همشهری آنلاین_معصومه حق‌جو: در همین زمینه، یکی از اقداماتی که از سال ۹۸ تاکنون در حال انجام است، پیاده‌روسازی است که سال گذشته در منطقه ۶ هم نمونه‌هایی از اجرای آن را با مشارکت شهروندان شاهد بودیم. اما این بار اتفاق طور دیگری رقم خورد و این شهروندان بودند که مشارکت شهرداری را جلب کردند.
اصل مطلب از این قرار است: ساکنان خیابان یازدهم امیرآباد آستین همت را بالا زدند و از شهرداری ناحیه ۴ برای زیباسازی محله کمک گرفتند. ماجرا به شکلی پیش رفت که امروز بنویسیم در خیابان یازدهم جای مخزن زباله را گلدان‌های زیبا و باغچه‌ای پر گل پر کرده است. روی ستون نزدیک باغچه هم نوشته شده: «همسایه عزیز و دل و جان، لطفاً در این مکان زباله و پسماندهای غذا نگذارید. حتی برای گربه‌های عزیز و نازنین خیابان یازدهم امیرآباد.»
خانواده ملکی که از ساکنان قدیمی امیرآباد هستند، ایده نصب گلدان و باغچه را در خیابان یازدهم اجرا کردند. «طاهره رجبی»، مادر این خانواده باذوق و همسر «گل‌حسین ملکی»، معلم بازنشسته است. او می‌گوید: «سال‌ها بود که مخزن زباله مقابل منزل ما جانمایی شده بود و معمولاً همسایه‌ها علاوه بر گذاشتن زباله‌ها، برای گربه‌ها هم غذا می‌ریختند. بارها شاهد بودیم برخی همسایه‌ها زباله‌شان را از پنجره خانه‌هایشان پرتاب می‌کردند و کمتر می‌دیدیم که زباله در سطل بیفتد. تذکرها هم هیچ سودی نداشت.
سرریز زباله و پخش و پرا شدن پسمانده‌های غذا جولان موش‌ها و حشره‌های موذی را به دنبال داشت. بارها درخواست کرده بودیم این مخزن را حداقل در ابتدا یا انتهای خیابان جانمایی کنند، اما تعلل‌ها موجب شد که موش‌ها به انباری منزل ما راه پیدا کنند.» خانواده ملکی بالاخره تصمیم می‌گیرند خودشان دست به کار شوند. او ادامه می‌دهد: «پسرم با شهردار ناحیه ۴ و رئیس سازمان خدمات شهری که هر دو بسیار در این زمینه نقش حمایتی و پررنگی داشتند، گفت‌وگو کرد. بالاخره مخزن برداشته شد، اما باز هم همسایه‌ها زباله‌ها را در همانجای قبلی رها می‌کردند.
من و همسر و پسرم تا چندین ماه این زباله‌ها را به مخزن‌های سر خیابان می‌بردیم و همچنان مقاومت همسایه‌ها ادامه داشت. بالاخره تصمیم گرفتیم گلدان‌هایی بخریم تا علاوه بر ایجاد زیبایی و نقش بستن لبخند روی لبان همسایه‌ها، با وجود این گل‌ها و گیاهان شاهد ریختن زباله نباشیم.» رجبی معتقد است این اقدام هم باعث زیبایی خیابان شده و هم شهروندان با توجه به کرونا و حس‌های منفی که این روزها در وجود اکثرشان رخنه کرده با عبور از اینجا حس مثبتی را از مشاهده گل‌ها و باغچه‌ها تجربه کنند.
او ادامه می‌دهد: «از اواخر بهمن برای ایجاد باغچه دست به کار شدیم و کارمان تا ۱۰ فروردین ادامه داشت. نصب گلدان‌ها را هم از دوم تا دهم فروردین به پایان رساندیم. درست است که مدت زیادی از این اقدام نگذشته، ولی آزار حشرات موذی واقعاً کم شده است.»رجبی امیدوار است این اقدام تلنگری بشود برای باقی همسایه‌ها تا مقابل منزلشان را نظافت و با ایده‌های خلاقانه برای زیبایی آن تلاش کنند.
چشم‌های شهروندان، زیبا دیدن را فراموش کرده؟
دکتر «مسعود ملکی»، پسر این خانواده، با گلایه از اینکه از زمانی که منطقه ۶ پایلوت اجرای طرح کاپ شده اکثر شهروندان با آن مخالفت و برای همراهی با شهرداری کوتاهی می‌کنند، بیان می‌کند: «در این سال‌ها که به کشورهای مختلف سفر کردم، در هیچ کشوری طرحی مانند کاپ ندیدم که مأموران شهرداری برای تحویل زباله‌ها به در منازل مراجعه کنند.
