سید مرتضی احمدپور -همشهری آنلاین:
استان‌های آذربایجان غربی و شرقی در 7 سال گذشته صحنه آزمون و خطا برای برنامه‌های احیای بزرگترین دریاچه شور جهان بوده‌اند، این دریاچه برای هر دو استان اهمیت زیادی دارد و نزدیک به 60 درصد حوضه آبریز آذربایجان غربی و حدود 30 درصد حوزه آبریز آذربایجان شرقی متعلق به این دریاچه است. برنامه‌هایی که در سال‌های گذشته برای بازگشت وضعیت قابل قبول به این دریاچه انجام شد، اکنون در حال نزدیک شدن به سرخط است و شرایط دریاچه ارومیه هر روز نگران‌کننده‌تر می‌شود. این روزها با کاهش مجدد آب دریاچه ارومیه، بار دیگر رنگ این نگین فیروزه‌ای، سرخ به نظر می‌رسد.
توقف باغداری و زراعت در اطراف دریاچه
مسلم عظیمی از باغداران وایقانی است که اقدام به فروش باغ خود با نازل‌ترین قیمت کرده است، قیمتی که تناسبی با باغ‌های شهرهای دیگر از جمله صوفیان ندارد. وی در این باره به خبرنگار همشهری می‌گوید: دیگر آبی برای باغداری نداریم و درخت‌ها در حال خشک شدن هستند. آبی که تا سال قبل از عمق 100 متری به دست می‌آمد اکنون در عمق 150 تا 200 متری قابل دسترس است.
وی ادامه می‌دهد: جهاد کشاورزی با کاشتن درختانی مانند هلو که آب زیادی مصرف می‌کنند، مخالف است و الگوهای کشت دیگری مانند پسته را پیشنهاد می‌کند که اولا زمان بر است و حداقل 8 سال زمان نیاز دارد تا به محصول برسیم و از طرف دیگر کاشت پسته پیوندی مهارت خاصی می‌خواهد.
کاهش جذابیت گردشگری تابستانی
مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری ارومیه هم با بیان اینکه امسال و با کاهش آب دریاچه ارومیه، گردشگران کمی مایل به آب تنی در این دریاچه هستند، می‌گوید: امسال حجم دریاچه کمتر شده و ارتفاع آب کمتر از نیم متر است و عملا آب تنی مفرحی نمی‌توان انجام داد. مصطفی روزبه بیان می‌کند: سال گذشته وضعیت بسیار بهتر بود و گردشگران با پارک خودرو در کنار گذر شهید کلانتری می‌توانستند وارد دریاچه شوند و از زیبائی‌های آن بهره ببرند اما اکنون با خشک شدن بیشتر دریاچه، چیزی جز گرد و خاک نمکی در انتظار گردشگران ساحلی نیست.
وی به خبرنگار همشهری می‌گوید: در روزهای پنچ‌شنبه و جمعه هم خبری از گردشگران استان‌های همجوار نیست و کسب و کار بسیاری از اهالی اطراف دریاچه که به گردشگران نمک و اقلام دیگر می‌فروختند هم کساد شده است.
وضعیت نامناسب هوا در بندر شرفخانه
غلام هادیان از شهروندان بندر شرفخانه که روزگاری کشتی‌ها در آن پهلو می‌گرفتند، اظهار می‌کند: چند سالی است که به دلیل کاهش عمق آب خبری از کشتی نیست ولی در سال‌های گذشته قایق‌های تفریحی به این بندر برگشته بودند که امسال دیگر خبری از آنها هم نیست. وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر با وجود خشکسالی و کاهش بارندگی، وضعیت هوا در این بندر به ویژه بعد از ظهرها تا اواخر شب نامناسب است و گرد و خاک نمکی در اغلب نقاط شهر وجود دارد. این وضعیت نه تنها بر کشت گیاهان در اطراف بندر تاثیر منفی گذاشته بلکه زندگی عادی مردم را هم مختل کرده است.
این شهروند که به شغل طبابت نیز مشغول است از افزایش بیماری‌های تنفسی در این بندر خبر می‌دهد و می‌گوید: هرچند که این مشکلات تنفسی با کرونا همراه شده اما علائم بیماری متفاوت با کرونا است. بیمارانی که مشکلات قبلی هم داشتند با این گرد و غبار وضعیت بدتری پیدا کرده‌اند.
تهیه برنامه جامع اشتغال و معیشت جایگزین
نماینده استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی اما با بیان اینکه برنامه‌های چندگانه برای احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شده عنوان می‌کند: مجموع این برنامه‌ها موجب شد تا دریاچه در مرحله نخست به تثبیت برسد و سپس برنامه احیا آغاز و اجرایی شود. «فرهاد سرخوش» با اشاره به طرح‌های ملی و زیست محیطی اجرا شده برای نجات دریاچه ارومیه می‌گوید: در این راستا ضمن اجرای طرح‌های انتقال سریع آب بر پیکره اصلی دریاچه ارومیه، طرح تونل انتقال آب از حوضه گلاس به دریاچه نیز اجرا شد.
وی می‌افزاید: همچنین پساب تصفیه‌خانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه و کنترل و کاهش مصرف آب کشاورزی از طریق کاهش 40 درصدی حقابه‌های سطحی صورت گرفت و برنامه‌های افزایش بهره‌وری نیز تهیه و اجرا شد.
نماینده استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی با اذعان به کاهش تراز، وسعت و حجم دریاچه، خاطر نشان می‌کند: تراز دریاچه بیش از نیم متر به نسبت سال گذشته کاهش داشته و ما به مسئولان کشوری و استانی نسبت به آزادسازی منابع آبی به سمت دریاچه ارومیه تذکرهای لازم را داده‌ایم.
سرخوش با تایید اینکه سلامت مردم و معیشت آنان در حوزه دریاچه ارومیه با خطر مواجه شده، تصریح می‌کند: تهیه نقشه کاداستر اراضی و شناسایی کانون‌های تولید ریزگرد و تثبیت آنها و تهیه برنامه جامع اشتغال و معیشت جایگزین از جمله اقدامات برای نجات دریاچه ارومیه است.
۴۵۰ میلیارد تومان برای پروژه احیا
وضعیت فعلی دریاچه ارومیه طی روزهای گذشته مورد نقد برخی کاندیداهای ریاست جمهوری قرار گرفت که موضع‌گیری مسئولان کشوری و استانی را در پی داشت. واکنش‌هایی که بیشتر در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ابراز شد و به دنبال این واکنش‌ها، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان شرقی از تخصیص۴۵۰ میلیارد تومان به پروژه احیای دریاچه ارومیه در روزهای آینده خبر داد.
«داود بهبودی» در این زمینه می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه به صورت مدون از اولویت‌های دولت در 7 سال گذشته بوده و امسال هم با شروع بحران کم آبی، دولت مصمم است تا از برگشت دریاچه به وضعیت نامناسب سال‌های قبل جلوگیری کند. این مقام مسئول ادامه می‌دهد: تسریع عملیات اجرایی تونل انتقال آب زاب به عنوان یک طرح اولویت‌دار دنبال می‌شود تا حجم قابل توجهی از آب این رودخانه وارد دریاچه شود.
به گفته بهبودی، دیگر برنامه‌های مدون از سوی جهاد کشاورزی استان‌های حاشیه دریاچه ارومیه و دستگاه‌های دیگر با بودجه‌های مصوب قبلی ادامه پیدا خواهد کرد.