همشهریآنلاین - روناک حسینی: این مجموعه توسط آرتور بل نیکولز (Arthur Bell Nicholls) همسر شارلوت برونته جمعآوری شده است. شارلوت که بیش از همه شش فرزند برونتهها عمر کرد، در سن ۳۸ سالگی در سال ۱۸۵۵ از دنیا رفت. نیکلز اکثر نسخههای خطی به جا مانده از خواهران برونته را در سال ۱۸۹۵ به یک کتابجمعکن بدنام و جاعل ادبی به نام توماس جیمز وایز (Thomas James Wise) فروخت.
آلفرد و ویلیام لاو (Alfred and William Law) دو برادر مجموعهدار که در ۲۰ مایلی خانه برونتهها زندگی میکردند، داراییهای خانواده برونته را از توماس وایز خریدند و از جمله آنها همین کتاب دستنوشته شعر امیلی برونته و البته یک نسخه از کتاب حاشیهنویسیشده تاریخ پرندگان بریتانیا است که اسم آن در رمان جین ایر ماندگار شد.
وقتی آلفرد لاو، برادرزاده و وارث برادران لاو، در سال ۱۹۳۹ درگذشت، کتابخانه آنها در هونرسفیلد هاوس (Honresfield House) از دید عموم ناپدید شد و حتی برای دانشگاهیان نیز غیرقابل دسترسی بود.
سخنگوی ساتبیز که اداره حراج بیش از ۵۰۰ نسخه خطی، نامه و کتاب چاپ اول از کتابخانه هونرسفیلد در ماه جولای را بر عهده دارد، میگوید: «در ۹۰ سال اخیر فقط دو پژوهشگر، آن هم با احتیاط بسیار، به این گنجینه دسترسی داشتهاند، بنابراین میتوان گفت تنها دو انسان زنده آنها را از نزدیک دیدهاند.»
ساتبیز نسخه خطی ۲۹ شعر از امیلی برونته را فوقالعاده نادر توصیف کرده و ارزش آن را بین ۸۰۰ هزار تا ۱ میلیون و دویستهزار پوند تخمین زده است. بنا بر اعلام ساتبیز این مهمترین دستنوشته از امیلی است که در طول سالیان به حراج گذاشته شده و مهمترین نسخه خطی است که در دست مالک خصوصی باقی مانده است: «تقریبا چیزی از امیلی برای ما به جا نمانده است. او اساسا «بلندیهای بادگیر» را نوشت و سپس بدون اینکه ردی از خود به جا بگذارد جهان را ترک کرد. در واقع حتی نامهای هم از او در دست نیست، چرا که کسی را برای مکاتبه نداشت.»
این تنها نسخه خطی باقیمانده است که تعدادی از مشهورترین اشعار امیلی را به ما نشان میدهد. شارلوت برونته در مقدمهای که در سال ۱۸۵۰ بر «بلندیهای بادگیر» نوشت، به این کتاب اشاره کرده است: «به طور تصادفی یک جلد کتاب شعر دستنویس از خواهرم امیلی پیدا کردم. نگاهی به آن انداختم و چیزی ورای غافلگیری مرا در بر گرفت؛ اعتقادی عمیق مبنی بر اینکه اینها نه تراوشات ادبی متداول و نه مانند اشعاری هستند که زنان عموما میسرایند. من فکر میکنم آنها موجز، نیرومند، اصیل و واقعیاند. موسیقی بهخصوصی از آنها میشنوم و خیالانگیز و تعالیبخش هستند.»
امیلی برونته در طول زندگی خود به عنوان نویسنده تا حد زیادی ناشناخته بود، اما داستان عاشقانه پرشور خود «بلندیهای بادگیر» (Wuthering Heights) را در سال ۱۸۴۷ نوشت، قبل از اینکه یک سال بعد در ۳۰ سالگی، از بیماری سل بمیرد.