برخی شهروندان فقط دوست دارند اطراف منزل خودشان زیبا باشد و برای دیگر همسایه‌ها چنین حقی قائل نیستند. طی این مدت که به علت پاندمی کرونا در ایران حضور دارم، بارها دیده‌ام که شهروندان حاضرند زباله را مقابل منزل روبه‌رویی بگذارند، اما جلو منزل خودشان نباشد.» او تصور می‌کند ظاهراً چشم‌های شهروندان، زیبا دیدن را به فراموشی سپرده است: «عادت دادن چشمان شهروندان به دیدن زیبایی‌های حتی اندک هم می‌تواند کم‌کم به یادشان بیاورد که همه ما جزئی از این جامعه و شهر هستیم و می‌توانیم برای نشر زیبایی در شهرمان مؤثر باشیم.»
به گفته ملکی، شهرداری باید مشارکت شهروندان را برای اجرای چنین طرح‌هایی جلب کند: «شهرداری با توجه به قوانین شهری و فرهنگسازی می‌تواند توجه مردم را به شهرشان و حفظ زیبایی و نظافت آن جلب کند. زمانی که برای بستن کمربند ایمنی فرهنگسازی شد، همیشه‌درصدی از مردم بودند که برای قبول آن، مقاومت می‌کردند.»
- برای زیباسازی محل سکونتمان باید فرهنگسازی شود
«زهرا اعتمادی»، یکی از همسایه‌های خانواده ملکی، در مجتمعی سکونت دارد که ورودی یکی از بلوک‌هایش در خیابان دوازدهم و بلوک دوم در خیابان یازدهم است. به گفته او، در خیابان دوازدهم حدود ۶ مخزن زباله جانمایی شده بود، ولی در خیابان یازدهم فقط یک مخزن وجود داشت. اعتمادی بیان می‌کند: «همسایه‌ها به علت کمبود مخزن در خیابان یازدهم، زباله‌ها را جلو در منازل رها می‌کردند. قبل از اجرای طرح کاپ بارها با ۱۳۷ تماس گرفتم و درخواست کردم مخزن بیشتری در خیابان یازدهم جانمایی کنند.
به علت نبود مخزن به تعداد کافی، زباله‌ها از مخزن سرریز و اطراف آن پر از زباله و مگس و گربه و موش می‌شد.» به گفته اعتمادی، بالاخره طرح کاپ اجرایی شد و حالا شهروندان زباله‌ها را در جایگاه خالی از مخزن قرار می‌دهند.
او می‌گوید: «خانواده ملکی زباله‌های خیابان یازدهم را به سر کوچه منتقل می‌کردند و همسایه‌ها مخزن را برمی‌گرداندند سر جای اول. بالاخره همسایه‌ها کوتاه آمدند. با کمک هم جای مخزن را تمیز کردیم تا مشخص شود دیگر قرار نیست زباله‌ای در این مکان رها شود. مجوزی هم از شهرداری برای جانمایی باغچه گرفتیم. مأموران شهرداری هم با فاصله کمی از مخزن، باغچه‌ای را جانمایی کردند. دیوارها را هم پر از گلدان کردیم تا دیگر کنار این فضای سبز زباله و مخزنی رها نشود. امیدواریم کم‌کم فرهنگ زیباسازی شهرمان نهادینه شود.»
- از شهروندان خلاق و ایده‌پرداز حمایت می‌کنیم
«مرتضی خوریانی»، شهردار ناحیه ۴ منطقه ۶ شهرداری، می‌گوید از شهروندان ایده‌پرداز حمایت می‌کنیم. او اضافه می‌کند: «اگر شهروندی برای آبیاری یا کاشت گیاهان متناسب با فصل یا کودپاشی در معابر شهری پیشقدم باشد، می‌تواند با همکاری فضای سبز، طرح خود را اجرا کند. شهرداری به هریک از شهروندان که چنین ایده‌هایی دارند کمک می‌کند و همچنین امکانی فراهم می‌کند تا آنها بتوانند از خدمات و امکانات‌سراهای محله و... با شرایط ویژه استفاده کنند.»
او ادامه می‌دهد: «خانواده ملکی به‌صورت خودجوش و خلاقانه با توجه به فصل بهار برای این کار اقدام کردند تا برای هم‌محله‌ای‌ها فرهنگسازی شود و با وجود اجرای طرح کاپ، زباله‌هایشان را کنار این گل‌ها و دیوار گلکاری‌شده نگذارند. حتماً شهرداری ناحیه ۴ در مناسبتی از این خانواده قدردانی می‌کند تا به نوعی برای دیگر شهروندان هم مشوق باشد.»
به گفته شهردار ناحیه ۴، چنین اقدامی نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری شهروندان در قبال شهر و محله‌شان است. او ادامه می‌دهد: «در دیگر خیابان‌های ناحیه ۴ هم برخی شهروندان از اقدام خلاقانه در خیابان یازدهم ایده گرفته‌اند تا برای زیباسازی محله اقدام کنند. امیدواریم روزی برسد که همه شهروندان خود را در زیباسازی و حفظ محیط‌زیست موظف بدانند.»