همشهری آنلاین _ ابوذر چهل‌امیرانی: در کارنامه اعضای این پارلمان شهری فعالیت‌های زیادی دیده می‌شود که لازم است اجرای آنها تداوم یابد و اعضای جدید شورا برای تقویت آنها تلاش کنند. یکی از این فعالیت‌ها، فرهنگسازی درخصوص دوچرخه‌سواری بین شهروندان تهرانی است که اعضای دوره پنجم شورا در دویست و نود و هشتمین جلسه خود با کلیات لایحه برنامه اجرایی توسعه و تسهیل دوچرخه‌سواری در شهر تهران موافقت کردند. این لایحه به دلیل فعالیت‌های ارزشمند شهرداری تهران در رابطه با ایجاد مسیرهای دوچرخه، راه‌اندازی جایگاه‌های دوچرخه «بیدود» در شهر و پویش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» به تصویب رسید.
اوایل آذر سال ۱۳۹۷ پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در پایتخت از سوی شهرداری تهران اجرا شد و دکتر «پیروز حناچی» شهردار پایتخت با دوچرخه به محل کار خود رفت. این پویش به سرعت در مناطق بیست ودوگانه پایتخت به اجرا درآمد و شهرداران مناطق، معاونان، شهرداران نواحی و حتی شورایاران، با رکاب‌زنی در محله‌ها به بررسی نیازهای شهری و بازدید از محله‌ها پرداختند. اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز از این حرکت ارزشمند دفاع و در این پویش شرکت کردند. سفیر سوئیس در تهران هم به این پویش ملحق شد و بسیاری از شهروندان ترغیب شدند که با دوچرخه به محل کارشان بروند.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران در جلسه شورا، ضمن قرائت گزارش مشترک این کمیسیون و کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای‌شهر گفت: «آلودگی هوا یکی از موضوعات جدی است که همه شهروندان تهرانی را آزار می‌دهد و مطالبه اصلی و اولیه شهروندان است. در مدل‌های حمل‌ونقل بحث استفاده از خودرو و وسایل حمل‌ونقل عمومی و خصوصی به‌عنوان منابع آلاینده متحرک بیشترین سهم را در آلودگی هوای شهر تهران دارد و هر چقدر بتوانیم از میزان استفاده از وسایل حمل‌ونقلی که آلودگی هوا را تشدید می‌کند بکاهیم به تحقق مطالبه شهروندان کمک می‌کند؛ چراکه حق همه شهروندان داشتن هوای پاک است.»
«زهرا صدراعظم نوری» ادامه داد: «در این ارتباط استفاده از دوچرخه به‌عنوان یک فرهنگ مطرح شد تا ترویج یابد و به‌عنوان یکی از مدل‌های حمل‌ونقل در بخشی از مسیرها به‌عنوان مکمل استفاده از مترو و اتوبوس استفاده شود. بر همین اساس طبق مصوبات قبلی شورا مقرر شده است تا اقداماتی صورت گیرد. مشخصاً در برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران و ماده۱۷ و ۵۵ این برنامه، شهرداری مکلف به ارائه برنامه اجرایی توسعه و تسهیل دوچرخه‌سواری در شهر تهران شده است.»
این عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: «در این ارتباط شهرداری تهران لایحه‌ای را ارائه کرد که در کمیسیون‌های مشترک عمران و حمل‌ونقل و سلامت و محیط‌زیست مورد بحث و بررسی قرار گرفت.» نوری ضمن قدردانی از شهرداری تهران برای ارائه این لایحه گفت: «از شهردار تهران تشکر می‌کنم؛ چراکه از روزی که منصوب شد سه‌شنبه‌های بدون خودرو را تبلیغ کرد و خودش به این شعار پایبند بود و در هر شرایطی سه‌شنبه‌ها از دوچرخه استفاده کرد.»
- منطقه ۱۷ پیشگام توسعه دوچرخه‌سواری
از زمان تشکیل پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو تاکنون، شهرداران مناطق در روزهای سه‌شنبه اقدام به رکاب‌زنی در نواحی کرده و همراه با معاونان و مدیران خود به بازدید از محله‌ها پرداخته‌اند. در کنار این اقدام، مسئولان برخی از مناطق پایتخت ایده‌های دیگری هم به اجرا درآوردند که در نوع خود بی‌نظیر است. به‌عنوان مثال، مسئولان شهرداری منطقه ۱۷ مهر سال ۱۳۹۸ نخستین مدرسه تهران را به کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو دعوت کردند و در این طرح یک‌صد دوچرخه به دانش‌آموزان دبیرستان ابوریحان اهدا شد تا همه روزه مسیر خانه تا مدرسه را با دوچرخه طی کنند. همچنین به دانش‌آموزان کلاه ایمنی اهدا شد و همگی بیمه شدند و ۷ مربی آموزش‌های لازم را به آنها ارائه کردند. پیش از آن ۳۰ دانش‌آموز دیگر این مدرسه با دوچرخه‌های شخصی خود مسیر خانه تا مدرسه را طی می‌کردند و با این اقدام یک‌صد دانش‌آموز دیگر صاحب دوچرخه شدند.
