همشهری آنلاین_مریم قاسمی: شاید این پیام را باید از جمله‌هایی دانست که در فرهنگسازی برای داشتن شهری ایده‌آل، پاکیزه و زیبا سر زبان‌ها افتاده و حتی برخی از مردم برای رسیدن به این شعار تلاش می‌کنند و با این کار می‌خواهند به هرکدام از ما یادآوری کنند که نسبت به محله و شهرمان وظیفه و مسئولیت‌هایی داریم که باید انجام دهیم.
«مهوش کاوه» از بانوان فعال و مشارکت‌جو در زمینه ترویج و اشاعه فرهنگ تفکیک پسماندهای خشک در خانه است که در طول این سال‌ها توانسته تعدادی دیگر از بانوان محله‌اش را نیز به انجام این کار علاقه‌مند کند. کاوه عقیده دارد هنوز بعضی‌ها قبول ندارند که با کار ساده‌ای مانند جداسازی و تفکیک پسماندهای خشک می‌توانند به حفظ محیط‌زیست شهرمان کمک کنند. او از مطالبی که آموخته کمک می‌گیرد و عنوان می‌کند که پسماندهایی مثل پت نوشابه و... حدود یک‌صد سال زمان می‌برد تا دوباره به چرخه طبیعت برگردند. در این گزارش با این بانوی فعال هم‌محله‌ای آشنا می‌شوید.
مهوش کاوه، از بانوان فعال محله یافت‌آباد است و اهالی او را به خوبی می‌شناسند. بانی دورهمنشینی‌های بوستان قائم(عج) در روزهای جمعه اوست. هم‌محله‌ای که جز فرهنگسازی برای ترویج فرهنگ تفکیک پسماند برای سلامت سالمندان ارزش زیادی قائل است و برای تقویت روحیه این افراد گام برمی‌دارد. او که اکنون سعی می‌کند این گروه را در مسیر تقویت فرهنگ محله‌دوستی هدایت کند، معتقد است مردم در هرکاری شرط اول و آخر آن کار هستند: «هرکاری اگر بی‌حضور مردم باشد فایده‌ای نخواهد داشت، حتی اگر کار بسیار بزرگی باشد.»
او می‌گوید: «ریختن زباله در محیط زندگی شاید به نظر برخی یک کار ساده باشد که می‌توان از کنار آن گذشت، اما در نوع خود، کار بسیار ناپسند و دردسرسازی است که بهداشت عمومی و محیط‌زیست را به خطر می‌اندازد.» کاوه ادامه می‌دهد: «ما برای افزایش آگاهی همسایه‌های‌مان تلاش می‌کنیم و سعی داریم مردم را وارد برنامه‌های‌مان کنیم.»
- آشنایی به حقوق و وظایف
بانوی هم‌محله‌ای بر این باور است که اگر ما به حقوق و وظایف‌مان آشنا باشیم مشکلات کمتری پیش می‌آید. او می‌گوید: «متأسفانه ما به دنبال حقوق خود هستیم و مسئولان هم به دنبال اینکه مردم باید وظیفه‌شناس باشند. در حالی که اگر به حقوق و وظایف‌مان به‌طور یکسان آشنایی داشته باشیم و عمل کنیم، پیشرفت می‌کنیم. آن وقت مسئولان نباید هر بار تذکر دهند که شهروندان در تفکیک پسماند و پاکیزگی شهر بیشتر همکاری کنند. اگر اکنون در سطل‌های زباله مکانیزه می‌بینیم که انواع پسماند خشک را داخل آن سرازیر کرده‌اند، یعنی اینکه هنوز برخی از ما به وظایف خود عمل نمی‌کنیم.»
- سهم شهروندی ادا شود
به اعتقاد مهوش کاوه، شهروندان باید سهم شهروندی خود را ادا کنند. او می‌گوید: «اجرای طرح‌های مشارکتی در جمع‌آوری زباله در بوستان‌ها و تفرجگاه‌های منطقه ۱۸، فقط بهانه‌ای است تا به خودمان و همسایه‌های‌مان بگوییم که باید در پاکیزگی و حفظ محیط‌زیست شهر و محل زندگی‌مان سهیم باشیم و در حقیقت وظیفه ما این است که با رفتار و عمل درست کمتر به محیط اطراف‌مان آسیب برسانیم.» بانوی فعال هم‌محله‌ای ادامه می‌دهد: «مشکل اول ما این است که فکرمی کنیم امر به معروف و نهی از منکر فقط برای دیگران است؛ در حالی که ما همه کارها را باید از خودمان شروع کنیم. هنوز یاد نگرفته‌ایم که فرزندمان نیاز به نصیحت ندارد. او کارهای ما را الگوی خودش قرار می‌دهد، پس من به‌عنوان مادر و یا پدر نباید شیشه ماشین را پایین کشیده و زباله را در خیابان بیندازم.»
