناطق دیگر عملکرد خوبی دارد.
کارهایی که انجام می‌دهید سفارشی محسوب می‌شوند. به این معنی که شهرداری‌کاری را به شما سفارش می‌دهد و شما انجام می‌دهید. در زمینه ایده چطور؟ ایده هم سفارش آنهاست یا متعلق به خودتان است؟
آنها از من ایده می‌خواهند و من هم طرح‌هایی را تحویل می‌دهم. بعد با مشورت همدیگر از میان طرح‌ها چند تا را انتخاب می‌کنیم.
واکنش مردم چطور است؟ چه زمانی که کار می‌کنید و چه زمانی که کار تمام می‌شود و مردم با طرح کامل مواجه می‌شوند.
در حین کار که بسیار زیاد استقبال می‌کنند. بیشتر اهالی محله وقتی می‌بینند مشغول کار هستیم، می‌خواهند دیوار خانه آنها را هم رنگ‌آمیزی کنیم یا اگر ساکن محله دیگری هستند، از ما می‌خواهند به محله آنها هم برویم. از ما می‌پرسند چرا در همه محله‌ها این کار را نمی‌کنیم. جواب هم این است که بودجه شهرداری اندک است. با این حال، حاضرند هزینه کار را بپردازند تا در محله‌شان نقاشی دیواری انجام شود.