شهردار پایتخت در حاشیه اهدای دوچرخه به دانش‌آموزان دبیرستان ابوریحان، در گفت‌وگو به خبرنگار ما گفت: «محور نیلوفری و زمین‌های آزاد شده حریم خط تهران‌ـ تبریز ظرفیت ارزشمندی برای توسعه خطوط دوچرخه‌سواری در مناطق جنوب تهران به‌خصوص منطقه ۱۷ است.»
دکتر حناچی معابر جنوب تهران را برای راه‌اندازی خط دوچرخه ایده‌آل و دارای شیب مناسب اعلام کرد و ادامه داد: «ایجاد خط دوچرخه در حریم خط آهن تهران‌ـ تبریز در اولویت‌های برنامه‌های مدیریت شهری مناطق ۱۷ و ۱۸ قرار دارد. این فضا برای توسعه و ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه از شرایط فیزیکی و ظرفیت بالقوه‌ای برخوردار است، همچنین در کنار فرهنگسازی برای استفاده از دوچرخه تلاش می‌کنیم در نقاطی از جنوب تهران که امکان ایجاد خط مترو وجود ندارد، خطوط اتوبوسرانی را افزایش دهیم.»
رئیس کمیته ورزش شورای اسلامی شهر تهران هم پس از اطلاع از اجرای این طرح در منطقه ۱۷ گفت: «خوشحالم از اینکه منطقه ۱۷ در این مسیر پیشقراول شده و امیدوارم با همراهی آموزش‌وپرورش شاهد پیوستن مدارس دیگر به این طرح باشیم.» «حجت نظری» ادامه داد: «امیدوارم این اتفاق به دیگر مناطق تسری پیدا کند و لازم است که در همه مناطق اجرا شود و شاهد توسعه دوچرخه‌سواری در میان دانش‌آموزان باشیم.»
او با اعلام اینکه مدیریت شهری آمادگی دارد در این حوزه بیشتر ورود کند و دوچرخه‌های بیشتری به شرط آنکه آموزش و پرورش نیز پای کار باشد در اختیار این نهاد و دانش‌آموزان قرار دهد، افزود: «اینکه دانش‌آموزان می‌توانند از دوچرخه‌هایی که منطقه در اختیارشان گذاشته استفاده کنند، توانسته‌ایم فرهنگ استفاده از دوچرخه و استفاده نکردن از خودرو را در میان این قشر ترویج کنیم. با این اقدام به نوعی در سلامت دانش‌آموزان می‌توانیم اثرگذار باشیم و این قشر مسیر مدرسه تا منزل و برعکس را با ورزش و تحرک بدنی رفت‌وآمد کند. معتقدم اگر دانش‌آموزان بتوانند با یکدیگر هماهنگ باشند و دسته‌جمعی مسیر مدرسه تا منزل را رکاب بزنند، اتفاقاً فعالیت مفرحی است و در عین حفظ سلامت جسم به سلامت روان‌شان نیز کمک می‌کند.»
- زنگ دوچرخه‌سواری به صدا درآمد
طرح «از خانه تا مدرسه با دوچرخه» که در ادامه پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در منطقه ۱۷ کلید خورد و برای نخستین بار به اجرا درآمد، با اهدای ۲۰ دستگاه دوچرخه دیگر به دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم سلمان فارسی وارد فاز جدیدی شد. در این مرحله زنگ دوچرخه‌سواری در چند مدرسه دخترانه به صدا درآمد و دوچرخه‌سواری جزو رشته‌های ورزشی دختران دانش‌آموز این منطقه شد. توسعه زیرساخت‌ها و خطوط دوچرخه منطقه هم از اقداماتی بود که به موازات اجرای این طرح انجام شد. «باغ‌راه سلامت» نیز که از شاخص‌ترین مسیرهای دوچرخه‌سواری منطقه ۱۷ بود، به بهره‌برداری رسید تا در این مسیر امکان دوچرخه‌سواری شهروندان برای دسترسی به ایستگاه‌های مترو زمزم و بریانک فراهم شود.