- اهالی پای کارند
کاوه درباره برنامه‌های گروهی که انجام داده صحبت می‌کند و می‌گوید: «در این گروه ساکنانی از محله‌های یافت‌آباد، صاحب‌الزمان(عج) و شهرک ولی‌عصر(عج) دور هم جمع شده تا گامی برای رسیدن به شعار تهران شهری برای همه و همچنین پاسداشت محیط‌زیست بردارند. طرح جمع‌آوری زباله و پاکسازی محله‌ها هم پیشنهادی بوده که اهالی از آن استقبال کرده‌اند. شاید در نگاه اول فعالیت‌های ما تمیز کردن محله‌ها باشد، اما در واقع می‌خواهیم نگاه خودمان و همسایه‌ها و اهالی محله‌ها را به مقوله تفکیک پسماند، نظم و بهداشت محیط اطراف‌شان حساس کنیم. می‌خواهیم انضباط شهری را تمرین کنیم.»
- احساس تعلق به محله
«مهری محمودیان» بانوی ۳۵ ساله ساکن محله یافت‌آباد در فعالیت‌های اجتماعی محله‌اش حضور چشمگیری دارد. او معتقد است رفتارهای اجتماعی را خودمان باید بیاموزیم و نباید منتظر آموزش از سوی مراکز فرهنگی باشیم. او می‌گوید: «همیشه از فعالیت‌های اجتماعی عام‌المنفعه حمایت می‌کنم و در آن حضور دارم، چون باور دارم که مشارکت‌های اجتماعی می‌تواند راهگشای بسیاری از عقب‌ماندگی‌ها باشد.» محمودیان می‌گوید: «افرادی که بهداشت عمومی و اصول شهرنشینی را رعایت نمی‌کنند، احساس تعلق به محله‌شان ندارند و فقط خانه را محله زندگی‌شان می‌دانند.» او می‌گوید: «بارها پیش آمده رهگذری زباله‌اش را کف زمین انداخته و من مقابلش خم شدم و آن را به سطل زباله انداخته‌ام.» وی درباره این طرح مشارکتی می‌گوید: «به نظرم اجرای این طرح‌ها تا حدی می‌تواند گره‌گشا باشد، وقتی مردم ببینند همنوع و همسایه‌شان درحال تمیز کردن محله است، کمتر زباله در معابر و خیابان بریزند و به نگاهداشت شهر ارزش قائل می‌شوند.»
- جای خالی آموزش در خانه و مدرسه
«طیبه علوی‌زاده» هم‌محله‌ای دیگری است که در این گروه فعالیت دارد، او لیسانس زبان فارسی دارد و ساکن محله شهرک مسلمین است. می‌گوید: «به نظرم خانواده و مدرسه باید آموزش‌های لازم را خیلی پررنگ‌تر به بچه‌ها بیاموزند. متأسفانه کودک، پاکت بستنی را در خیابان می‌اندازد و مادرش نمی‌گوید که این کار درست نیست، در حالی که مادر وظیفه‌شناس باید نایلونی به همراه داشته باشد و زباله‌ها را در آن بگذارد یا اینکه دست کودکش را بگیرد و او را به نخستین سطل زباله برساند.» علوی‌زاده ادامه می‌دهد: «بچه‌ها ادامه‌دهنده راه بزرگ‌ترها هستند، متأسفانه بعضی از ما بزرگ‌ترها هم فرهنگ زندگی شهروندی را یاد نگرفته‌ایم و برای محیط زندگی ارزش قائل نیستیم.»
به اعتقاد او فعالیت‌های مشارکتی جمع‌آوری زباله و پاکیزگی محله‌ها، یکی از راه‌های آموزش در این زمینه است، اما رسانه‌ها با ابزاری که در اختیار دارند می‌توانند بیشتر و بهتر به مردم به‌ویژه کودکان آموزش‌های لازم را بدهند. او خانواده را متهم ردیف اول و مدرسه را ردیف دوم در عدم اقبال از تفکیک پسماند خشک در خانه می‌داند و در این زمینه می‌گوید: «آموزش‌های خانواده و مدرسه همیشه شعارگونه و بالقوه است.»