دکتر گابریل هیتون (Gabriel Heaton) متخصص نسخههای خطی تاریخی و ادبیات انگلیسی ساتبیز میگوید: «در رابطه با برونتهها، علاقه ما به کار آنها با علاقهمان به زندگیشان گره خورده است. این دستنوشتهها حسی از خلاقیت برای شما به ارمغان میآورند که شگفتانگیز است. من همیشه در حال کار با دستنوشتهها هستم و امیلی برونته کسی است که شما انتظار مواجهه با اثری از او را ندارید، چراکه کمتر نسخه دستنویسی از او به جا مانده است و از این رو این کتاب شعر، بسیار هیجانانگیز است.»
در کتابخانه هونرسفیلد که خانواده لاو نسل اندر نسل با دقت از آن مراقبت کردهاند، همینطور نسخهای از کتاب تاریخ پرندگان بریتانیا اثر توماس بیویک (A History of British Birds) متعلق به خانواده برونته وجود دارد. این کتاب سراسر حاشیهنویسیهای کشیش پاتریک برونته، پدر خانواده برونته، را بر صفحات خود دارد که حاصل مشاهدات شخصی او است. از جمله او در قسمت عقاب طلایی نوشته است: «من در لیدز نمونه پرشده (تاکسیدرمی) آن را دیدهام. به طور قابل توجهی بزرگتر از یک غاز و گردن آن به قطر بازوی یک مرد است.» و همینطور یادداشتهای مربوط به امور آشپزی او: «استفاده از طاووس در غذا در تعالیم موسی منع نشده است.» و درباره سار نوشته است: «زمخت است و طعم خوشایندی ندارد.» یا نوشته: «همه کَشیمها (پرندهای شبیه به مرغابی) مزه ماهی میدهند و قابل خوردن نیستند. همینطور همه پرندههای دیگری که از ماهی تغذیه میکنند.»
شارلوت برونته در رمان «جین ایر» به این کتاب اشاره کرده است. آنجا که قهرمان داستان، شرح میدهد که چطور لابهلای خطوط این کتاب غرق میشود. قهرمان توصیف میکند که چطور «قلمرو سفید مرگبار قطب شمال» را تصور میکرد، البته «سایهوار، شبیه همه تصورات خامی که در ذهن کودکان به شکلی مبهم شناور است، اما به طرز عجیبی تاثیرگذار.» کتاب تاریخ پرندگان خانواده برونته، که اثری از چند طرح با مداد یکی از بچههای برونته روی صفحات آن باقی مانده، با قیمت پایه ۳۰ تا ۵۰ هزار پوند به حراج گذاشته میشود. همینطور مجموعهای از یادداشتها که بین امیلی و آن رد و بدل شده و از جمله طراحی کوچکی از یکی از آنها که ظاهرا دیگری را کشیده که پشت میز در حال نوشتن است. به علاوه اینها، نامهای از شارلوت برونته به ناشرش جورج اسمیت است که درباره نقدها بر جین ایر و همینطور گمانهزنی دیگران درباره هویت بلها (the Bells) - نام مستعار خواهران برونته - با او بحث میکند. (شارلوت برونته رمان جین ایر را با نام مستعار کرر بل منتشر کرد. نام مستعار امیلی و آن برونته نیز، آلیس و اکتون بل بود.)
به گفته هیتون، وقتی کتابخانه هونرسفیلد در سال ۱۹۳۰ از دید عموم خارج شد، بسیاری گمان کردند این آثار از بین رفتهاند، اما اکنون نمایش آن در برابر مخاطبان وسیعتر، کار جالب توجهی خواهد بود. این آثار به همراه نسخههای خطی رابرت برنز و والتر اسکات در ماه جولای در سه حراجی در ساتبیز همراه با نمایش آنها در لندن، نیویورک و ادینبرا به فروش گذاشته میشوند.
منبع: گاردین (با تلخیص و اندکی تغییر)