- شورایاران پا به رکاب شدند
اقدام دیگری که در منطقه ۱۷ برای فرهنگسازی بین شهروندان درخصوص استفاده از دوچرخه انجام شد، اهدای دوچرخه به دبیران شورایاری محله‌های چهارده‌گانه بود تا مشکلات و نیازهای شهری محله‌ها را با رکاب‌زنی در محل فعالیت خود شناسایی کنند.
«علی‌اصغر محمد» شورایار محله گلچین، پایین بودن قدرت خرید اهالی برای تهیه دوچرخه را مهم‌ترین دلیل استقبال نکردن از این مدل حمل‌ونقل می‌داند و می‌گوید: «هزینه خرید دوچرخه بالا رفته و بسیاری از مردم منطقه توان تهیه آن را ندارند. به نظرم لازم است نهادهایی مانند مدیریت شهری و سازمان محیط‌زیست برای خرید دوچرخه تسهیلاتی دراختیار مردم قرار دهند. اگر می‌خواهیم مردم فرهنگ استفاده از دوچرخه را بپذیرند، باید اول به آنها کمک کنیم که صاحب دوچرخه شوند.»
حجت‌الاسلام «امیر عبدی مقدم» از روحانیون منطقه ۱۷ و دبیر شورایاری محله وصفنارد هم می‌گوید: «این طرح شهرداری منطقه ۱۷ حرکتی نو و تازه است و فرهنگسازی در این زمینه علاوه بر کمک به سلامت اهالی، جنب‌وجوش و سرزندگی خاصی را در محله‌ها به وجود می‌آورد.» او ایجاد باغ‌راه سلامت برای توسعه فرهنگ استفاده از دوچرخه را طرحی ضروری و ارزشمند می‌داند و می‌گوید: «ایجاد امنیت و سهولت در رفت‌وآمد دوچرخه‌سواران به نهادینه شدن استفاده از وسایل حمل‌ونقل پاک کمک زیادی می‌کند.»
- افزایش ۱۵۰ درصدی مسیر دوچرخه‌سواری
تا قبل از سال ۱۳۹۹ تنها ۵ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در منطقه ۱۷ ایجاد شده بود که این طرح در سال گذشته پیشرفت ۱۵۰ درصدی پیدا کرد و به ۱۳ کیلومتر رسید.
شهردار منطقه ۱۷ در این‌باره می‌گوید: «باتوجه به اینکه شهردار تهران توجه ویژه‌ای به ترویج دوچرخه‌سواری و توسعه زیرساخت‌های لازم دارد، از همین رو قصد داریم امسال حداقل ۵ کیلومتر دیگر به طول مسیر دوچرخه‌سواری منطقه ۱۷ اضافه کنیم.»
«داود لطفی» ادامه می‌دهد: «علاوه بر توسعه مسیرهای ویژه دوچرخه براساس نقشه راه توسعه شبکه دوچرخه‌سواری، قرار است مسیر دوچرخه‌سواری به ۲ شکل تفریحی و حرفه‌ای در ۲ هزار و ۸۰۰متر از طولِ باغ‌راه حضرت فاطمه‌زهرا(س) ایجاد شود که این کار برای نخستین بار در کلانشهر تهران محقق خواهد شد.»
وی با اشاره به طراحی نخستین پیست دوچرخه‌سواری آموزشی‌ـ تفریحی و حرفه‌ای با قابلیت برگزاری مسابقات ملی و کشوری در این منطقه می‌گوید: «این طرح نویدبخش روزهای خوبی برای دوچرخه‌سواران و طرفداران محیط‌زیست خواهد بود.»
لطفی با اشاره به بافت سنتی معابر منطقه ۱۷ می‌گوید: «به دلیل قرار داشتن کوچه‌های باریک و خیابان‌های کم‌عرض در این منطقه، استفاده از دوچرخه بهترین گزینه برای جابه‌جایی و تردد آسوده همه اعضای خانواده به حساب می‌آید. ما هم به‌عنوان متولی امر مسئولیم برای بسترسازی و تأمین ایمنی دوچرخه‌سواران، همچنین برای احیای این مهم از هیچ تلاشی دریغ نکنیم.»
- انعقاد تفاهمنامه شهرداری منطقه ۱۷ با فدراسیون دوچرخه‌سواری
اجرای طرح‌های نو در منطقه ۱۷ برای فرهنگسازی و ترغیب شهروندان به دوچرخه‌سواری سبب شد تا «خسرو قمری» رئیس فدراسیون دوچرخه‌سواری از مسئولان شهرداری دعوت به عمل آورده و با آنها نخستین تفاهمنامه همکاری بین فدراسیون و مدیریت شهری را منعقد کند. این تفاهمنامه با هدف ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری به امضا رسیده تا طرفین به توسعه استفاده از دوچرخه به‌عنوان یک مدل حمل‌ونقل پاک در بین شهروندان تلاش کنند و علاوه بر نهادینه کردن این فرهنگ، زیرساخت‌های لازم در شهر برای بهره‌مندی صددرصدی شهروندان تأمین و ایجاد شود.
هدف دیگر این تفاهمنامه، مهیا شدن بستری مناسب برای برگزاری همایش‌ها، مسابقات و آماده کردن زیرساخت‌ها برای تردد دوچرخه‌سواران در منطقه ۱۷ است. قمری با اشاره به نقش دوچرخه‌سواری در جلوگیری از شیوع ویروس کرونا می‌گوید: «به نظر من استفاده از دوچرخه می‌تواند به جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کمک کند؛ چراکه مردم خواسته یا ناخواسته هنگام استفاده از دوچرخه ناگزیر به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هستند.»
- اهدای دوچرخه به کودک کار
یکی از شیرین‌ترین کارهایی که در منطقه ۱۷ با هدف فرهنگسازی برای استفاده از دوچرخه انجام شده، اهدای دوچرخه به یک کودک‌کار و ۴ دانش‌آموز روستایی در مازندران بود. پس از انتشار خبر اجرای طرح «از خانه تا مدرسه با دوچرخه» در رسانه‌ها، ۴ دانش‌آموز ساکن در یکی از روستاهای دورافتاده مازندران نامه‌ای به شهردار منطقه ۱۷ نوشته و از او تقاضای دوچرخه کردند. این خواسته به سرعت توسط شهرداری منطقه ۱۷ اجابت شد و در اقدامی دیگر، یک دستگاه دوچرخه به پسری به نام «یاسر» ۱۲ساله، که کودک‌کار و ساکن شهریار بود، اما در منطقه ۱۷ فعالیت می‌کرد، اهدا شد. او نیز در نامه‌ای خطاب به شهردار منطقه، تقاضای دوچرخه برای رفت‌وآمدهایش کرده بود.
- اعضای تیم‌ملی دوچرخه‌سواری، مهمان منطقه ۱۷
هفته گذشته اعضای تیم‌ملی دوچرخه‌سواری B. M. X به منطقه ۱۷ آمده و همراه با جمعی از اهالی در پارک ترافیک دوچرخه‌سواری کردند. در این ویژه‌برنامه «نوید قاسمی» استاد آموزش علمی و تئوری دوچرخه‌سواری، چند مسابقه تعادلی بین شرکت‌کنندگان برگزار کرد و در پایان جوایز ارزنده‌ای به نفرات برتر در هر دوره اهدا شد. اجرای حرکات نمایشی با دوچرخه از دیگر برنامه‌هایی بود که اجرا و با استقبال شهروندان منطقه۱۷ روبه‌رو شد.
- یک پویش با چند هدف
پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو، کمپینی است که با هدف استفاده کمتر از خودروهای تک‌سرنشین راه‌اندازی شد تا از این طریق شهروندان دست‌کم در روزهای سه‌شنبه به جای استفاده از خودرو شخصی، با دوچرخه در شهر و محله رفت‌وآمد کنند. دکتر حناچی، شهردار تهران، با پیوستن به این پویش، هر هفته با دوچرخه و یا مترو، تاکسی و موتورسیکلت به محل کار و جلسه‌هایش رفته است. وی همواره از مسئولان، هنرمندان و مردم دعوت کرده تا به این پویش بپیوندند. این پویش ویژگی‌های مختلفی دارد که عبارتند از:
۱. ایجاد نشاط و سلامت جسمی و روحی شهروندان با هدف توسعه شهرهای سالم.
۲. توسعه فرهنگ پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به‌عنوان یک شیوه کارآمد جابه‌جایی در مسافت‌های کوتاه.
۳. کمک به کاهش آلودگی هوا و صدا، ازدحام تردد و آسیب‌های ناشی از آن شامل بیماری، حوادث، ناهنجاری‌های اجتماعی، مرگ و میر و...
۴. کاهش خودروهای تک‌سرنشین و افزایش ظرفیت تردد خودروهای عمومی و سطح خدمت آن.
۵. ارتقای نقش حمل‌ونقل عمومی.
۶. صرفه‌جویی اقتصادی خانواده و جامعه در مصرف سوخت و هزینه‌های تجملاتی.
۷. اشتغالزایی از محل توسعه خدمات حمل‌ونقل عمومی و خدمات شهری مرتبط با دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی.
۸. دوستی مستقیم با محیط‌زیست و سلامت از طریق کاهش وسایل نقلیه موتوری به‌عنوان اصلی‌ترین مولد آلاینده‌ها و منتشرکننده گازهای سمی.